تصمیم دونالد ترامپ رئیس جمهور امریکا برای خروج از برجام که با حمایت اعضای تندروی جمهوری خواه در کنگره، لابی گسترده اسراییل و کشورهای عرب مخالف ایران بخصوص عربستان برای ترک توافق هسته ای چندجانبه با ایران که به طور رسمی به عنوان برنامه مشترک اقدام جامع (JCPOA) شناخته می شود و بین ایالات متحده، ایران، چین، روسیه، آلمان، فرانسه و انگلیس روی داده است، نقض روشن قوانین بین المللی بوده است.
این امر نشان می دهد ایالات متحده بجای حمایت از جامعه جهانی در موضوع به اصطلاح مبارزه با اشاعه سلاح های هسته ای به دنبال اهداف دیگری است. دونالد ترامپ با محکوم کردن آنچه که او به عنوان «بدترین معامله» نامیده، در نهایت، ایالات متحده را از توافقنامه، به رغم درخواستهای دیگر امضاکنندگان، شرکای بین المللی و مشاوران خود خارج نمود.
در همین راستا وزیر امور خارجه امریکا طی روزهای گذشته اعلام کرد: دومین دور تحریم های جدید در نوامبر امسال (آبان ماه) وارد فاز اجرایی می شود. این تحریم ها قرار است صادرات نفت ایران را هدف قرار دهد. دولت آمریکا تلاش می کند که هرچه زودتر تعداد بیشتری از کشورها واردات نفت خود از ایران را به صفر برسانند تا درآمدهای این کشور کاهش یابد.
در این راستا
خبرنگار مهر گفتگویی با «ریچارد نفیو» عضو سابق تیم مذاکره کننده هسته ای آمریکا و کارشناس امور تحریم ها و امنیت بین الملل و عدم اشاعه تسلیحات در وزارت خارجه آمریکا و محقق دانشگاه کلمبیا آمریکا انجام داده است که متن این گفتگو در زیر آمده است.
*ارزیابی شما از تحریم های جدید امریکا علیه ایران چیست؟ برخی استدلال می کنند که تحریم های جدید آمریکا موثر نخواهد بود زیرا اجماع بین المللی مانند تحریمهای قبل از برجام را ندارد. نظر شما در این ارتباط چیست؟
تاثیر به دو روش ارزیابی می شود: داشتن اثر و منجر شدن به تغییر سیاست در ایران. در مورد روش اول من تردید دارم که تحریم های مجدد بتواند به اندازه تحریم هایی که قبلا تحمیل شده بود موثر باشد. دلیل آن هم فقدان اجماع بین المللی در مورد تحریمهای جدید است.
من فکر می کنم که تاثیر تا حدی کاهش خواهد یافت و توانایی امریکا جهت اجرای تحریم ها و بستن نقاط گریز ایران کمتر خواهد بود. تحریم ها اعمال می شوند تا با توجه به مرکزیت ایالات متحده در امور مالی و بازرگانی بین المللی به ایران آسیب بزنند.
در مورد روش دوم من فکر می کنم که حتی اگر تحریم های امریکا بتواند هزینه هایی بر ایران تحمیل کند، من تمایلی فراتر از آنچه ایران متعهد شده در قالب برجام انجام دهد نمی بینم. با این معیار من فکر می کنم که تحریم ها در پاسخگویی به مطالبات دولت ایالات متحده امریکا ناکارآمد خواهند بود.
*اینکه تحریم ها با خروج یکجانبه امریکا از برجام شکل می گیرد، درست است اما امریکا می تواند اراده خود را بر دیگر کشورها با اعمال مجازات علیه شرکت های آنها مانند شرکت های اروپایی اعمال کند و آنها را مجبور کند بازار ایران را رها کنند. پس برجام واقعا اهداف ایران را برآورده نمی کند. نظر شما چیست؟
من موافقم. برجام اهداف ایران را برآورده نخواهد کرد اگر باعث کاهش یا حذف تحریم ها نشود.
*امریکا اعلام کرد که دیگر کشورها باید واردات نفت از ایران را تا ماه نوامبر قطع کنند. اگر ایران نتواند نفت خود را صادر کند آیا به نظر شما در برجام خواهد ماند؟
نه. فروش نفت یکی از مهمترین جنبه های اقتصاد ایران است. من فکر نمی کنم رهبران ایران در برجام با این شرایط بین المللی و مفاد توافق نامه بمانند.
*بر اساس تحول جدید در برجام پیش بینی شما در مورد این توافق چیست؟
من از مدتها پیش تردید داشتم برجام با ریاست جمهوری دونالد ترامپ به قوت خود باقی بماند. من هیچ دلیلی برای خوش بینی در حال حاضر نمی بینم.