به گزارش
اسلام تایمز؛ وبگاه خبری
الخلیج اونلاین در گزارشی با عنوان «داعش و تنش امنیتی به عربستان سعودی بازگشتند... حکومت پلیسی کجا رفت؟»، بیثباتی امنیتی سالهای اخیر عربستان را ناشی از سیاست سرکوب حکومت آل سعود و همچنین «پرورش تروریسم داعش در دامن آن» دانست.
در این گزارش آمده است، بتازگی عربستان شاهد حمله مسلحانه به یک مرکز امنیتی در ریاض پایتخت خود بود که در آن چهار مهاجم مسلح کشته و سه پلیس سعودی زخمی شدند. به دنبال آن مقامات سعودی اعلام کردند که به یک پایگاه عناصر داعش حمله کرده و سیزده نفر را که عملیاتی تروریستی را طراحی کرده بودند، دستگیر کردند.
به نوشته الخلیج اونلاین، این نخستین حمله داعش در عربستان طی مدت اخیر نبوده است. عربستان در ژانویه سال جاری هم شاهد اتفاق مشابهی بود. درگیریهایی که به حوادث آغاز هزاره سوم افزوده میشود که طی آن عربستان شاهد افزایش حملات مسلحانه علیه شهروندان و خارجیها بود، زمانی که القاعده تمرکز خود را بر حمله به اهدافی مشخص در داخل عربستان قرار داده بود.
در سالهای اخیر، چندین استان عربستان سعودی شاهد خشونت و حملات مسلحانه توسط اعضای سازمانهای موسوم به «جهادی» یا حتی غیرجهادیها از میان شهروندان خود بوده است.
داعش و مخفیگاه سلاح آن
روز دوشنبه دوشنبه (22 آوریل) مقامات عربستان سعودی گفتند که نقشه عناصر متعلق به داعش را که برنامهای برای انجام عملیات تروریستی در عربستان داشتند، ناکام گذاشتند. این خبر ساعاتی پس از حمله افراد مسلح به یک مرکز امنیتی در ریاض پایتخت، منتشر شد.
ریاست دستگاه امنیت کشور عربستان سعودی در بیانیهای اعلام کرد که سرویسهای امنیتی سحرگاه روز دوشنبه عملیاتی را به اجرا گذاشته و به یکی از پایگاههای استقرار عناصر داعش یورش بردند.
در این بیانیه آمده است: سیزده نفر (که اسامی آنها منتشر شد) در آنجا در حال ترتیب دادن مقدمات اجرای اقدامات تروریستی برای ضربه زدن به امنیت کشور و ظرفیتهای آن بودند. بر اساس بیانیه مذکور مقادیر سلاحهای کشف شده توسط سرویس های امنیتی عربستان در مخفیگاه عناصر داعش قابل توجه است سلاح هایی که توسط خودشان در داخل عربستان ساخته شده بود.
خبرگزاری رسمی عربستان به نقل از ریاست امنیت کشور عربستان اعلام کرد که شناسایی و دستگیری عناصر داعش پس از انجام تحقیقات و شناسایی یک منزل استیجاری توسط این عناصر در منطقه الریان در استان الزلفی صورت گرفت که آنجا را مخفیگاه آمادگی و طراحی حمله تروریستی ناکام خود قرار داده بودند و چیزی شبیه یک کارگاه ساخت مواد منفجره و کمربندهای انفجاری هم در آنجا وجود داشت.
داعش تنها خطری نیست که رژیم آل سعود را تهدید میکند
صرف نظر از گروه تروریستی داعش که از ریاض فاصلهای ندارد، اوضاع شرق عربستان در اوایل سال جاری در استان القطیف پرتنش شده بود و مقامات عربستان از قتل شش نفر و دستگیری هفت نفر دیگر در شهر «الجش» این استان شیعه نشین خبر دادند.
در هفتم ژانویه گذشته دستگاه امنیت دولت عربستان که به فرمان پادشاه سعودی در بیستم ژوئن شامل تغییراتی شده است گفت که این عملیات پس از پیگیری فعالیتهای آنچه عناصر تروریستی در القطیف خواند، صورت گرفته است و تحقیقات نشان داده بود که عناصر دستگیر شده قرار بود به زودی دست به عملیات دیگری بزنند.
دستگاه امنیتی دولت عربستان که اختیارات گستردهای به آن واگذار شده و به طور مستقیم تحت نظارت سلیمان بن عبدالعزیز قرار دارد، خبر داد که در عملیات مذکور پنج نیروی امنیتی زخمی شده و مقادیری سلاح از آنها کشف و ضبط شده است.
در سالهای اخیر استان شیعه نشین القطیف که با محرومیتهای همه جانبه حکومت سعودی مواجه است، صحنه تعقیب و گریز نیروهای سعودی با کسانی بوده که افراد تحت تعقیب امنیتی خوانده شدند و در نتیجه آن دهها نفر از دو طرف کشته یا زخمی شدند.
احتمال تداوم حملات
در این گزارش آمده است، عملیات القطیف که توسط دستگاه امنیتی دولت عربستان انجام شد و رسانههای داخلی آن را جشن گرفتند هرگز آخرین عملیات نخواهد بود، چیزی که از اظهارات شخصیتهایی دینی و اجتماعی در استان القطیف فهمیده میشود و به گفته محمد المسکین یکی از شخصیتهای استان القطیف هنوز شماری از افراد مسلح متواری هستند و میتوانند دست به حملاتی دیگر در کشوری بزنند که سرویسهای امنیتی آن با توسل به زور حکومت میکنند.
واقعیت سوء قصد به جان بن سلمان در کاخش چه بود؟
استان القطیف به تنهایی صحنه خشونت و حملات مسلحانهای نبوده که از داخل، کشور عربستان سعودی را هدف قرار داده است؛ بلکه حتی اماکنی حساس، هدف تنشهای امنیتی در سال اخیر بود که یکی از آنها یکی از کاخهای سلطنتی در ریاض است؛ چیزی که در آوریل 2018 توجه جهانیان را به خود جلب کرد، وقتی که مقامات سعودی گفتند یک پهپاد را نزدیکی کاخ سلطنتی سرنگون کردند.
سعودیها کلیپهای ویدیویی منتشر کردند که در آن صدای درگیریهای شدیدی شنیده میشد و مقامات سعودی فقط به این خبر اکتفا کردند که هدف، سرنگونی یک هواپیمای شخصی بوده بدون اینکه صاحب این هواپیما یا تصاویر هواپیما را نشان بدهند.
الخلیج اونلاین نوشت، این در حالی است که منابعی موثق روایت عربستان را تکذیب و تاکید کردند که آنچه اتفاق افتاد کودتایی بود که شخصا محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی را هدف گرفته بود و چندین کشته و زخمی از بین مهاجمان و گارد پادشاهی عربستان به جای گذاشت.
آن زمان منابع گفتند، کاخ های سلطنتی مجهز به مدرنترین فناوریهایی است که قادر به سرنگونی هواپیماهای شناسایی است بدون اینکه نیاز باشد افراد متوسل به زور شوند، علاوه بر اینکه سرنگونی یک هواپیمی کوچکی که در ارتفاع پایین پرواز میکند نیازی به یک ساعت تیراندازی ندارد.
به گفته منابع مذکور همین که تصاویر هواپیمای سرنگون شده منتشر نشد، نشان میدهد که طرفهای رسمی در برخورد با حادثه سردرگم و از این حمله که سرویس امنیت حکومتی نتوانسته بود ناکام گذارد، شوکه شدند.
وزارت کشور عربستان سعودی از ترس تکرار حادثه ای از این دست استفاده از پهپاد بدون مجوز پلیس را ممنوع کرد.
چند ماه پس از این ممنوعیت، عربستان با صدور حکم جدیدی در تاریخ 10 ژانویه 2019 مالکیت هرگونه هواپیمای شناسایی را ممنوع کرد، مگر اینکه طبق مقررات مربوط به عربستان ثبت شده باشد و استفاده از آن قبل از کسب مجوز لازم ممنوع شد به گونهای که فقط هم در مناطق دارای مجوز امکان بکارگیری آن وجود دارد ، این خبری است که روزنامه الحیات عربستان منتشر کرد.
عملیاتهای تروریستی داعش
به رغم اینکه بن سلمان از زمان به قدرت رسیدن پدرش در سال 2015 سلطه امنیتی بر عربستان را شدت بخشیده است؛ اما گروههای مسلح موفق به انجام حملاتی در این کشور بوده اند نظیر چیزی که بتازگی روی داد.
گروهک تروریستی داعش در چندین مورد توانسته است حملات خونباری را انجام دهد که از بین برخی نیروهای امنیتی و نظامی و همچنین غیرنظامیان سعودی قربانی گرفته است، نظیر انفجاری که در آگوست 2015 در مسجد قوات الطوارئ در شهر أبها در جنوب عربستان رخ داد و به کشته شدن پانزده نفر منجر شد.
در شانزدهم اکتبر 2015 یکی از عناصر داعش به سمت نمازگزاران حسینیه الحیدریه در سیهات در استان القطیف تیراندازی کرد که با کشته شدن پنج نفر و زخمی شدن نه نفر دیگر همراه بود.
در چهارم ژوئیه 2016 فردی که کمربند انفجاری بسته و مظنون به عضویت در داعش بود از طریق پارکینگ بیمارستان سلیمان الفقیه وارد کنسولگری شد و هنگامی که نیروهای امنیت دیپلماتیک با وی روبرو شدند خود را منفجر کرد که به کشته شدن خودش و زخمی شدن دو نفر دیگر منجر شد.
رویش داعش در عربستان
در سالهای پس از ادغام دو شاخه القاعده در عربستان و یمن تحت نام «تنظیم القاعدة فی جزیرة العرب» (در ژانویه سال 2009 )و پس از تشدید وضعیت در عراق و سوریه این تنها القاعده نبود که بر این کشورها حاکم بود؛ بلکه داعش هم متولد شده و ظهور پیدا کرد و در افراط گرایی از سازمان مادری خود پیشی گرفت به گونهای که این خط مشی در چشم طرفداران جدیدش در عربستان منحصر به فرد شده بود.
طبق این گزارش، ناظران بر این باورند که گروه داعش از طریق چندین مورد طرفدارانی را به دست آورد، از جمله: اینکه یک الگوی فرقهای را در دوره و زمانه متمایل به فرقهگری ارائه داد که در آن صدای عقل و توافق ملی ضعیف بود علاوه بر اینکه این گروه پیشرفت و پیشروی راحت خود را در رسیدن به قلعه مخالفانش از میان ارتشهای منظم را نشان داده بود.
ناظران همچنین معتقدند که طرفداران داعش در عربستان چنین مدل و الگوی افراط گرایی را در برخورد با مخالفانشان میپسندند و آنها را یاد محمد عبدالوهاب مبلغ سلفی می اندازد که نام آن در کتابهای دانشآموزان و دانشجویان در مدارس و دانشگاهها به وفور آمده است و قدرت شمشیرش را مترادف با حق مطلق الهی برمیشمرند.
حکومتی پلیسی
عربستان در واکنش به ناکامی خود در رفع شکافهای امنیتی و ریشهکنی آنچه از آن به گروههای تروریستی نام میبرند سلطه امنیتی خود را بر وضعیت سیاسی و حقوقی کشور شدت بخشیده و به مقابله با هر صدای اعتراضی در مخالفت با سیاستهای داخلی و خارجی عربستان رفته و دست به تصفیه مخالفان یا بازداشت آنها میزند.
دستگاههای نظارتی عربستان فعالان و مبلغان سعودی را تا حد جاسوسی از تلفنهایشان و کنترل تحرکاتشان زیر نظر دارند و مخالفان خارج نشین را هم تحت تعقیب قرار میدهند؛ جمال خاشقچی نمونه مخالفان سعودی بود که اکتبر گذشته در کنسولگری کشورش در استانبول به قتل رسید.
الخلیج اونلاین نوشت: ناظران اوضاع داخلی در عربستان سعودی تاکید میکنند که یکی از دلایل اصلی بی ثباتی امنیت در عربستان، حذف افسران با تجربه و مقامات باتجربه نزدیک به ولی عهد سابق و وزیر کشور کارکشته آن «محمدبن نایف» است که در سال 2017 از منصب خود برکنار شد؛ اما جانشین او یعنی بن سلمان بر قدرت و نفوذ او چیره شده و افراد خود را جایگزین آنها کرد.
از سوی دیگر قبضه سرکوبگری امنیتی عربستان علیه مخالفان به طور فزاینده و بی رحمانهای شدت گرفته است و از همین رو نهادهای حقوق بشری بن سلمان را فردی مستبد در حکومت پلیسی توصیف کردند چون هر مخالفتی را سرکوب کرده و دهها نفر از منتقدان از جمله روزنامه نگاران و روشنفکران را به زندان افکنده است و اکثر آنها مدت زیادی است که در حبس به سر میبرند بدون اینکه در این کشور به اقدامات قضایی احترام گذاشته شود.