۰
شنبه ۶ بهمن ۱۳۹۷ ساعت ۱۱:۰۰
خوان گوآیدو، رئیس مجلس ملی ونزوئلا، در چهارشنبه هفته گذشته در اقدامی بحران‌آفرین، خود را به عنوان «رئیس‌جمهور موقت» معرفی کرد. با این اقدام خیابان های کاراکاس پایتخت ونزوئلا به سرعت به میدان رویارویی هواداران و مخالفان دولت چپ‌گرای مادورو تبدیل شد تا بحران سیاسی در این کشور نفت خیز آمریکای لاتین وارد مرحله جدید شود. اما این اقدام رهبر مخالفان دولت، از همان ابتدای امر به میدانی برای دست‌اندازی و دخالت دونالد ترامپ نیز تبدیل گردید. رئیس جمهور آمریکا در اقدامی مداخله‌جویانه از گوآیدو حمایت کرد و ریاست جمهوری خودخوانده او را مورد تصدیق قرار داد. این امر خود بر امکان بروز کودتا طی روزهای پیش رو را بسیار محتمل کرده است.
همین موضوع زمینه‌ساز تشدید بحران و آشوب بیشتر در کشور ونزوئلا شد که تا کنون نیز ادامه دارد. در صحنه جهانی نیز دو قطبی مبنی بر مخالفان و موافقان حکومت رئیس جمهور قانونی این کشور نیکلاس مادورو شکل گرفته و برخی از کشورها، به تبعیت از آمریکا خوان گوآیدو را به عنوان رئیس جمهوری موقت به رسمیت شناخته‌اند. با این وجود، روند تحولات داخلی ونزوئلا، به ویژه حمایت ارتش این کشور از مادورو و حمایت بازیگران مهم بین‌المللی از حکومت قانونی ونزوئلا، نشان‌گر آن است که ترامپ و دنباله‌روان‌اش در سطح جهانی به احتمال زیاد در گرفتن ماهی از آب گل‌آلود آشوب‌سازی در کاراکاس و دیگر شهرهای ونزوئلا ناکام خواهند بود.
تاکید مسکو بر حمایت از مادورو و ضرورت پایان دخالت نامشروع آمریکا
مهمترین حمایت بین‌المللی که تا حدودی می‌تواند شکست دخالت آمریکا در ونزوئلا را در پی داشته باشد، حمایت مسکو از مادور است. در واقع، در همان ابتدای امر ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، روز پنجشنبه در تماس تلفنی با رئیس‌جمهور ونزوئلا، از دولت قانونی کاراکاس حمایت کرد. به نوشته خبرگزاری «اسپوتنیک»، پوتین در این گفت‌وگوی تلفنی بر آمادگی روسیه برای همکاری با ونزوئلا «در سطوح مختلف» تأکید کرده است. سخنگوی ریاست جمهوری روسیه تاکید کرد که رئیس جمهور ونزوئلا در گفت‌وگوی تلفنی با پوتین هیچ درخواست کمک نظامی از مسکو نداشته است.
علاوه بر پوتین، سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه نیز تاکید کرد که آمریکا که دیگران را به دخالت در انتخابات این کشور متهم می‌کند، خود درصدد است تا با مداخله آشکار در امور داخلی سایر کشورها، سرنوشت ملت‌ها را بجای آنها تعیین کند. لاوروف در جمع خبرنگاران گفت: «ما یکبار دیگر متقاعد شده‌ایم که ایالات متحده که بطور غیرمعمول و توهم آمیزی نگران آن است که کسی در انتخابات این کشور دخالت کرده و در عین حال هیچ دلیل و مدرکی هم در دست ندارد، خود برای چندمین بار-این نخستین بار طی چند ماه گذشته نبوده- فقط درباره ونزوئلا این مسئله با گستاخی و شفافیت بیشتری انجام گرفته، سعی دارد تا تعیین سرنوشت ملت‌های دیگر را بدست بگیرد.
همچنین، وزیر خارجه روسیه تاکید کرد که به رسمیت شناختن سریع "رئیس جمهوری خودخوانده" در ونزوئلا از سوی آمریکا و برخی کشورهای دیگر، بخصوص در منطقه آمریکای لاتین، گویای این واقعیت است که آنها مستقیما خود در ماجرای تشکیل دو قدرت حاکمه در ونزوئلا که منجر به هرج و مرج و بی ثباتی سیاسی جدی در عرصه سیاسی این کشور شده، دست دارند. سرگئی لاوروف یادآور شد: «روسیه آمادگی کامل دارد تا به همراه دیگر کشورهای مسئولیت پذیر در جهان، تلاش کند تا طرف‌های ونزوئلایی گفت‌وگو برای حل و فصل اختلافات را با توجه به منافع ملی کشورشان آغاز کنند.»
حمایت از دولت قانونی مادورو در سطح جهانی
علاوه بر حمایت قاطعانه مسکو دیگر بازیگران مهم بین المللی نیر حمایت خود را از حکومت مادور اعلام داشته و بر ضرورت عدم دخالت خارجی تاکید کرده‌اند. در همین ارتباط، بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجه با توجه به حوادث سیاسی داخلی اخیر ونزوئلا و دخالت‌های علنی و نامشروع آمریکا در امور آن کشور اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران در مقابل هرگونه دخالت خارجی در امور داخلی ونزوئلا و یا هر اقدام نامشروع و غیر قانونی هم چون تلاش برای کودتا و اقدامات ضد مردمی، از دولت و ملت این کشور حمایت می‌کند. وی افزود: ما امیدواریم هرگونه اختلاف و مشکل سیاسی در ونزوئلا توسط مردم و دولت این کشور با بکارگیری راهکارهای قانونی و مسالمت آمیز هر چه سریع‌تر حل و فصل شود.
در همین حال، «مولود چاووش اوغلو» وزیر خارجه ترکیه نیز با تاکید بر ادامه حمایت کشورش از مادورو، آمریکا را به دخالت در امور داخلی ونزوئلا متهم کرد. وی وضعیت ایجاد شده در ونزوئلا را بسیار عجیب و غیرعادی خواند.
در واکنش حمایتی دیگری نیز وزارت امور خارجه چین روز پنجشنبه، با صدور بیانیه‌ای ضمن حمایت از دولت «نیکلاس مادورو» رئیس‌جمهور ونزوئلا به عنوان دولت مشروع این کشور حمایت کرد. به نوشته خبرگزاری «اسپوتنیک» در بیانیه وزارت خارجه چین با حمایت از اقدامات دولت ونزوئلا برای پایان دادن به بحران این کشور، از دخالت‌های یک‌جانبه در امور داخلی ونزوئلا شدیدا انتقاد شده است.
از طرف دیگر، مکزیک اعلام کرده فعلا «نیکلاس مادورو» را به‌عنوان رئیس‌جمهور قانونی ونزوئلا به رسمیت می‌شناسد. رئیس‌جمهور بولیوی هم در بیانیه‌ای از نیکلاس مادورو حمایت و دخالت آمریکا در امور داخلی ونزوئلا را محکوم کرده است. رئیس‌جمهور بولیوی گفته در این برهه حساس که چنگال‌های امپریالیسم بار دیگر به دنبال لطمه زدن به دموکراسی است کشور او از مادورو و مردم ونزوئلا حمایت می‌کند. همچنین، برخی منابع در وزارت خارجه اوروگوئه گفته‌اند این کشور نیز مادورو را به عنوان رئیس‌جمهور قانونی ونزوئلا به رسمیت می‌شناسد.
حمایت ارتش؛ برگ برنده مادورو در برابر کودتاگران
در سطحی دیگر، تداوم حمایت نظامیان کشور از حکومت قانونی ونزوئلا به رهبری مادورو را می‌توان مهمترین ستون برای حفظ قدرت دولت مستقر ارزیابی کرد. در واقع، حمایت ارتش برگ برنده‌ای است که در وضعیت کنونی مادورو در دست دارد و با استفاده از این برگ می‌تواند به آسانی مجددا آرامش را به کشور خود برگزرداند. در همین زمینه، روز پنجشنبه رئیس‌جمهور ونزوئلا در جمع هواداران خود طی درخواستی از نیروهای ارتش خواست وحدت خود را حفظ کرده و از وی حمایت کنند. بعد از سخنان او، «ولادیمیر پادرینو لوپز» وزیر دفاع ونزوئلا روز پنجشنبه با رد درخواست‌ها برای پیوستن نظامیان این کشور به مخالفان دولت قانونی، بار دیگر به «نیکلاس مادورو» رئیس‌جمهور این کشور اعلام وفاداری کرد و گفت اقدامات مخالفان برای کنار زدن دولت، کودتاگونه است.
به نوشته روزنامه «نیویورک‌تایمز»، پادرینو لوپز که به همراه فرماندهان ارتش ونزوئلا در برابر دوربین‌ها صحبت می‌کرد، در مورد اعلام موجودیت یک دولت خودخوانده به رهبری «خوان گوایدو» رئیس مجلس ملی این کشور، گفت: «یک دولت دو فاکتو موازی، جایگاه قانونی و حمایت مردمی ندارد.» وی با بیان اینکه مخالفان دولت قانونی ونزوئلا به دنبال «ایجاد هرج و مرج و آشوب در جامعه ما هستند»، گفت: «ما اینجا هستیم تا از درگیری میان ونزوئلایی‌ها جلوگیری کنیم. جنگ داخلی و جنگ میان برادران، مشکلات ونزوئلا را حل نمی‌کند.»
قطع مناسبات دیپلماتیک ونزوئلا با آمریکا
در شرایطی که جامعه جهانی در مقطع کنونی در ارتباط با نوع تعامل با دولت ونزوئلا به دو بخش تقسیم شده‌اند، دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، به شدت در پی ساقط کردن بر دولت مادورو است. در اولین واکنش، دونالد ترامپ در قالب توئیتی بعد از به رسمیت شناختن رهبر مخالفان ونزوئلا گفت که همه این گزینه‌ها علیه این کشور روی میز است. همچنین، در اقدامی دیگر آمریکا قصد دارد، درآمد نفتی دولت نیکلاس مادورو، رئیس جمهوری ونزوئلا را قطع و آن را به خوان گوآیدو، رهبر مخالفان دولت اختصاص دهد. جلوگیری از دسترسی به درآمد حاصل از فروش نفت ونزوئلا می تواند اداره امور این کشور را برای دولت نیکلاس مادورو بیش از پیش دشوار کند.
در واکنش به این اقدامات مداخله‌جویانه آمریکا و ترامپ، «نیکلاس مادورو» در یک سخنرانی در جمع هوادارانش ضمن اعلام قطع روابط دیپلماتیک با آمریکا گفت به دیپلمات‌های آمریکایی ۷۲ ساعت فرصت داده خاک این کشور را ترک کنند. او گفت آمریکا در ونزوئلا کودتا به راه انداخته است. نیکلاس مادورو در این سخنرانی گفت: «هدف آنها این است که از واشنگتن به ونزوئلا حکومت کنند. آیا شما دولتی دست‌نشانده می‌خواهید که از دستورات واشنگتن پیروی کند؟» وی ادامه داد: «این یک بی‌مسئولیتی فاحش از جانب دولت آمریکا و تندروهای قدرت‌گرفته در آمریکا است که می‌خواهند ونزوئلا را به سمت جنگ داخلی ببرند.»
متعاقب ایراد این اظهارات از سوی رئیس جمهور قانونی کشور ونزوئلا، وزارت خارجه آمریکا به کارکنان غیرضروری خود در ونزوئلا دستور داده این کشور را ترک کنند و از شهروندانش در آنجا هم خواسته همین کار را انجام دهند.
به طور حتم مهمترین عامل در اخراج دیپلمات‌های آمریکایی به سابقه سیاست‌های مداخله‌گرا و امپریالیستی کاخ سفید در کشورهای آمریکای لاتین باز می‌گردد که همواره در پی فرصتی برای براندازی حکومت‌های دموکراتیک و استقلال طلبانه در این کشورها با استفاده از روش های مختلف تحریم اقتصادی، کودتا و فشار سیاسی بوده است. به طور مثال سازمان سیا در سال 1954 با ساقط کردن حکومت ژاکوب آرینز در گواتمالا، یک دیکتاتوری نظامی ضد کمونیستی را در این کشور برپا کرد. هندوراس و نیکاراگوئه دیگر کشورهایی هستند که با کودتاهای مورد حمایت آمریکا رو به رو شدند به صورتی که زمینه ایجاد گونه ای از نظام ها با عنوان جمهوریهای موزفروش فراهم شد. کودتا علیه دولت سالوادور آلنده رئیس جمهور سوسیالیست شیلی در سال 1974 بخش دیگری از کارنامه مداخله گرایانه آمریکا در این منطقه است. آمریکا همچنین در آوریل 2002 کودتا در ونزوئلا علیه دولت هوگو چاوز را طراحی کرد که شکست خورد.
تاکید مسکو بر حمایت از مادورو و ضرورت پایان دخالت نامشروع آمریکا
مهمترین حمایت بین‌المللی که تا حدودی می‌تواند شکست دخالت آمریکا در ونزوئلا را در پی داشته باشد، حمایت مسکو از مادور است. در واقع، در همان ابتدای امر ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، روز پنجشنبه در تماس تلفنی با رئیس‌جمهور ونزوئلا، از دولت قانونی کاراکاس حمایت کرد. به نوشته خبرگزاری «اسپوتنیک»، پوتین در این گفت‌وگوی تلفنی بر آمادگی روسیه برای همکاری با ونزوئلا «در سطوح مختلف» تأکید کرده است. سخنگوی ریاست جمهوری روسیه تاکید کرد که رئیس جمهور ونزوئلا در گفت‌وگوی تلفنی با پوتین هیچ درخواست کمک نظامی از مسکو نداشته است.
علاوه بر پوتین، سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه نیز تاکید کرد که آمریکا که دیگران را به دخالت در انتخابات این کشور متهم می‌کند، خود درصدد است تا با مداخله آشکار در امور داخلی سایر کشورها، سرنوشت ملت‌ها را بجای آنها تعیین کند. لاوروف در جمع خبرنگاران گفت: «ما یکبار دیگر متقاعد شده‌ایم که ایالات متحده که بطور غیرمعمول و توهم آمیزی نگران آن است که کسی در انتخابات این کشور دخالت کرده و در عین حال هیچ دلیل و مدرکی هم در دست ندارد، خود برای چندمین بار-این نخستین بار طی چند ماه گذشته نبوده- فقط درباره ونزوئلا این مسئله با گستاخی و شفافیت بیشتری انجام گرفته، سعی دارد تا تعیین سرنوشت ملت‌های دیگر را بدست بگیرد.
همچنین، وزیر خارجه روسیه تاکید کرد که به رسمیت شناختن سریع "رئیس جمهوری خودخوانده" در ونزوئلا از سوی آمریکا و برخی کشورهای دیگر، بخصوص در منطقه آمریکای لاتین، گویای این واقعیت است که آنها مستقیما خود در ماجرای تشکیل دو قدرت حاکمه در ونزوئلا که منجر به هرج و مرج و بی ثباتی سیاسی جدی در عرصه سیاسی این کشور شده، دست دارند. سرگئی لاوروف یادآور شد: «روسیه آمادگی کامل دارد تا به همراه دیگر کشورهای مسئولیت پذیر در جهان، تلاش کند تا طرف‌های ونزوئلایی گفت‌وگو برای حل و فصل اختلافات را با توجه به منافع ملی کشورشان آغاز کنند.»
حمایت از دولت قانونی مادورو در سطح جهانی
علاوه بر حمایت قاطعانه مسکو دیگر بازیگران مهم بین المللی نیر حمایت خود را از حکومت مادور اعلام داشته و بر ضرورت عدم دخالت خارجی تاکید کرده‌اند. در همین ارتباط، بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجه با توجه به حوادث سیاسی داخلی اخیر ونزوئلا و دخالت‌های علنی و نامشروع آمریکا در امور آن کشور اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران در مقابل هرگونه دخالت خارجی در امور داخلی ونزوئلا و یا هر اقدام نامشروع و غیر قانونی هم چون تلاش برای کودتا و اقدامات ضد مردمی، از دولت و ملت این کشور حمایت می‌کند. وی افزود: ما امیدواریم هرگونه اختلاف و مشکل سیاسی در ونزوئلا توسط مردم و دولت این کشور با بکارگیری راهکارهای قانونی و مسالمت آمیز هر چه سریع‌تر حل و فصل شود.
در همین حال، «مولود چاووش اوغلو» وزیر خارجه ترکیه نیز با تاکید بر ادامه حمایت کشورش از مادورو، آمریکا را به دخالت در امور داخلی ونزوئلا متهم کرد. وی وضعیت ایجاد شده در ونزوئلا را بسیار عجیب و غیرعادی خواند.
در واکنش حمایتی دیگری نیز وزارت امور خارجه چین روز پنجشنبه، با صدور بیانیه‌ای ضمن حمایت از دولت «نیکلاس مادورو» رئیس‌جمهور ونزوئلا به عنوان دولت مشروع این کشور حمایت کرد. به نوشته خبرگزاری «اسپوتنیک» در بیانیه وزارت خارجه چین با حمایت از اقدامات دولت ونزوئلا برای پایان دادن به بحران این کشور، از دخالت‌های یک‌جانبه در امور داخلی ونزوئلا شدیدا انتقاد شده است.
از طرف دیگر، مکزیک اعلام کرده فعلا «نیکلاس مادورو» را به‌عنوان رئیس‌جمهور قانونی ونزوئلا به رسمیت می‌شناسد. رئیس‌جمهور بولیوی هم در بیانیه‌ای از نیکلاس مادورو حمایت و دخالت آمریکا در امور داخلی ونزوئلا را محکوم کرده است. رئیس‌جمهور بولیوی گفته در این برهه حساس که چنگال‌های امپریالیسم بار دیگر به دنبال لطمه زدن به دموکراسی است کشور او از مادورو و مردم ونزوئلا حمایت می‌کند. همچنین، برخی منابع در وزارت خارجه اوروگوئه گفته‌اند این کشور نیز مادورو را به عنوان رئیس‌جمهور قانونی ونزوئلا به رسمیت می‌شناسد.
حمایت ارتش؛ برگ برنده مادورو در برابر کودتاگران
در سطحی دیگر، تداوم حمایت نظامیان کشور از حکومت قانونی ونزوئلا به رهبری مادورو را می‌توان مهمترین ستون برای حفظ قدرت دولت مستقر ارزیابی کرد. در واقع، حمایت ارتش برگ برنده‌ای است که در وضعیت کنونی مادورو در دست دارد و با استفاده از این برگ می‌تواند به آسانی مجددا آرامش را به کشور خود برگزرداند. در همین زمینه، روز پنجشنبه رئیس‌جمهور ونزوئلا در جمع هواداران خود طی درخواستی از نیروهای ارتش خواست وحدت خود را حفظ کرده و از وی حمایت کنند. بعد از سخنان او، «ولادیمیر پادرینو لوپز» وزیر دفاع ونزوئلا روز پنجشنبه با رد درخواست‌ها برای پیوستن نظامیان این کشور به مخالفان دولت قانونی، بار دیگر به «نیکلاس مادورو» رئیس‌جمهور این کشور اعلام وفاداری کرد و گفت اقدامات مخالفان برای کنار زدن دولت، کودتاگونه است.
به نوشته روزنامه «نیویورک‌تایمز»، پادرینو لوپز که به همراه فرماندهان ارتش ونزوئلا در برابر دوربین‌ها صحبت می‌کرد، در مورد اعلام موجودیت یک دولت خودخوانده به رهبری «خوان گوایدو» رئیس مجلس ملی این کشور، گفت: «یک دولت دو فاکتو موازی، جایگاه قانونی و حمایت مردمی ندارد.» وی با بیان اینکه مخالفان دولت قانونی ونزوئلا به دنبال «ایجاد هرج و مرج و آشوب در جامعه ما هستند»، گفت: «ما اینجا هستیم تا از درگیری میان ونزوئلایی‌ها جلوگیری کنیم. جنگ داخلی و جنگ میان برادران، مشکلات ونزوئلا را حل نمی‌کند.»
قطع مناسبات دیپلماتیک ونزوئلا با آمریکا
در شرایطی که جامعه جهانی در مقطع کنونی در ارتباط با نوع تعامل با دولت ونزوئلا به دو بخش تقسیم شده‌اند، دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، به شدت در پی ساقط کردن بر دولت مادورو است. در اولین واکنش، دونالد ترامپ در قالب توئیتی بعد از به رسمیت شناختن رهبر مخالفان ونزوئلا گفت که همه این گزینه‌ها علیه این کشور روی میز است. همچنین، در اقدامی دیگر آمریکا قصد دارد، درآمد نفتی دولت نیکلاس مادورو، رئیس جمهوری ونزوئلا را قطع و آن را به خوان گوآیدو، رهبر مخالفان دولت اختصاص دهد. جلوگیری از دسترسی به درآمد حاصل از فروش نفت ونزوئلا می تواند اداره امور این کشور را برای دولت نیکلاس مادورو بیش از پیش دشوار کند.
در واکنش به این اقدامات مداخله‌جویانه آمریکا و ترامپ، «نیکلاس مادورو» در یک سخنرانی در جمع هوادارانش ضمن اعلام قطع روابط دیپلماتیک با آمریکا گفت به دیپلمات‌های آمریکایی ۷۲ ساعت فرصت داده خاک این کشور را ترک کنند. او گفت آمریکا در ونزوئلا کودتا به راه انداخته است. نیکلاس مادورو در این سخنرانی گفت: «هدف آنها این است که از واشنگتن به ونزوئلا حکومت کنند. آیا شما دولتی دست‌نشانده می‌خواهید که از دستورات واشنگتن پیروی کند؟» وی ادامه داد: «این یک بی‌مسئولیتی فاحش از جانب دولت آمریکا و تندروهای قدرت‌گرفته در آمریکا است که می‌خواهند ونزوئلا را به سمت جنگ داخلی ببرند.»
متعاقب ایراد این اظهارات از سوی رئیس جمهور قانونی کشور ونزوئلا، وزارت خارجه آمریکا به کارکنان غیرضروری خود در ونزوئلا دستور داده این کشور را ترک کنند و از شهروندانش در آنجا هم خواسته همین کار را انجام دهند.
به طور حتم مهمترین عامل در اخراج دیپلمات‌های آمریکایی به سابقه سیاست‌های مداخله‌گرا و امپریالیستی کاخ سفید در کشورهای آمریکای لاتین باز می‌گردد که همواره در پی فرصتی برای براندازی حکومت‌های دموکراتیک و استقلال طلبانه در این کشورها با استفاده از روش های مختلف تحریم اقتصادی، کودتا و فشار سیاسی بوده است. به طور مثال سازمان سیا در سال 1954 با ساقط کردن حکومت ژاکوب آرینز در گواتمالا، یک دیکتاتوری نظامی ضد کمونیستی را در این کشور برپا کرد. هندوراس و نیکاراگوئه دیگر کشورهایی هستند که با کودتاهای مورد حمایت آمریکا رو به رو شدند به صورتی که زمینه ایجاد گونه ای از نظام ها با عنوان جمهوریهای موزفروش فراهم شد. کودتا علیه دولت سالوادور آلنده رئیس جمهور سوسیالیست شیلی در سال 1974 بخش دیگری از کارنامه مداخله گرایانه آمریکا در این منطقه است. آمریکا همچنین در آوریل 2002 کودتا در ونزوئلا علیه دولت هوگو چاوز را طراحی کرد که شکست خورد.
مرجع : الوقت
کد مطلب : ۷۷۴۳۲۰
منتخب
۲۵ آبان ۱۴۰۳
۲۴ آبان ۱۴۰۳
۱۲ آبان ۱۴۰۳
۱۲ آبان ۱۴۰۳
پیشنهاد ما
