صلح برای سوری ها و روسیاهی برای واشنگتن

آرتیوم کوژین معاون اداره اطلاعات و اخبار وزارت خارجه روسیه پنجشنبه گذشته در نشست خبری هفتگی خود اعلام کرد که از آمریکا برای حضور در نشست سوچی به عنوان ناظر دعوت شده است.

هیزر نائورت سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا هم در همین ارتباط اعلام کرد که هیچ یک از مقام های این کشور در این نشست به عنوان ناظر یا هر عنوان رسمی دیگر شرکت نمی‌ کنند.

کوژین در خصوص دستور کار این دوره از نشست سوچی گفت: مسائل انسانی و موارد مربوط به تدوین قانون اساسی سوریه، مهم ترین دستور کار این دوره از نشست سوچی خواهد بود و علاوه بر آن موضوعاتی چون آزادی زندانیان نیز مطرح می شود.

مایکل کنته رئیس دفتر سازمان ملل نیز با اشاره به شرکت میستورا در این دوره از نشست سوچی یادآورشد که علاوه بر وی، گروهی از کارشناسان این سازمان در این نشست حضور خواهند داشت تا در صورت نیاز کمک های فنی به کشورهای ضامن مذاکرات آستانه به ویژه در زمینه مسائل بازداشت شدگان، ربوده شدگان و افراد مفقود در سوریه ارائه شود.

نهمین دور مذاکرات بین المللی آستانه برای حل بحران سوریه 25 اردیبهشت ماه (15 ماه مه 2018 ) درآستانه پایتخت قزاقستان برگزار شد که در پایان آن کشورهای ضامن آتش بس در سوریه با انتشار بیانیه ای از برگزاری دور بعدی مذاکرات در ماه جولای در سوچی به جای آستانه خبر دادند.

در این دوره از مذاکرات کشورهای ضامن آتش بس توافق کردند تا با نمایندگان سازمان ملل و طرفین درگیری درباره آغاز کار کمیسیون قانون اساسی نشست های مشورتی برگزار کنند و طرف های مختلف از جمله سوریه نمایندگان خود را برای شرکت در کمیسیون مزبور بین نشست نهم و دهم معرفی کرده اند.

بحران در سوریه با طرح و نقشه های قبلی برخی از کشورهای همسایه این کشور از اواخر اسفند ماه 1389 از شهر درعا در جنوب سوریه و در نزدیک مرز اردن آغاز شد.

در آغاز بحران سوریه، کشورهای حامی تروریست ها نظیر عربستان، اردن، لبنان، ترکیه ، رژیم صهیونیستی، آمریکا، انگلیس و فرانسه با تشکیل دو اتاق عملیات یکی در شمال و در داخل خاک ترکیه به نام «اضنه» و دیگری در خاک اردن به نام «موک» هماهنگی ها و برنامه ریزی های لازم را برای حمایت تمام قد از تروریست ها برای ساقط کردن نظام سیاسی و قانونی سوریه آغاز کردند و در اثنای آن نیز موفق شدند تا 80 درصد خاک سوریه را به اشغال خود در آورند ولی به دنبال درخواست دولت این کشور و با ورود روسیه و ایران به صحنه درگیری ها در این کشور و ایفای نقش مستشاری رفته رفته مناطق مختلفی از سوریه با انجام عملیات مختلف آزاد شد.

با تغییر روند بحران در سوریه، کشورهای حامی تروریست ها که با رایزنی های خود و با استفاده از برخی شخصیت های تندرو سلفی و وهابی 360 هزار تروریست را از 120 کشور جهان در سوریه و کشورهای اطراف آن گردهم آورده بودند به اشتباه محاسباتی خود پی بردند و همان طرف هایی که در ابتدای بحران سوریه بر راه حل های نظامی برای ساقط کردن نظام سیاسی این کشور تاکید داشتند، پذیرفتند که دیدگاه برخی کشورها مانند جمهوری اسلامی ایران مبنایی و اصولی بوده و این بحران راه حل نظامی ندارد و باید از راه های سیاسی حل و فصل شود.

تاکنون با برگزاری 9 دور از نشست بین کشورهای ضامن ، دولت سوریه ، مخالفان این کشور و ناظرانی از سازمان ملل و اردن قدم های زیادی برای کاهش تنش در سوریه ، فراهم شدن زمینه مصالحه بین گروه های تروریست با دولت سوریه در مناطق مختلف این کشور ، اعزام داوطلبانه تروریست ها با خانواده به مناطقی مانند ادلب و جرابلس در شمال سوریه و مناطق تحت کنترل ترکیه به عنوان یکی از کشورهای ضامن ، ارایه خدمات شهری و زیرساختی به ساکنان مناطق آزاد شده از سوی دولت سوریه و رایزنی ها برای بازگشت آوارگان از کشورهای همسایه به خصوص ترکیه ، لبنان و اردن انجام شده است.

با این حال بر اساس اعلام مقام های دست اندرکار بازگشت آوارگان از لبنان به سوریه، برخی طرف ها برای ناامن نشان دادن اوضاع دراین کشور تلاش دارند تا از بازگشت آوارگان به خانه و کاشانه خود در سوریه جلوگیری کنند ولی حزب الله لبنان با ایجاد دفاتری نسبت به هماهنگی برای بازگشت داوطلبانه آوارگان سوریه به مناطق هم مرز با لبنان تلاش های خود را آغاز کرده است.

علاوه بر این اکنون رایزنی هایی نیز در سطح مقام های عالی کشورهای مختلف با سوریه در جریان است تا برای بازگشت دوباره اوضاع این کشور به شرایط قبل از بحران تلاش های مشترک صورت گیرد.

بشار اسد رئیس جمهوری سوریه نیز در جریان دیدار با الکساندرلاورنتی اف فرستاده ویژه ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه به دمشق علاوه بر گفت وگو در خصوص همکاری میان دمشق – مسکو در زمینه بازگشت آوارگان سوریه ، از تلاش های مسکو برای فراهم کردن شرایط برای بازگشت آنان به شهرها و روستاهای خود قدردانی کرد.

وی تاکید کرد که تلاش دمشق بازگرداندن همه آوارگان داخل و خارج از خاک سوریه به منازل خود است و از هر پیشنهاد و کمکی برای بازگرداندن آن ها استقبال می کند.

رئیس جمهوری سوریه در این دیدار در خصوص حادثه تروریستی چهارشنبه گذشته در شهر سویدا در جنوب دمشق نیز گفت: حامیان تروریسم سعی دارند به تروریست ها جان تازه ببخشند تا برگه برنده ای برای دست یافتن به اهداف سیاسی خود داشته باشند.

در حملات گروه تروریستی داعش به استان سویدا در جنوب سوریه تاکنون 215 شهروند سوری کشته و 180 نفر دیگر زخمی شده اند و حال برخی زخمی ها وخیم گزارش شده است.

این بزرگ ترین عملیات گروه تروریستی داعش در سال جاری علیه شهروندان سوری بود.

لاورنتی اف نماینده ویژه رییس جمهور روسیه نیز در خصوص نشست سوچی با تاکید بر تقویت و استمرار همکاری سیاسی و امنیتی با این کشور و ایران در سوریه تصریح کرد : در عزم و اراده مسکو برای تداوم همکاری مشترک در مبارزه با تروریسم هیچگونه خللی وارد نشده و این مسیر تا استقرار کامل ثبات و امنیت در سوریه ادامه خواهد یافت.

در همین حال در آستانه برگزاری دهمین دور از نشست سوچی نصر الحریری رئیس هیات مذاکره کننده مخالفان سوریه با اعتراف به شکست های بزرگ نظامی و میدانی مخالفان ، خواستار فعال شدن مسیر گفت و گو برای حل و فصل سیاسی بحران جاری در این کشور شد.

وی در یک اعتراف دیرهنگام تاکید کرد: مخالفان سوری شکست های بزرگی خوردند، زیرا جامعه جهانی درباره توقف کمک های نظامی و غیرنظامی به آنان به اتفاق نظر رسیده و حتی پشتیبانی سیاسی نیز تا حدودی متوقف شده و در مقابل به روسیه اختیار دخالت و نقش آفرینی بیشتر داده شده است.

ارتش سوریه به خاطر قطع و توقف حمایت های همه جانبه حامیان تروریست ها در کمتر از یک ماه گذشته موفق شد تا مناطق مهمی را در جنوب این کشور از دست تروریست ها آزاد کند و اکنون 2 درصد از درعا در اختیار آنان است و پرچم سوریه نیز در نزدیکی مناطق اشغالی جولان به اهتزاز در آمده است و همچنان بر آزادی سایر مناطق اشغالی از دست تروریست ها در شمال این کشور نیز تاکید دارد.

در همین حال بر اساس اخبار منتشره کردهای شمال شرق سوریه نیز در جریان سفر به دمشق و مذاکره با دولت مرکزی این کشور به توافق هایی برای ادامه گفت و گو جهت پایان دادن به جنگ و درگیری هشت ساله با تشکیل چند کمیته مختلف دست یافته اند.

نیروهای دموکراتیک سوریه حدود 27 درصد از مساحت کل سوریه شامل مناطق شمالی و شمال شرق این کشور را در اختیار دارند و تحت حمایت آمریکا هستند و اکنون اعلام کرده اند که با توجه به اظهارات متناقض مقامات واشنگتن در خصوص طرح های امریکا درباره سوریه تلاش دارند تا مشکلات خود را از راه مذاکره با دولت مرکزی حل کنند.

در همین ارتباط وزارت خارجه آمریکا که خود یکی از حامیان تروریست ها در سوریه از ابتدای بحران تاکنون است و با ایجاد 10 پایگاه غیرقانونی در شرق سوریه و استقرار نیروی نظامی از تروریست های مورد نظر خود حمایت های تسلیحاتی و آموزشی می کند ناامید از به نتیجه رسیدن حمایت های مزبور و برای به شکست کشاندن نشست سوچی ضمن مخالفت با حضور نماینده خود در این نشست از طرف‌های موجود در مذاکرات آستانه خواسته است تا تلاش‌ های خود را به سمت مذاکرات شکست خورده ژنو سوق دهند و از فرستاده ویژه سازمان ملل در سوریه حمایت کامل داشته باشند غافل از این که موقعیت امریکا در غرب آسیا بشدت ضعیف شده و شماری از کشورهای منطقه راه خود را پیدا کرده اند.

استیون کوک پژوهشگر مرکز مطالعات خاورمیانه و آفریقای اندیشکده شورای روابط خارجی در همین ارتباط با انتشار یادداشتی در نشریه فارین پالیسی از آمریکا به عنوان بازنده در سوریه یاد کرد و گفت: دورانی که واشنگتن تعیین کننده قواعد بازی در خاورمیانه بود، به سر آمد.

بر اساس این گزارش، تلاش های نظامی روسیه و ایران به عنوان دو کشور حامی دولت سوریه برای مقابله با تهدید منطقه از سوی تروریست ها در سوریه و بیرون راندن آنان از این کشور تاکنون منجر به نتایج ملموسی در منطقه غرب آسیا شده است و هم اکنون حامیان تروریست ها ناامیدانه کمک های خود را به آنها قطع کرده اند.

اما تلاش های سیاسی مسکو و تهران در این عرصه با برگزاری دهمین نشست سوچی در مسکو منجر به رسیدن توافق هایی در زمینه بازگشت همه آوارگان به خانه و کاشانه خود پس از هشت سال آوارگی و تحمل مصیبت های فراوان، حل مسایل انسانی بحران این کشور مانند بازداشت شدگان، مفقودان و ربوده شدگان و هماهنگی ها برای تدوین قانون اساسی جدید سوریه بدون توجه به برخی رایزنی های موازی در ژنو به نتیجه رسیده و این کشور یک گام دیگر به سمت ثبات و آرامش نزدیک تر می شود.


گزارش از: داود پورصحت