پیامهای سیاسی و امنیتی سفر امیرعبداللهیان به لبنان

به گزارش اسلام تایمز، در پی توافق ایران و عربستان سعودی، تحرکات دیپلماتیک مقامات دو کشور برای فیصله دادن به بحران‌های منطقه‌ای هم افزایش یافته است و حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران که در هفته‌های اخیر سفرهای زیادی را به کشورهای منطقه انجام داده، این بار به لبنان رفته تا با مقامات این کشور دیدار و گفتگو کند.

امیرعبداللهیان روز پنجشنبه هفتم اردیبهشت در بدو ورود به بیروت با بیان تداوم حمایت‌های جمهوری اسلامی از مردم، ارتش و مقاومت لبنان، گفت: «جمهوری اسلامی همواره از مذاکرات در منطقه حمایت کرده و جنگ را به عنوان یک موضوع نمی‌داند. ما از طریق روابط دوجانبه خود ایده‌ها و ابتکاراتی برای بهبود وضعیت لبنان داریم و شرایط جدید و سازنده‌ای هم در منطقه در حال وقوع است».

امیر‌عبداللهیان در بیروت با «نبیه بری» رئیس پارلمان، «نجیب میقاتی» نخست‌وزیر دولت پیشبرد امور و «عبدالله بوحبیب» وزیر خارجه لبنان دیدار کرد. وزیر خارجه در دیدار با همتای لبنانی خود درباره تحولات سیاسی این کشور گفت:«ایران از هر انتخابات و توافقی که بین همه احزاب در لبنان در خصوص انتخاب رئیس جمهور برای این کشور صورت گیرد، حمایت خواهد کرد و از همه طرف‌های خارجی می‌خواهیم که بدون دخالت در امور داخلی از این انتخابات لبنان حمایت کنند».

امیرعبداللهیان با بیان اینکه ایران جز خیر برای لبنان نمی‌خواهد، اظهار داشت:«همه جریان‌های لبنان را به تسریع در انتخاب رئیس جمهور و تکمیل روند سیاسی در این کشور مهم منطقه تشویق می‌کنیم». بوحبیب هم در این دیدار گفت:«وزیر امیرعبداللهیان توافق ایران و عربستان را به ما اطلاع داد و امیدواریم که خیر به لبنان برسد و به هرگونه توافقی با کشورهای همسایه خوشبین هستیم».

وزیر خارجه ایران درباره محورهای سفر خود به لبنان تاکید کرد:«با جمعی از نمایندگان پارلمان لبنان درباره مسائل مختلف دوجانبه و تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی نشست برگزار کردیم و از نزدیک در جریان دیدگاه‌های نمایندگان احزاب مختلف لبنانی قرار گرفتم و دیدگاه‌های جمهوری اسلامی را هم منتقل کردم».

امیرعبداللهیان همچنین در بیروت در دیدار با سید حسن نصرالله دبیرکل حزب‌الله درباره آخرین تحولات منطقه، توافق اخیر ایران و عربستان برای ازسرگیری مناسبات دیپلماتیک و تأثیر آن بر کشورهای منطقه و آخرین تحولات در لبنان و اوضاع جاری در فلسطین گفت‌وگو کردند.

ایران همواره حامی مردم و دولت لبنان بوده و در بدترین شرایط اقتصادی هم از این کشور حمایت کرده است. در شرایطی که لبنان از ماهها پیش با اسنداد سیاسی مواجه شده و در انتخاب رئیس جمهور و تشکیل دولت ناکام مانده، تهران خوستار همکاری جریانهای سیاسی است تا بتوانند به این بحرانها پایان دهند. 
 
استفاده از فرصت توافق تهران و ریاض برای حل بحران لبنان
سفر امیرعبداللهیان به لبنان درحالی انجام شد که ایران و عربستان دو ماه پیش بر سر حل اختلافات و ازسرگیری ورابط دیپلماتیک بایکدیگر به توافق رسیدند و آثار آن در تحولات منطقه هم مشهود است. لبنان یکی از کشورهایی بود که از تنش بین ایران و عربستان متضرر شده و آثار منفی آن در تداوم بی‌ثباتی سیاسی و بحران اقتصادی فراگیر خود را نشان داده است.

سعودیها در همسویی با سیاستهای آمریکا و رژیم صهیونیستی، تحریم‌های گسترده‌ای را علیه مقاومت لبنان اعمال کردند تا با این اقدام حزب‌الله را از عرصه سیاسی کنار بگذارند اما این حربه تاکنون ناکام مانده است.

هر چند فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان در واکنش به بازتاب توافق میان کشورش و ایران بر لبنان گفته بود که تلاش برای تفاهم و نزدیکی طرف‌های لبنانی باید از سوی خودشان صورت گیرد؛ نه اینکه اقدامی مشترک از سوی لبنان، ایران و عربستان باشد اما با این حال پس از این توافق، امیدواری به حل اختلافات در لبنان هم افزایش یافته است.

همچنانکه شیخ نعیم قاسم، معاون دبیرکل حزب‌الله اخیرا در سخنانی با بیان اینکه اجرای توافق ایران و عربستان با شتاب انجام می‌شود، اعلام کرد که روز به روز جنبه‌های مثبت رسیدن به انتخاب رئیس جمهور بیشتر می‌شود. همچنین، رئیس پارلمان لبنان هم گفته که موضع عربستان درباره انتخاب رئیس جمهور مثبت است. بسیاری از ناظران معتقدند توافق ایران و عربستان می‌تواند فرصتی برای کاهش اختلافات بین گروه‌های سیاسی لبنان و در نتیجه حرکت فضای سیاسی این کشور به سمت جلو باشد.  

از اینرو، عربستان می‌تواند با استفاده از فرصت توافق با ایران، نشان دهد که حامی ثبات در لبنان بوده و از تشکیل دولت در این کشور حمایت می‌کند و به عبارتی اکنون توپ در زمین ریاض قرار دارد تا موضع خود را در قبال بیروت اعلام کند.

این مسئله آشکار است که برخی جریانهای سیاسی از جمله «چهارده مارس» به رهبری سعد الحریری، و «قوات اللبنانیه» به رهبری سمیر جعجع، وابسته به عربستان سعودی هستند و همین جریانها عامل اصلی انسداد سیاسی در لبنان به شمار می‌روند و به خاطر دشمنی با حزب‌الله در مسیر تشکیل دولت و انتخاب رئیس جمهور سنگ‌اندازی می‌کنند.

بنابراین، اگر عربستان به مهره‌های خود در لبنان چراغ سبز دهد که با حزب‌الله تعامل داشته باشند، در کمترین زمان مشکلات سیاسی این کشور حل خواهد شد و ایران نیز سعی دارد با مشارکت سعودیها، انسداد سیاسی را خاتمه دهند.

رهبران لبنان هم به خوبی می‌دانند که همکاری ایران و عربستان به نفع منطقه خواهد بود و لذا پس از اعلام توافق دو کشور، لبنانی‌ها از آن استقبال کردند. وزیر خارجه لبنان پیشتر در این باره گفته بود که ازسرگیری روابط دیپلماتیک میان ایران و عربستان در جهت منافع کشورها و ملتهای منطقه و جهان است.

نصرالله هم از آغاز مجدد روابط دیپلماتیک میان ایران و عربستان ابراز خرسندی کرده و تاکید کرده که حزب‌الله اطمینان دارد که این توافق به نفع ملت‌های منطقه است. بنابراین، با بازگشایی سفارتخانه‌های ایرن و عربستان در پایتختهای دوطرف، می‌توان به حل بحران‌های منطقه‌ای جمه لبنان هم امیدوار بود. همچنانکه در بحران یمن و سوریه گشایش‌های زیادی به وجود آمده است و این سناریو در لبنان هم می‌تواند محقق شود.

علاوه‌بر انسداد سیاسی، بحران اقتصادی در لبنان هم مزید بر علت شده است و نیاز به همکاری منطقه‌ای دارد که ایران و عربستان می‌توانند در این زمینه هم کمک شایانی بکنند. لبنان از سال 2019 در بدترین شرایط اقتصادی به سر می‌برد و بیش از 80 درصد مردم این کشور در وضعیت اسفباری زندگی می‌کنند.

قفسه‌های فروشگاه‌ها به خاطر تحریم‌های غرب خالی شده و افزایش قیمتها همراه با تحریم‌های آمریکایی باعث شده مردم لبنان نگران بروز هرج و مرج، ناامنی اجتماعی و کمبود مواد غذایی باشند. همچنین نرخ دلار در لبنان به بالاترین حد خود رسیده و ارزش لیره این کشور پایین آمده که به نوبه خود قدرت خرید مردم را کاهش داده است.

گزارشها حاکی است که در یکسال گذشته نانوایی‌های لبنان به دلیل بحران گندم در فواصل زمانی مختلف در تامین آرد با مشکل مواجه شده‌اند. بر اساس گزارش برنامه جهانی غذای سازمان ملل، لبنان یکی از بالاترین نرخ‌های تورم مواد غذایی در سراسر جهان را به خود اختصاص داده است.     
   
در چنین شرایط فاجعه بار در لبنان، توافق تهران و ریاض می‌تواند در حل مشکلات اقتصادی این کشور تاثیرگذار باشد و باید منتظر ماند و دید که سعودیها چه موضعی در قبال تحولات لبنان خواهند گرفت. با توجه به اینکه بیشتر بحرانهای منطقه متاثر از تنشهای ایران، عربستان و ترکیه است لذا، هر چه سطح تعامل بین قدرتهای منطقه بیشتر باشد، به همان اندازه تنشها هم کاهش خواهد یافت و در مورد لبنان هم این مسئله صدق می‌کند.

 ایران در دو سال گذشته و در زمانی که لبنانی‌ها با بحران سوخت مواجه بودند، با وجود هشدارهای آمریکا بخشی از نیازهای این کشور را تامین کرد و در این سفر هم امیرعبداللهیان بار دیگر به مقامات بیروت گفت که برای حل بحران انرژی و برق در لبنان، جمهوری اسلامی آماده انتقال تجربیات خود در زمینه احداث و راه اندازی نیروگاه‌های برق و نیز تعمیر و نگهداری در این حوزه است.
 
پیام ایران به تل‌آویو از نقطه صفر مرزی
همکاری ایران و لبنان به مسائل سیاسی و اقتصادی ختم نمی‌شود و مسئله امنیت همیشه یک پای همکاریهای بین دو کشور بوده است و این بار هم در سفر امیرعبداللهیان به لبنان، به خوبی مسائل امنیتی مشهود بود.

سفر وزیر خارجه به لبنان درحالی انجام شد که در هفته‌های اخیر تنش بین حزب‌الله و رژیم صهیونیستی اوج گرفته است و کابینه تندرو بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر این رژیم تحرکات نظامی خود را در اطراف میدان گازی «کاریش»، مشترک با لبنان تشدید کرده است.

این درحالی است که ماه گذشته و پس از یورش نظامیان صهیونیستی به مسجدالاقصی، دهها راکت از جنوب لبنان به سمت سرزمینهای اشغالی شلیک شد و مقامات حزب‌الله هشدار دادند که اگر دشمن به تعرض به مسجدالاقصی و قدس ادامه دهد، با همه توان از فلسطینی‌ها حمایت خواهند کرد.

امیرعبداللهیان علاوه بر دیدار با مقامات لبنان از جمله نصرالله، در نقطه صفر مرزی این کشور با فلسطین اشغالی هم حضور پیدا کرد که در میانه تشدید تنشها بین مقاومت و رژیم اشغالگر، حاوی پیام معناداری برای دشمنان است که اقدام نسنجیده‌ای مرتکب نشوند.

همانگونه که امیرعبداللهیان در دیدار با نبیه بری، با قدردانی از نقش برجسته لبنان و مقاومت لبنانی در ایستادگی در مقابل تلاش‌های مخرب رژیم صهیونیستی در منطقه، بر ضرورت توسعه روابط دوجانبه در ابعاد مختلف بویژه روابط اقتصادی، تجاری، فرهنگی و علمی، با توجه به زمینه‌ها و فرصت‌های مناسب در دو کشور تاکید کرد.

امیرعبداللهیان در این رابطه تاکید نمود: «منطقه ما وارد صفحه و مرحله جدیدی از همکاری‌های دسته جمعی شده است. آینده برای کشورهای منطقه آینده بسیار روشنی است و بی‌تردید تمامی تحولات مثبت منطقه در مقابل اقدامات رژیم صهیونیستی منجر به انزوا و فروپاشی رژیم صهیونیستی خواهد شد». متقابلاً نبیه بری نیز در این دیدار لبنان و مقاومت را سنگری سترگ در مقابل رژیم صهیونیستی دانست.

 مقامات نظامی ایران بارها به تل‌آویو هشدار داده‌اند که بحران آفرینی این رژیم در منطقه به نفع اشغالگران نخواهد بود و جمهوری اسلامی تمام قد از گروههای مقاومت حمایت خواهد کرد.

بنابراین، حضور امیرعبداللهیان در لبنان و در نقطه صفر مرزی با فلسطین اشغالی، دلگرمی برای حزب‌الله و گروههای مقاومت فلسطین است که در برابر رژیم صهیونیستی تنها نیستند و تهران مثل همیشه پشتیبان آنها خواهد بود. حمایتهای جمهوری اسلامی از حزب‌الله، اقدامی بازدارنده است تا مقامات تندرو اسرائیل به جنگ‌افروزی‌ در جنوب لبنان و میدان کاریش پایان دهند، در غیر این صورت سرنوشت ناگواری در انتظار صهیونیست‌ها خواهد بود.