چشم انداز پایان تجاوزگری عربستان در یمن

به گزارش اسلام تایمز، پس از توافق اخیر ایران و عربستان سعودی که به هفت سال تنش بین دو کشور پایان داد این توافق در عرصه منطقه‌ای هم تاثیر خود را بر جای گذاشته است و این روزها نشانه‌هایی از صلح در یمن دیده می‌شود. در ادامه مذاکرات هیئت سعودی و جنبش انصارالله یمن برای رسیدن به صلح، گشایشی در پرونده راکد تبادل اسرا به وجود آمده است. در همین راستا، عبدالقادر المرتضی، رئیس کمیته ملی امور اسرای دولت نجات ملی یمن روز جمعه از آغاز روند تبادل اسرا خبر داد و اولین گروه از اسرای آزاد شده یمنی وارد فرودگاه صنعا شدند.

به گفته این مقام انصارالله، این دور از تبادل اسرا سه روز به طول می‌انجامد. مرحله اول شامل آزادی 240 اسیر از ارتش و کمیته‌های مردمی انصارالله بود و مرحله دوم که روز شنبه انجام می‌شود شامل آزادی 350 اسیر یمنی است. مرحله سوم نیز روز یکشنبه انجام خواهد شد. مرحله اول اجرای فرآیند مبادله اسرا بین صنعا و عدن، مرحله دوم بین صنعا و ریاض و مرحله سوم بین صنعا و مأرب خواهد بود.

مهدی المشاط، رئیس شورای عالی سیاسی یمن حین استقبال از اسرای آزاد شده در فرودگاه صنعا استقبال باشکوه ملت یمن از اسرای آزاد شده را ستود. وی گفت:«این استقبال کمترین چیزی است که می‌توان برای تشکر از اسرا ارائه کرد و از آنها به خاطر ایثار و استواری در زندان‌های ائتلاف متجاوز علیرغم شکنجه‌هایی شدید تجلیل کرد».

المشاط از رئیس کمیته ملی امور اسرای یمن و تمامی دست اندرکاران به دلیل تلاش برای اجرای تبادل اسرا تشکر و قدردانی کرد و خطاب به اسرای دربند ائتلاف متجاوز گفت:«به شما وعده و اطمینان می‌دهیم که تا زمان آزاد شدن آخرین اسیر آرام نخواهیم گرفت».

در مقابل، عبدالله العلیمی، عضو شورای ریاستی یمن وابسته به عربستان سعودی نیز پس از ورود اسرای خود به فرودگاه عدن در توییتی نوشت:«در این روز مبارک از ماه پربرکت رمضان اسرای ما آزاد شدند و در راس آنها محمود الصبیحی، وزیر دفاع سابق دولت مستعفی و ناصر منصور هادی، برادر عبد ربه منصور هادی، رئیس جمهور مستعفی یمن قرار دارند».

عبدالملک بدرالدین الحوثی، رهبر انصارالله هم با اشاره به آزادی شماری از اسرای یمنی، تأکید کرد:«اقدامات برای آزادی تمام اسرا ادامه خواهد داشت. به برادران اسیر آزادشده و خانواده‌هایشان تبریک می‌گوییم. به مابقی اسرا نیز می‌گوییم که اقدامات برای تکمیل فرایند تبادل تا زمان آزادی تمام اسیران ادامه دارد».

انصارالله و هیئت سعودی ماه گذشته در ژنو سوئیس درباره آزادی 887 اسیر از طرفین به توافق رسیدند و اگر دو طرف موافقت کنند مابقی اسرا هم در آینده به آغوش خانواده‌های خود بازخواهند گشت. بر اساس آمارها بیش از 2200 از نیروهای دو طرف در اسارت قرار دارند که با احتساب آزادی 887 نفر، بیش از 1300 اسیر دیگر همچنان در اسارت هستند. اولین دور تبادل اسرا در مهرماه 1399 انجام شد که طی آن حدود 1080 نفر از اسرای دو طرف مبادله شدند ولی پس از آن به دلیل کارشکنی سعودیها، پرونده تبادل اسرا متوقف شد.  
 
مذاکرات انصارالله با سعودیها در فضایی مثبت
عربستان سعودی و انصارالله این روزها مشغول مذاکرات هستند تا شاید راهکاری برای پایان دادن به 9 سال جنگ پیدا کنند. مذاکرات هیئت سعودی و انصارالله که در روزهای اخیر با میانجیگری عمان در صنعا در جریان بود به کار خود خاتمه داد و گزارشها حاکی است که هیئت سعودی پس از مذاکراتی که روزها بدون توافق به طول انجامید، روز پنجشنبه صنعا را ترک کرده است.

سفیر عربستان در یمن در این باره گفته که یک توافق اولیه در مورد آتش بس وجود دارد که در صورت توافق نهایی ممکن است بعداً اعلام شود. یک منبع یمنی گفته که انصارالله درخواستهایی را مطرح کرده که قرار است نمایندگان عربستان به رهبران سعودی انتقال دهند.   

محمد البخیتی، عضو دفتر سیاسی انصارالله هم در توییتی نوشت:«هنوز زود است به طور قطع بگوییم مذاکرات کنونی در صنعا با هیئت‌های عمان و عربستان برای تحقق صلح حتما موفقیت آمیز خواهد بود؛ اما واضح است که فضای صلح بر منطقه حاکم است که موجب امیدواری و خوش‌بینی است. تحقق صلح میان صنعا و ریاض پیروزی برای دو طرف است و باید همگان برای حفظ فضای صلح و بستن صفحه گذشته و باز کردن صفحه جدید زخم‌ها و دردهای کهنه را کنار گذاشته و از تلاش برای کسب امتیاز از طریق رسانه‌ها خودداری کنند و نباید آنچه اتفاق افتاد را فراموش کنیم تا فاجعه تکرار نشود».

محمد عبدالسلام، سخنگوی انصارالله نیز اظهار کرد:«دور مذاکرات با هیئت عربستان را با حضور میانجی‌گر عمانی در صنعا به پایان رساندیم و فضای مذاکرات مثبت و جدی بود و بر ادامه حفظ فضاهای آرام کنونی شامل آتش بس و نیز حفظ ارتباطات به قوت خود توافق کردیم. ما وارد مذاکراتی بسیار دشوار و متعدد شدیم و مسائل سخت و مرتبط با هم در پرونده‌های انسانی، نظامی و سیاسی را بررسی کردیم و در برخی پرونده‌ها پیشرفت‌هایی را به دست آوردیم».

محمدعلی الحوثی، از سران انصارالله هم اعلام کرد که مذاکرات اخیر با عربستان در صنعا از چارچوب مسائل انسانی خارج نشده و این گفتگوها به زودی از طریق شبکه‌های رسمی اعلام خواهد شد. الحوثی تأکید کرد که در این رایزنی‌ها به مسئله حقوق کارکنان پرداختیم که قطع آن یکی از ابزارهای ائتلاف عربی برای ویران کردن حکومت یمن و تنبیه ملت بود. الحوثی ضمن استقبال از ورود کشتی‌ها بدون بازرسی به بندر عدن افزود که اگر طرف مقابل خواهان صلح باشد ما آماده صلح هستیم و در غیر این صورت جنگ را ادامه می‌دهیم.

از سوی دیگر، علی القحوم، یکی از اعضای ارشد انصارالله نسبت به تلاشهای عمان برای برقراری صلح ابراز امیدواری و خوشبینی کرد و گفت که مسائلی از جمله آزادی اسرا، توقف حملات، رفع محاصره، پایان اشغالگری و بازسازی و جلوگیری از دخالتهای خارجی برای حل مشکلات یمن و احترام به تمامیت ارضی این کشور اولویت ما برای صلح است.

برخی منابع گفته‌اند که سعودی‌ها و انصارالله بر سر یک آتش‌بس شش ماهه توافق کرده‌اند که مذاکرات را با هدف «انتقال قدرت» دو ساله برای این کشور تسهیل می‌کند. این تحول نقطه عطفی در روند درگیریها است و می‌تواند تسکین هنده بخشی از آلام میلیون‌ها یمنی باشد که در 9 سال گذشته در بدترین شرایط زندگی می‌کردند.

پیش از این برخی منابع گفته بودند که مذاکرات دو طرف مثبت بوده و احتمالا عربستان پیش از عید فطر آتش‌بس کامل در یمن را اعلام کند اما صنعا به هر توافق آتش بس تمکین نخواهد کرد. انصارالله لغو محاصره کامل یمن، بازگشایی بنادر و فرودگاه صنعا و پرداخت حقوق کارمندان دولتی و خروج کامل اشغالگران از مناطق اشغالی را شرط پایان تنشها اعلام کرده است و گفته تا زمانی که ائتلاف متجاوز با این درخواستها موافقت نکند، پای توافقات آتش بس را امضا نخواهد کرد.

هر چند امارات هم از برخی مناطق جنوبی یمن عقب‌نشیی کرده است اما گفته می‌شود که ابوظبی قصد دارد برخی جزایر یمن را تحت اشغال خود حفظ کند، اقدامی که انصارالله به شدت با آن مخالفت کرده است.

انصارالله اکنون به لحاظ نظامی قدرتمندتر از قبل شده است و هشدار داده که با استفاده از توانمندی‌های داخلی خود می‌توانند اشغالگران را از خاک یمن بیرون کند ولی با این حال به ائتلاف متجاوز فرصت داده تا نیروهای خود را از یمن بیرون ببرند. نشستن سعودیها پای میز مذاکره با انصارالله هم به خاطر همین قدرت نظامی یمنی‌ها است که عربستان به خوبی ضرب شست آنرا چشیده است و نمی‌خواهد دوباره این تجربه برایش تکرار شود.

روند تحولات سیاسی و امنیتی در منطقه پس از توافق تهران و ریاض، به گونه‌ای پیش می‌رود که حل بحرانها از جمله جنگ یمن دور از دسترس نیست و اکنون توپ در زمین عربستان است تا تصمیم نهایی خود را بگیرد و باتوجه به مواضع سعودیها، احتمالا در آینده نزدیک شاهد پایان جنگ در یمن خواهیم بود.