شکست صدامک

به نظر می‌رسد ۸ سال دفاع‌مقدس یمنی‌ها در مقابل حمله همه‌جانبه ائتلاف سعودی به این کشور به ظفر نزدیک شده و بن‌سلمان به درخواست نیروهای مردمی و ارتش یمن برای آتش‌بس و پایان جنگ، رضایت داده است.
ششم ژانویه مردم یمن در استان‌های حجه، صنعا و جوف بعد از نماز جمعه به خیابان‌ها آمدند و خواستار پایان حصر 8 ساله اقتصادی و نظامی یمن شدند.
شرکت‌کنندگان در راهپیمایی‌ها با برافراشتن بنرها و سر دادن شعارهایی ادامه محاصره ۸ ساله مردم یمن را محکوم کردند. آنها محاصره را بخشی جدایی‌ناپذیر از جنگ تهاجمی ائتلاف متجاوز آمریکایی- سعودی- اماراتی علیه یمن می‌دانستند تا یمنی‌ها را تحت قیمومت خارجی قرار دهند.
شرکت‌کنندگان در این راهپیمایی‌ها، جامعه جهانی و سازمان ملل را مسؤول محاصره و مصائب فاجعه‌باری که بر مردم یمن وارد شده، دانستند. توده مردم تاکید کردند محاصره و گرسنگی یکی از روش‌های جنگی آمریکا علیه مردم یمن است؛ جنایتی که در منشورها و قوانین سازمان ملل متحد به عنوان «نسل‌کشی» توصیف شده است. البته رزمایش انصارالله و ارتش یمن در شهریورماه هم پایان خواب و خیال محمد بن‌سلمان برای تسلط بر یمن را ثابت کرد. از سوی دیگر امارات و عربستان در جنوب یمن با یکدیگر اختلافات جدی پیدا کرده‌اند. نیروهای شورای انتقالی یمن وابسته به امارات سال گذشته با حمله به مقرهای گروه اصلاح و دولت عبد ربه منصورهادی وارد جنگ علنی با عربستان شدند. بعد از این ماجراها ریاض در مقابل ابوظبی کوتاه آمد و شورای انتقالی ریاست‌جمهوری را تشکیل داد. امارات هم بارها اعلام کرده قصد دارد از یمن خارج شود و این کشور بیشتر به دنبال گرفتن جزیره سقطری یمن برای تصاحب منابع غنی و موقعیت جغرافیایی این منطقه است.

بعد از 8 سال اکنون خبرها حاکی است یمن از هر زمان دیگر به پایان جنگ نزدیک‌تر شده است. به دنبال بی‌نتیجه بودن مذاکرات برای تمدید آتش‌بس در یمن و تداوم محاصره این کشور توسط ائتلاف متجاوز عربی، جنبش انصارالله یمن بسیج و آماده‌باش همه‌جانبه در جبهه‌های نبرد را اعلام کرد.
به نوشته روزنامه العربی الجدید، جنبش انصارالله یمن در بیانیه‌ای تاکید کرد: دوره‌های آتش‌بس و درجا زدن‌ها و مذاکرات پس از آن ثابت کرد که ائتلاف متجاوز از پرداخت حقوق کارکنان خودداری کرده و تلاش می‌کند از درد و رنج‌های یمنی‌ها برای بی‌ثبات کردن جبهه داخلی استفاده کند.

انصارالله در این بیانیه خواستار اتخاذ گزینه‌های لازم برای بازدارندگی ائتلاف متجاوز، آمادگی و هوشیاری نیروها و حفظ انسجام جبهه داخلی در یمن شد. این جنبش در ادامه بیانیه خود آورده است: ما خواستار بسیج همه‌جانبه و آماده‌باش برای حرکت به سمت جبهه‌ها و حمایت از این جبهه‌ها با مال و نیرو تا زمان تحقق پیروزی هستیم. در همین حال، نصرالدین عامر، معاون رسانه‌ای جنبش انصارالله یمن نیز در توئیتی با اشاره به راهپیمایی اعتراضی عصر جمعه یمنی‌ها علیه محاصره کشورشان در این باره نوشت: «وقتی می‌گوییم محاصره جنگ است، به این معناست که محاصره، ملت یمن را مانند حملات یا حتی بیشتر از آن می‌کشد. وی افزود: ملت یمن به دلیل دفاع از خود با محاصره و جنگ مواجه می‌شوند که با آن به عنوان یک اقدام خصمانه که با مذاکره قابل توقف است، برخورد نخواهند کرد». اکنون خبرها از این حکایت دارد که بن‌سلمان قصد دارد با آتش‌بس در یمن موافقت کند.

روزنامه الاخبار در یادداشتی نوشت در حالی که انصارالله یمن اعلام کرده وضعیت نه جنگ، نه صلح را نمی‌پذیرد و دستور آمادگی نظامی داده، ولیعهد عربستان اعلام کرده در صورت ارائه تضمین‌های امنیتی آماده خروج از یمن است.

در این یادداشت آمده است: «یمن همچنان در وضعیت نه جنگ، نه صلح قرار دارد، وضعیتی که صنعا اخیرا بارها به طور مکرر اعلام کرده آن را نمی‌پذیرد و متعهد شده که هر چه سریع‌تر به آن پایان دهد و تکلیف را مشخص کند: یا صلحی که در آن شروط دولت صنعا پذیرفته شده است، برقرار شود و یا جنگی که در آن می‌تواند شروط خود را تحمیل کند، شروع شود. در این وضعیت، لحن تهدیدآمیز انصارالله درباره تشدید درگیری‌ها بالا گرفته است. اظهارات مهدی المشاط، رئیس شورای عالی سیاسی یمن که از جبهه البرح در استان تعز گفت «ما منتظر بازگشت جنگ در هر زمان هستیم و برای آن آماده‌ایم» اوج پیام‌هایی بود که در این زمینه ارسال شده است. از طرفی، همزمان عمان نیز از تلاش‌ها برای پیدا کردن راه‌حلی که طرف‌ها را راضی کند، دست نکشیده است».
 

در حالی که همچنان وضعیت رکود در یمن حاکم است و ۲ گزینه‌ تشدید تنش نظامی و حل و فصل مسالمت‌آمیز با سرعتی مشابه پیش می‌روند و شرایط مناسب برای هر ۲ وجود دارد، رهبری انصارالله تاکید می‌کند طفره‌روی و خرید زمان بیشتر «به بهای حقوق و رنج مردم یمن» را نمی‌پذیرد و برای اینکه تهدید به ازسرگیری درگیری‌ها صرفا به اظهارات مکرر بدون عملی کردن این تهدیدها تبدیل نشود و به واشنگتن و ریاض کمک نکند که چنین نتیجه‌گیری کنند انصارالله عرضه عملی کردن تهدیدهایش را ندارد، عبدالملک الحوثی، رهبر این جنبش در دیدار با هیات عمان که اخیرا به صنعا رفته بود، پیام‌های واضح و قاطعی ارسال کرد. او خطاب به میهمانانش گفت: مردم یمن دیگر از گرسنگی نمی‌میرند.
ما از همه توان خود برای رفع محاصره مردم یمن و بهره‌مندی از منابع و ثروت آنها استفاده می‌کنیم.
در همین راستا، منابع مشخص در صنعا در گفت‌وگو با الاخبار گفتند همزمان با پیام‌های صریح الحوثی، به نیروهای نظامی مربوط سیگنال آمادگی کامل داده شده است. برخی تحرکات در چارچوب این آمادگی هم عمدا نشان داده شده تا دشمن رصد کند و بداند که صنعا جدی است و تهدیدهایش پوچ نیست. همین منابع تأکید می‌کنند این بار در صورت عدم پاسخ رضایت‌بخش به «مطالبات بشردوستانه» و در نتیجه تشدید اوضاع، نبرد کیفی خواهد بود و همه عرصه‌ها از جمله دریای سرخ، باب المندب، آرامکو در عمق عربستان و همچنین عمق امارات را شامل می‌شود.

با توجه به اینکه زمان رو به اتمام است و انصارالله هم تاکید می‌کند که تا ابد منتظر راه حل نخواهد ماند، ۴ مرحله ثبت شده است که می‌توان قبل از فشار دادن ماشه در چارچوب «آخرین آمادگی‌ها» قرار داد: 1- تکمیل آمادگی نظامی لازم، ۲- موضع سیاسی قاطع رهبری انصارالله، ۳- بازدید مهدی المشاط، فرمانده کل قوا و رئیس شورای عالی سیاسی یمن از جبهه‌های نظامی، ۴- تظاهرات ملت یمن در استان صنعا و سایر استان‌ها با شعار «محاصره، جنگ است» که به معنای اعطای مشروعیت مردمی به درگیری در آینده است. توپ اکنون در زمین عربستان است، چرا که صنعا معتقد است محمد بن‌سلمان، ولیعهد سعودی می‌تواند به بسیاری از پرسش‌ها پاسخ دهد.

امروز عربستان پس از موفقیت همسایه کوچک‌تر خود قطر در سازماندهی جام‌جهانی فوتبال که به الگوی «موفق» تبدیل شد و رقابتی که امارات، دیگر همسایه و شریک ریاض در جنگ یمن در سطح اقتصادی و تجارت جهانی ارائه می‌کند، بر این تصور است که «جنگش» در واقع  «جنگ منابع و اقتصاد» است. این امر به عنوان مثال در سخنان عبدالعزیز بن‌سلمان، وزیر انرژی عربستان در اکتبر گذشته و در حاشیه یکی از فعالیت‌های «استراتژی ملی صنعت» که توسط بن‌سلمان راه‌اندازی شد مشهود بود؛ وقتی گفت: ما ۴۰ سال را تلف کردیم، در این مدت می‌توانستیم در زمینه صنعت همانند چین و هند باشیم اما تصمیم گرفتیم زمان دیگری را تلف نکنیم. با این حال، «یمن پس از جنگ» به عنوان یک مانع بزرگ برای توسعه پروژه بن‌سلمان برای تبدیل عربستان سعودی به یک مرکز تجارت جهانی است.

علاوه بر این، همه رهبران سعودی به این باور رسیده‌اند که دیگر نمی‌توانند یمن را تحت سلطه خود قرار دهند. آنها اذعان دارند این کشور بویژه در سایه نقشه گروه‌هایی که در پی ۸ سال جنگ تشکیل شده‌اند، از مدار خود خارج شده است. نشانه‌های این باور رهبران سعودی در مذاکرات اخیر درباره تمدید آتش‌بس به وضوح دیده می‌شود، چرا که به گفته منابع بالا، دولت صنعا ۴ موضوع اصلی را برای ریاض مطرح کرده و این کشور نیز موافقت اولیه خود را اعلام کرده است مشروط بر اینکه مفصل درباره آنها مذاکره شود.

این ۴ موضوع عبارتند از: رفع محاصره، عدم مداخله در امور داخلی یمن، پرداخت غرامت و خروج از یمن. در مقابل عربستان نیز تضمین‌هایی را مطالبه کرده مبنی بر اینکه یمن تهدیدی برای ریاض و امنیت آن نباشد. انصارالله هم اعلام کرده اگر این مساله به پایبندی به نتایج مذاکرات درباره دستیابی به راه‌حل نهایی برای جنگ یمن منجر شود، آماده است نگرانی امنیتی ریاض را برطرف کند.

اما در این میان آمریکا روی عربستان تاثیر بیشتری دارد، زیرا دولت جو بایدن کاملا خواهان وضعیت نه جنگ، نه صلح است، چرا‌که اولا از این وضعیت سود می‌برد، ثانیا می‌خواهد یمن را به عنوان برگ برنده برای اخاذی در تنش میان خود و بن‌سلمان نگه دارد. بر این اساس، ولیعهد باید راه‌حل‌های مناسبی برای مشکل خود با دولت بایدن بیابد و سپس شرایط بهینه را برای موفقیت برنامه‌های خود برای آینده عربستان فراهم کند. در این میان، آخرین اطلاعات دریافتی از صنعا حاکی است اکنون کارها به مراحل نهایی مذاکرات رسیده است، چرا که ریاض همچنان به ارسال سیگنال‌های مثبت درباره تعهد خود به اجرای توافقات بویژه درباره پرونده غرامت ادامه می‌دهد و به همین منظور دولت مستعفی یمن را از اقدامات اقتصادی در چارچوب تلقی «انصارالله» به عنوان یک جنبش تروریستی باز داشته است. در مقابل گروه‌های تحت حمایت عربستان و امارات که اخیرا گروه‌های تحت حمایت قطر نیز به آنها پیوسته‌اند در سراسر یمن تلاش می‌کنند مواضع خود را تثبیت، کارت‌های خود را تقویت و واقعیت جدیدی را خلق کنند که ممکن است در صورت توقف جنگ یا ازسرگیری آن مورد استفاده قرار بگیرد.

البخیتی، عضو دفتر سیاسی جنبش انصارالله یمن گفت: عربستان از ترس اینکه مسکو به صنعا سلاح‌های برهم زننده توازن قوا بدهد، تلاش می‌کند روسیه را راضی کند. البخیتی افزود: پس از ناکامی عربستان و امارات در تحقق اهداف میدانی‌شان، تغییر بزرگی در موضع‌گیری‌های آنها درباره یمن ایجاد شد.