آیا ماه عسل ترکیه و اخوان رو به پایان است؟

به گزارش اسلام تایمز، سرویس اطلاعاتی ترکیه درباره پرونده‌هایی که در آنها، اعضای جماعت اخوان‌المسلمین در ترکیه به انتقال نیرو به سوریه و لیبی متهم شده‌اند، تحقیق می‌کند. این موضوع نشان‌دهنده آن است که ماه‌عسل روابط ترکیه و اخوان که بعد از بیداری اسلامی شروع شده بود رو به پایان است و اخوان در اشتباهی محاسباتی، خود را در تور ترکیه و قطر گرفتار کرد.

مقامات آنکارا همچنان در حال تلاش و فعالیت هستند تا هر طور شده، روابط ترکیه با ۲ کشور عربی سوریه و مصر را به سطح عادی برسانند. بدون شک، موضوع سوریه پیچیده‌تر از مصر است و فعلاً، اولویت نخست تیم اردوغان، آشتی با قاهره و دولت عبدالفتاح السیسی است. اما سرعت تحقق این سناریو نیز بدان آسانی که اردوغان فکر می‌کرد، نبوده و نیست.

از آنجا که دولت اردوغان در سالیان اخیر به طور واضح و آشکار در مسائل داخلی مصر دخالت کرده، دولت سیسی برای عادی‌سازی رابطه، احتیاط فراوانی دارد و ۲ پیش‌شرط مهم را مطرح کرده است: نخست، پایان حمایت دولت ترکیه از اخوان‌المسلمین مصر و دوم، پایان مداخله ترکیه در مسائل داخلی لیبی.

سرویس اطلاعاتی ترکیه پرونده‌های محرمانه اعضای اخوان‌المسلمین را باز و تحقیقاتی را درباره سران و اعضای فراری این جماعت از مصر آغاز کرده. طبق گزارش وبگاه شبکه «المیادین»، سرویس اطلاعاتی آنکارا اعلام کرد این پرونده‌ها شامل اتهامات متعددی از جمله حمایت از داعش و انجام عملیات تروریستی و جرائم پولشویی هستند. منابع آگاه فاش کرده‌اند اطلاعات ترکیه از اعضای اخوان‌المسلمین درباره انجام عملیات تروریستی در شهرهای مصر تحقیق کرده و این تحقیقات، شامل بررسی اتهام حمایت از داعش در سوریه از سوی اعضای این جنبش هم شده است.

به گفته این منابع، تحقیقات اطلاعاتی ترکیه از اعضای اخوان‌المسلمین نشان داد آنها در جرائمی همچون پولشویی مشارکت داشته‌اند. آنکارا همچنین عناصر این جنبش را به جاسوسی از جوامع عربی و جذب شهروندان این کشورها متهم کرده است.

برای نخستین بار با تحولات مربوط به بیداری اسلامی یا موسوم به بهار عربی، اخوان‌المسلمین مجال و شانس آن را پیدا کرد که به قدرت برسد. چنین شد که اردوغان و حزب عدالت و توسعه ترکیه، با حمایت از محمد مرسی در مصر و راشد الغنوشی در تونس، تلاش کردند دایره نفوذ سیاسی خود را گسترده کنند. اما قضایا باب میل ترکیه پیش نرفت و 3 ژوئیه 2013 ارتش مصر به رهبری عبدالفتاح السیسی، رئیس وقت ستاد کل ارتش، دولت را تصرف کرد و سال 2014 میلادی حزب آزادی و عدالت تعطیل شد و بسیاری از سران و اعضای آن به زندان افتادند و برخی نیز  به خارج از کشور رفتند.

به دنبال این اتفاقات، ۲ قطب رهبری جداگانه، یکی در لندن پایتخت انگلیس و دیگری در استانبول ترکیه، ظهور کردند. رهبر یکی از گروه‌ها ابراهیم منیر بود که سال‌ها در انگلستان زندگی می‌کرد و دیگری مصطفی طلبا بود. ابراهیم منیر، یکی از نام‌های مهم این سازمان، چهارم نوامبر در لندن درگذشت. گروه استانبول اعلام کرد: «مجلس عمومی شورا، بر اساس منشور جامعه، محمود حسین، یکی از اعضای دفتر ارشاد را به عنوان نایب‌رئیس منصوب کرده است».

محمود حسین همان فردی بود که پس از سرنگونی مرسی در سال 2013 به ترکیه رفت و روابط خوبی با دولت برآمده از حزب عدالت و توسعه برقرار کرد. اما هنوز هم ۲ جناح به نام لندن و استانبول داریم و تنش بین این ۲ جناح از طریق رسانه‌ها و کانال‌های رسانه‌های اجتماعی ادامه دارد. حالا با تکمیل روند عادی‌سازی روابط ترکیه و مصر، برخی فعالان اخوانی ترکیه را ترک کرده‌اند و تلویزیون نیل که قبلاً از استانبول پخش می‌شد، در ماه ژوئن استانبول را ترک کرد و به نظر می‌رسد از جناح لندن حمایت می‌کند.

از دیگر سو، حمدا خبرنگار سرویس عربی بی‌بی‌سی در قاهره خبر داده که علاوه بر این ۲ جناح استانبول و لندن، گروه دیگری مستقر در مصر نیز در این سازمان ظاهر شده است. این گروه متشکل از جوانان است و کارهای خود را به صورت مخفیانه انجام می‌دهد و خواهان تشکیل رهبری متشکل از جوانان است. در چند ماه گذشته، اخبار فراوانی درباره تعطیلی رسانه‌های اخوان‌المسلمین مصر در ترکیه منتشر شده و علاوه بر این، گفته شده که ترکیه در حال اخراج اخوانی‌هاست، 30 تن از آنان را بازداشت کرده و حتی می‌خواهد برخی از آنها را به قاهره تحویل دهد.

انتخابات سراسری سال 2023 میلادی، برای رجب طیب اردوغان و حزب عدالت و توسعه، یک انتخابات حیاتی و سرنوشت‌ساز است. نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد به احتمال قوی، اردوغان و شریک او دولت باغچلی، از صحنه قدرت کنار ‌زده خواهند شد. اگر این پیش‌بینی درست از آب دربیاید و رقبا و مخالفان اردوغان به قدرت برسند، بدون‌شک، اخوان سوریه، مصر، تونس و لیبی حمایت یک دولت مهم منطقه را از دست خواهند داد و فضا برای فعالیت‌های رسانه‌ای و سیاسی آنان در ترکیه، به طور کامل برچیده خواهد شد و باید صرفاً به حمایت حزبی دلخوش باشند.

معاون رئیس‌جمهور ترکیه روز جمعه یازدهم آذرماه در جریان مذاکرات بودجه در پارلمان این کشور گفت که ترکیه و مصر برای عادی‌سازی روابط دوجانبه در ارتباط و تماس نزدیک هستند. این مقام ترکیه‌ای افزود: «رویکردی که همکاری کشورمان در منطقه را در اولویت قرار می‌دهد، به دوران جدیدی در روابط دوجانبه با امارات، عربستان سعودی و اسرائیل منجر شده است. تماس‌های ما با مصر برای عادی‌سازی روابط در چارچوب اراده مشترک بر مبنای منافع ۲ طرف و احترام متقابل ادامه دارد».

پیش از این «رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهور ترکیه در حاشیه افتتاحیه جام‌جهانی ۲۰۲۲ در دوحه، پایتخت قطر با همتای مصری خود «عبدالفتاح السیسی» دیدار و گفت‌وگو کرده بود. این نخستین دیدار اردوغان و سیسی طی چند سال اخیر بود که در حضور شیخ تمیم بن حمد آل‌ثانی، امیر قطر برگزار شد. در مجموع به نظر می‌رسد اخوان‌المسلمین بر اسب بازنده قمار کرده و ترکیه و قطر با عادی‌سازی روابط با دولت سیسی در مصر پشت پای اساسی به اخوانی‌ها زده‌اند.