دیپلماسی میدانی جمهوری اسلامی ایران

در این بین دولت‌های غربی برخلاف مطالبه مردم خود که توقف جنایات رژیم صهیونیستی است، به حمایت از این رژیم پرداخته و حتی کمک‌های نظامی و لجستیکی را نیز در اختیار صهیونیست‌ها قرار ‌دادند. با این حال سیر ناکامی‌های رژیم صهیونیستی در زمینگیر کردن مقاومت فلسطین، باعث شد تل‌آویو تن به آتش‌بس بدهد. در چنین شرایطی جمهوری اسلامی ایران به عنوان اصلی‌ترین و مهم‌ترین حامی مردم و مقاومت فلسطین، گام‌های مهمی برای محکومیت رژیم صهیونیستی در مجامع بین‌المللی برداشته است. پس از حضور فعالانه در نشست اضطراری سران سازمان همکاری اسلامی، رئیس‌جمهوری اسلامی ایران این بار در نشست اضطراری بریکس، با ارائه پیشنهادهایی خواستار برخورد با جنایات اسرائیل در غزه شد. در همین رابطه «وطن امروز» با دکتر حسن هانی‌زاده، کارشناس مسائل بین‌الملل به گفت‌وگو نشست.

 

در واقع بریکس یک نهاد کاملا اقتصادی است که قدرت‌های بزرگی در آن به لحاظ اقتصادی حضور دارند. وجود روسیه، هند، چین، برزیل و آفریقای جنوبی و بعد از آنها ایران، همچنین کشورهای دیگری مثل مصر، آرژانتین، عربستان و امارات اهمیت این نهاد بین‌المللی را نشان می‌دهد. پس این مجموعه بنا بر حضور چنین کشورهایی عملا در بعد اقتصادی از اهمیت بالایی برخوردار است. اخیرا بنا بر پیشنهاد ایران نسبت به تشکیل یک نشست اضطراری پیرامون جنگ غزه، این سازمان اقتصادی به سمتی حرکت کرد که از یک نهاد اقتصادی صرف، به نهادی تاثیرگذار در حوزه سیاسی، امنیتی و نظامی مبدل شود. بریکس با حضور ایران و سایر قدرت‌های اقتصادی و امنیتی به تراز بالایی برای تصمیم‌گیری‌های جهانی تبدیل شده است؛ آن هم به موازات کشورهای صنعتی و کشورهای G7. در این شرایط ایران به ‌عنوان یکی از اعضای جدید بریکس که از قضا پیشنهاد برگزاری این جلسه را هم داده ‌بود، نقش مهمی در این نشست اضطراری ایفا کرد. رئیس‌جمهور اسلامی ایران، با تکرار پیشنهادهایی که در اجلاس مشترک سازمان همکاری اسلامی و اتحادیه عرب داده بود، بر این امر صحه ‌گذاشت که ایران برای تحقق پیشنهادهایی که در حمایت از مردم فلسطین ارائه داده‌ بود، از تمام ابزارهای دیپلماتیک خود استفاده کرده و مستقیما می‌تواند در آینده منطقه و جهان نقش بازی کند.
 

حماس با صدور بیانیه‌ای از دستیابی به توافق آتش‌بس انسان‌دوستانه (آتش‌بس موقت) به مدت ۴ روز خبر داد. این آتش‌بس در حالی برقرار شد که نتانیاهو نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی تا پیش از پذیرش توافق آتش‌بس مذکور، از پذیرش هرگونه توافق خودداری می‌کرد و صهیونیست‌ها مدعی شده بودند قادر به تصرف نوار غزه در یک مدت کوتاهند. آنها همچنین مدعی شده بودند در یک فرآیند زمانی ۱۰ روزه حماس و جهاد اسلامی را نابود خواهند کرد اما در نهایت مجبور به عقب‌نشینی شدند و زیر فشار شکست نظامی و اطلاعاتی، همچنین فشار افکار عمومی مجبور شدند در نهایت پیشنهادهای ارائه‌شده از سوی حماس را بپذیرند. ایران با این سیاست توانست اسرائیل را دچار یک شکست سیاسی بزرگ کند، بنابراین آنچه طی هفته‌های اخیر رخ داد موجب شد رژیم صهیونیستی وارد چرخه فروپاشی شود.  گزارش‌هایی که اکنون منتشر شده، نشان می‌دهد یک میلیون نفر از صهیونیست‌ها و یهودی‌های ساکن اراضی اشغالی که دارای تابعیت دوگانه هستند، آماده خروج  از اراضی اشغالی‌اند و این عملا شکستی بزرگ بر پیکره رژیم صهیونیستی تلقی خواهد شد. علاوه ‌بر این، شکست نظامی، اطلاعاتی و سیاسی رژیم صهیونیستی به مفهوم شکست آمریکا و کشورهای اروپایی هم خواهد بود. در این میدان دیپلماسی فعال جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک کشور تاثیرگذار و یکی از بازیگران پرقدرت منطقه‌، معادلات را به نفع جبهه مقاومت و در کنار مجاهدان حماس و جهاد اسلامی تغییر داد. مشخصا هم جملگی این اتفاقات نشان داد بدون ایران نمی‌توان به یک صلح پایدار در منطقه دست یافت. حماس و جهاد اسلامی با مقاومت ۴۷ روزه‌ای که از خود نشان دادند، با وساطت قطر و مصر آتش‌بس را برقرار کردند. رژیم صهیونیستی ابتدا علاقه‌ای به پذیرش پیش‌شرط‌ها نداشت. آنچه باعث شد سران رژیم صهیونیستی ناچار به پذیرش این مفاد شوند، به شکست نظامی آنها در میدان بازمی‌گردد. اسرائیل طبق گزارش‌های موثقی که وجود دارد، طی ۴۷ روز گذشته ۲۰۰۰ کشته و ۷۰۰۰ زخمی داده ‌است، همچنین ۱۸۰ تانک مرکاوای ارتش اسرائیل هم در جریان این جنگ منهدم شد که جملگی این اتفاقات در طول تاریخ ارتش رژیم صهیونیستی بی‌سابقه ‌است.

پس رژیم صهیونیستی به دلیل شکست اطلاعاتی و نظامی ناچار شد آتش‌بس را بپذیرد، ضمن اینکه آتش‌بس هیچ‌گونه امتیازی را برای اسرائیل به همراه نداشت و پیشنهادها تماما از سوی حماس ارائه شد.
 

آمریکا و اروپایی‌ها ابتدا با رژیم صهیونیستی همراهی کردند و کمک‌های گسترده‌ نظامی، اطلاعاتی و لجستیکی در اختیار اسرائیل قرار دادند و حتی جو بایدن هم ابتدا با آتش‌بس مخالفت کرده‌ بود اما بعد که آثار شکست در ارتش رژیم صهیونیستی آشکار شد، آمریکایی‌ها نسبت به ادامه حمایت از بنیامین نتانیاهو عقب‌نشینی کردند. دلیل این اتفاق هم آن بود که افکار عمومی به شدت آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها را تحت فشار قرار ‌داد. مردم با حضور انبوه در خیابان‌ها اعتراض و خشم خود را نسبت به جنایات رژیم صهیونیستی، نسل‌کشی مردم فلسطین و سیاست منفعلانه مقامات خود، اعلام کرده و در نهایت هم منجر به عقب‌نشینی مقامات خود شدند. پس این شکست هم برای آمریکا هم برای اروپا و هم رژیم صهیونیستی یک شکست سیاسی محسوب می‌شود.
 

علاوه ‌بر این، حتی نشست مشترک سران کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی و اتحادیه عرب در ریاض با شکست مواجه شد. به این دلیل که عربستان و کشورهای منطقه در وقایع اخیر، نقش تاثیرگذاری نداشته و عملا در مقایسه با دیپلماسی عالی جمهوری اسلامی ایران، نقشی کاملا حاشیه‌ای و کمرنگ داشتند. آنچه از دل این اتفاقات می‌توان استنباط کرد این است که مسلما یگانه بازیگر منطقه ایران است؛ ایران است که می‌تواند نقشه‌ راه آینده‌ منطقه غرب آسیا را ترسیم کند. ایران است که با اتکا به قدرت و ابزارهای بازدارنده‌ای که در اختیار دارد، می‌تواند تراز بالایی در تصمیم‌گیری‌های جهانی از خود نشان دهد. پس طبق این الگو رفت‌وآمد وزرای خارجه برخی کشورهای عربی و اسلامی در شرایط اخیر غزه چندان موثر نبود و عملا در حاشیه سایر تحولات قرار گرفت.