با گذشت چهل و دو روز از عملیات «طوفان الاقصی» و شروع دور جدید حملات وحشیانه رژیم صهیونیستی به نوار غزه که تاکنون 12 هزار شهید و دهها هزار نفر مجروح برجای گذاشته است، دورنمای روشنی برای پایان درگیریها وجود ندارد. ارتش تا بن دندان مسلح صهیونیستی هم که با وجود فراخوان گسترده نیروهای ذخیره، در عرصه زمینی نتوانسته موفقیتی کسب کند و با دادن تلفات سنگین اکنون راهبردی برای خروج از این مهلکه ندارد.
در سوی دیگر ماجرا توافقات آتشبس موقت با میانجیگری مصر و قطر هم به دلیل تضاد درخواستهای دو طرف تاکنون به نتیجه نرسیده است و به گفته کارشناسان، با توجه به مقیاس فزاینده مرگ و ویرانی که اسرائیل بر غزه تحمیل کرده است، بازگرداندن یک افق سیاسی برای هر دو طرف مناقشه با توجه به سطوح شدید خشونتی که تجربه کردهاند، بسیار چالشبرانگیز و پذیرش آن سخت خواهد بود.
برای اطلاع از جزئیات توافقات آتشبس و تحولات میدانی در غزه، الوقت؛ با حسن هانی زاده، کارشناس مسائل غرب آسیا گفتگو کرده است.
در روزهای اخیر گزارشهایی مبنی بر توافقات آتشبس بین حماس و رژیم صهیونیستی منتشر شده است ولی در عرصه عمل گامی برای کاهش تنشها برداشته نشده است. نتانیاهو گفته که با آزادی تمام اسرا شاید آتش بس موقت برقرار شود اما اسماعیل هنیه هشدار داده که دست تلآویو هرگز به اسرا نخواهد رسید مگر اینکه بهای آنرا پرداخت کند. روند توافقات آتش بس در چه مرحلهای قرار دارد و چه تاثیری بر تحولات میدانی خواهد داشت؟
با اینکه پشت پرده توافقات اولیه بین حماس و رژیم صهیونیستی با میانجیگری مصر و قطر انجام شده است اما هم حماس و اسرائیل پیش شرطهایی را تعیین کردهاند که مانع از تبادل اسرا و برقراری آتشبس شده است. سازمان ملل اخیرا قطعنامهای را تصویب کرد که اولویت را به آزادی اسرای غیرنظامی در دست حماس داده و در مقابل، آتشبس موقت هم برای ارسال کمکهای بشردوستانه در آن پیشبینی شده است. البته حماس این قطعنامه را نپذیرفته است، به دلیل که این گروه در نظر دارد در قبال آزادی اسرای صهیونیست، تمام اسرای فلسطینی در بند رژیم اشغالگر هم آزاد شوند و اسرائیل با این درخواست مخالفت کرده است.
به همین منظور الان شرایط در غزه کاملا ناپیدار است و مذاکرات به سرانجام نرسیده است و ارتش صهیونیستی دنبال این است تا یک آتشبس موقت ایجاد کند اما بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی درصدد پیروزی نهایی در غزه است تا بتواند آینده سیاسی خود را تضمین کند. لذا، اختلاف بین نیروهای ارتش و نتانیاهو وجود دارد و هم اینکه شروط حماس هم از سوی صهیونیستها رد شده است.
با این وجود، ممکن است در آینده نزدیک قطر و مصر بتوانند راه حل میانهای پیدا کنند ولی شرایط این روزهای غزه فاجعه بار است و تعداد شهدا و مجروحان همچنان در حال افزایش است. از طرفی، ارتش صهیونیستی هم تلفات سنگینی را متحمل شده و برخی منابع اعلام کردهاند که این رژیم در غزه دو هزار کشته داده است و 167 تانک و خودروی زرهی این رژیم هم منهدم شده است و این برای ارتش اشغالگر دردناک است که در هیچ یک از جنگهای قبلی تا این حد تلفات نداده بود.
الان معادلات میدانی در چه وضعیتی قرار دارد، آیا ارتش صهیونیستی تا چه اندازه توانسته به اهداف اعلانی خود دست پیدا کند. گروههای مقاومت چه اقداماتی برای زمینگر کردن دشمن انجام دادهاند. برآیند درگیریهای زمینی را در شرایط کنونی و آینده چگونه ارزیابی میکنید؟
الآن، ابتکارعمل میدانی در دست حماس و جهاد اسلامی است. ارتش اسرائیل، ارتش کلاسیک است و در اینگونه نبردها دست برتر را دارد ولی در جنگ خیابانی و شهری بسیار ضعیف است و نمیتواند مدیریت جنگ را به سرانجام برساند و به همین دلیل تلفات این رژیم بسیار بالاست. حماس و جهاد اسلامی در نبردهای خیابانی بسیار قدرتمند نشان دادهاند و حتی حماس درخواست کمک حزبالله لبنان و سایر گروههای محور مقاومت را رد کرده است. حزبالله قصد داشت به طور مستقیم وارد جنگ غزه شود اما حماس اعلام کرد که نیازی به کمک نیروهای مقاومت نیست و آنها ابتکارعمل میدانی را در دست دارند.
در حال حاضر حماس در وضعیت بهتری قرار دارد و ارتش دشمن هم از نفس افتاده و سربازان صهیونیستی دچار فرسایش روحی و روانی شدهاند. لذا، اگر شرایط اقتضا کند محور مقاومت هم وارد عمل خواهد شد ولی این مسئله به شرایط میدانی بستگی دارد که کدام یک از طرفین درگیری، مقاومت بیشتری از خود نشان دهند و به نظر میرسد حماس آماده طولانی شدن نبرد است.
همزمان با تداوم درگیریها در غزه، آمریکاییها برای آینده سیاسی غزه برنامهریزی میکنند و می خواهند شرایطی فراهم کنند تا در آینده غزه تحت مدیریت مشترک سازمان ملل و اسرائیل قرار بگیرد. این طرح تا چه حد قابلیت اجرایی شدن دارد. یا اصلا آنها میتوانند حماس را نابود کرده و کنترل غزه را به دست بگیرند؟
حماس به هیچ وجه نابود شدنی نیست اما بمباران غزه و کشتار غیرنظامیان همچنان ادامه خواهد یافت و این یک استراتژی تعریف شده از سوی آمریکا و متحدان تلآویو است تا این منطقه را از نقشه جغرافیای فلسطین حذف کنند و اگر چیزی از اهالی غزه هم باقی ماند آنها را در آینده تحت اداره رژیم صهیونیستی و سازمان ملل قرار دهند.
هدف اسرائیل این است که غزه از وجود نیروهای مقاومت پاکسازی شود و سایر ساکنان هم توسط ائتلاف بینالمللی با همکاری تلآویو به زندگی خود ادامه دهند و این طرح مورد تایید غربیها است و شاید عملیاتی شود اما به هر حال مقاومت فلسطینیان علیه اسرائیل کمالان ادامه خواهد داشت و احتمال دارد تاکتیکهای جدیدی را بکار بگیرند. بنابراین، آینده غزه منوط به این است که حماس چقدر بتواند در برابر ارتش صهیونیستی مقاومت کند و با وجود کشتارهای بیوقفه اما اسرائیل نخواهد توانست در میدان به سادگی پیروزی کسب کند.
حمله به بیمارستانهای غزه توسط ارتش صهیونیستی به بهانه مقابله با حماس، بر مواضع جامعه جهانی و افکارعمومی علیه این رژیم چه تاثیری خواهد گذاشت؟
افکار عمومی جهان راهپیماییها و اعتراضات خود را علیه رژیم صهیونیستی ادامه میدهند ولی مسئله مهم نقش بازیگران خارجی است. الآن، برخی کشورهای عربی به طور پنهانی با رژیم صهیونیستی رابطه دارند و حتی کمکهای نظامی را به این رژیم انجام میدهند. غربیها در کنار اسرائیل قرار گرفتهاند و به هیمن دلیل متاسفانه افکار عمومی و اعتراضات گسترده نمیتواند جلوی کشتار غیرنظامیان غزه توسط رژیم صهیونیستی را بگیرد ولی به هر حال آمریکا قصد دارد تا غزه را از صحنه جغرافیایی حذف کرده و یک امنیت پایدار برای اشغالگران ایجاد کند.
شورای امنیت سازمان ملل هم پس از چند هفته بالاخره قطعنامهای را برای توقف موقت درگیریها و ارسال کمکهای بشردوستانه و پیشنهاد آزادی اسرا در جنگ غزه به تصویب رساند. این قطعنامه چه تاثیری بر درگیرهای غزه خواهد داشت. چرا آمریکا پس از چند دور وتوی قطعنامهها در نهایت مجبور شد با قطعنامه اخیر موافقت کند؟
در قطعنامههایی که پیش از این توسط روسیه و چین ارائه شده بود بحث آزادی اسرای صهیونیست مطرح نبود و فقط به توقف درگیریها و بمباران غزه توسط اسرائیل تاکید داشت و به همین دلیل آمریکا و اروپاییها با آن مخالفت کردند. با توجه به اصرار آمریکا، انگلیس و فرانسه شورای امنیت در نهایت قطعنامه کمرنگ را تصویب کرد که اولویت آن با آزادی اسرای غیرنظامی و توقف بمباران و ارسال کمکهای بشردوستانه است اما رژیم صهیونیستی نشان داده که به مفاد این قطعنامهها پایبند نخواهد بود.