دو سناریو از اعلام آب شدن یخ آتش‌بس در کوران جنگ

در حالی که کوران جنگ اغلب مرزهای جنوبی لبنان را فراگرفته است و درگیری‌ها هر روز ابعاد جدیدتری به خود می‌بیند اما دیپلمات‌ها معتقدند که هنوز کوره مذاکرات آتش‌بس کاملاً خاموش نشده و توانسته‌اند آن را گرم نگه دارند.

اخیراً روزنامه نیویورک تایمز به نقل از مسئولان آگاه منطقه‌ای و آمریکایی از قریب الوقوع بودن توافق آتش‌بس در جبهه لبنان و اشکار شدن برخی جزئیات اصلی آن خبر داد.

طبق گزارش این روزنامه، توافق احتمالی شامل آتش‌بس موقت ۶۰ روزه است که طی آن حزب‌الله به شمال رود لیتانی می‌رود.

نیویورک تایمز به نقل از مسئولان آمریکایی گزارش داد: به نظر می‌رسد که اسرائیل بیشتر متمایل به انعقاد توافق آتش‌بس در لبنان است تا غزه.

این روزنامه از مسئولان آمریکایی نقل کرد اسرائیل معتقد است که راحت‌ترین راه برای بازگرداندن صهیونیست‌ها به شمال اراضی اشغالی این است که توافق آتش بس حاصل شود و ازین رو مذاکرخ کنندگان امیدوار هستند که آتش‌بس موقت طی ۶۰ روز پایدار بماند تا در زمان دولت ترامپ به آتش بس دائم تبدیل شود.

طبق گزارش این روزنامه، این توافق شامل مکانیزم جدیدی به ریاست آمریکا برای تضمین ماندن نیروهای حزب الله و نیروهای رژیم صهیونیستی در خارج از منطقه مرزی است.

در همین حال، روزنامه عبری یدیعوت آحارونوت گزارش داد برآوردها در اسرائیل این است که اگر جزئیات کوچکی باقی بماند، توافق آتش بس با لبنان طی روزهای آتی اعلام می‌شود.

اما این برآوردهای خوشبینانه در حالی است که در روزهای گذشته صهیونیست‌ها به شدت مناطق مختلف بیروت و ضاحیه را آماج حملات هوایی قرار داده و به اذعان ارتش اشغالگر حتی مجدداً از بمب‌های سنگرشکن استفاده کرده‌اند و به گفته شاهدان عینی نیز مقادیر زیادی بمب‌های حاوی فسفر سفید در بمباران مناطق مرزی بکارگیری شده است.

و از طرف دیگر در حالی که شیخ نعیم قاسم، رهبر حزب‌الله، روز چهارشنبه در یک سخنرانی ویدیویی گفت که این مقاومت نظرات خود را درباره توافق پیشنهادی ارائه کرده و دو شرط حزب الله برای توافق شامل تمام حملات اسرائیل به لبنان و حفظ حاکمیت لبنان است، گزارش‌ها نشان می‌دهد که ارتش صهیونیستی در تلاش برای ایجاد یک منطقه حائل غیرقابل سکوت در امتداد مرز می‌باشد. در این رابطه هاشم حیدر رئیس شورای جنوب که از سوی مقامات دولت لبنان مسئول بررسی خسارات وارده در حملات رژیم شده به خبرگزاری فرانسه گفت که 70درصد از 18 روستای لبنانی در امتداد 120 کیلومتر تخرب شده اند که بالغ بر 45 هزار خانه می‌شود.

یکی از روستاهای این منطقه «میس الجبل» است که به گفته «عبدالمنعم شقیر» شهردار این روستا هدف از تخریب آن توسط رژیم اشغالگر تبدیل  منطقه مرزی به زمین سوخته است. بر اساس اعلام خبرگزاری فرانسه در روستای محیب در مجاورت روستای میس الجبل، بیش از 84 درصد خانه‌ها با خاک یکسان شده اند. حسن جونی سرتیپ بازنشسته ارتش لبنان در گفتگو با العربی معتقد است که رژیم صهیونیستی با تخریب روستاهای مرزی و آتش زدن جنگل‌های اطراف و مزارع کشاورزی، می‌خواهد توانایی خود را برای نظارت بر مناطق مرزی افزایش دهد.

در مقابل ارتش صهیونیستی بدون اذعان به اهداف پشت پرده از نابود کردن سیستماتیک مزارع کشاورزی و جنگل‌ها و خانه‌های روستایی، بهانه این حملات را نابودی شبکه تونل‌های حزب الله در مناطق مرزی بویژه استان نبطیه عنوان کرده است.
اگرچه این وضعیت با مبارزه مداوم رزمندگان حزب الله به نقطه تثبیت و تصرف نظامی نرسیده و نظامیان صهیونیستی همانند درگیری‌های شدید روزهای اخیر بر سر تصرف روستای الخیام پس از هر یورشی با پاتک نیروهای مقاومت مجبور به عقب‌نشینی می‌شوند، اما کاملاً نشاندهنده عدم رعایت شروط حزب الله در آتش‌بس مورد نظر صهیونیست‌ها است. به عبارت دیگر صهیونیست‌ها در حالی از خوشبینی درباره توافق آتش‌بس سخن می‌گویند که برنامه‌های نظامی ارتش اشغالگر در جنوب لبنان چشم‌انداز چنین توافقی را دور از دسترس می‌نماید.
 
دو سناریو
در تشریج این تناقضات دو دیدگاه وجود دارد. اول آنکه مصالحه مورد اشاره از سوی رسانه‌ها و مقامات آمریکایی و صهیونیستی بر مبنای تضمین حفظ برتری نظامی رژیم صهیونیستی در مرزها و تحمیل شرط کسب مجوز نقض حاکمیت سرزمینی لبنان و تقویت کمی و کیفی دخالت کشورهای غربی در مأموریت نیروهای حافظ صلح سازمان ملل (یونیفل) می‌باشد و به گفته کنت راث، مدیر اجرایی سابق دیده بان حقوق بشر، تل‌آویو به دنبال آن است تا از طریق دیپلماتیک «به حزب‌الله بگوید شلیک نکنید، اما ما به صورت دوره‌ای تیراندازی خواهیم کرد.» وی افزود: «این یک توافق یک طرفه است، این یک آتش‌بس نیست».

در این میان اگرچه احتمال توافق با چنین شرایطی کاملاً ناممکن است اما نتانیاهو می‌خواهد ژست آمادگی برای آتش‌بس و توقف جنگ را گرفته باشد. به نوشته واشنگتن پست، ترامپ به نتانیاهو گفته است که: «باید تا زمان روی کار آمدن او [جنگ] تمام شود. نه درگیری، نه خشونت. او باید کاری در مورد آن انجام دهد».

همچنین محتمل است که نتانیاهو و مقامات صهیونیستی از خبر اعلام جرم دادگاه بین المللی کیفری علیه او و گالانت وزیر جنگ سابق رژیم و بدتر از آن اعلام حمایت برخی از متحدان غربی تل‌آویو برای اجرای این حکم، شوکه شده و به دنبال گرفتن ژست آمادگی برای توقف جنگ و پذیرش آتش‌بس در صورت گرفتن تضمین‌های امنیتی باشد تا پس از ممانعت بیروت از پذیرش شروط استعماری تحمیلی تل‌آویو و آمریکا، مقاومت را عامل شکست دیپلماسی معرفی کنند.
 
در این میان دیدگاه دومی نیز وجود دارد که رژیم صهیونیستی را در حال دست و پا زدن برای نجات از معرکه جنگ و رسیدن به دستاوردهای حداقلی در عرصه سیاسی و مذاکره نشان می‌دهد و از این رو آمریکایی‌ها با علم به ناتوانی کارزار جنگی رژیم برای شکست حزب‌الله، ملاحظات دولت لبنان و مقاومت را در طرح جدید آتش‌بس مد نظر قرار داده و اقدامات ارتش اشغالگر در روستاهای جنوبی لبنان هم برای به دست آوردن اهرم فشار در مذاکرات می‌باشد.

نیویورک تایمز گزارش داده که بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر، تحت فشار است تا ده ها هزار آواره اسرائیلی را به خانه هایشان در شمال بازگرداند، اما مقامات صهیونیستی گفته‌اند که وحشت شهرک‌نشینان از حملات مداوم حزب الله مانع از بازگشت آنها شده و از این رو تنها یک توافق آتش‌بس می‌تواند به حملات موشکی روزانه به شمال اسرائیل پایان دهد.

درباره فشار فزاینده شهرک‌نشینان آواره و معدود کسانی که در مناطق شمالی باقی مانده‌اند، رسانه‌های عبری  در روزهای گذشته گزارشاتی از کابوس بی پایان و وضعیت یاس و ناامیدی شهرک نشینان در شمال منتشر و اعلام کردند که ساکنان شمال در بین آژیرهای هشدار و موشک‌ها و پهپادها زندگی می‌کنند و دائماً مجبورند به پناهگاه بروند.

«روعی کایس» خبرنگار روزنامه عبری یدیعوت آحارانوت، در این زمینه گزارش داد «اغلب اسرائیلی‌هایی که در شهرک‌های تخلیه نشده مناطق شمالی در الجلیل غربی هستند، از جمله نهاریا، عکا و حتی کریوت و کرمل دائماً در وضعیت وحشت و هشدار قرار دارند و هیچ پایانی برای این اوضاع نمی‌بینند.

یکی از شهرک نشینان در گفتگو با خبرنگار یدیعوت آحارانوت گفت: ما دائماً در رنج و عذاب هستیم و اینجا حتی سگ‌ها هم یاد گرفته‌اند که خودشان به پناهگاه فرار کنند.

هشدار و فرار به پناهگاه تبدیل به بخشی از زندگی روزمره آنها شده و یک سوال همیشگی پیش روی آنهاست: این کابوس کی به پایان می‌رسد؟

در این میان نظرسنجی‌های جدید نیز از افزایش شمار کسانی که خواهان توافق آتش‌بس با حزب الله هستند، خبر می‌دهند که خبر خوبی برای کارزار نظامی کابینه جنگ نتانیاهو نیست. براساس نتایج این نظر سنجی، 57 درصد از جامعه اسرائیلی خواهان حل و فصل سیاسی با لبنان شدند که نسبت به نظرسنجی هفته پیش 12 درصد رشد را نشان می‌دهد.

بحران در میان نیروهای مسلح و فشار نظامی حزب‌الله نیز در روزهای اخیر مزید بر علت شده تا نیازمندی تل‌آویو به توافق آتش‌بس را بیش از لبنانی‌ها نشان دهد. در همین زمینه وب‌سایت آمریکایی اکسیوس روز جمعه با انتشار گزارشی، به بحران بی‌سابقه در یگان 8200  ارتش اسرائیل اشاره کرده و به‌نقل از افسران اطلاعاتی سابق، این بحران را بدترین بحران تاریخ این نیرو دانست.

همچنین روزنامه عبری معاریو در گزارشی به بحران مشابه در تیپ گولانی پرداخته و اعلام کرد این تیپ که شامل نظامیان نخبه ارتش اسرائیل و ستون فقرات نیروی زمینی آن است از 7 اکتبر 2023 تاکنون 110 نفر از اعضای خود را از دست داده که بالاترین تلفات در بین کل تیپ‌های پیاده نظام است. گابی اشکنازی، خبرنگار نظامی رژیم صهیونیستی افزود: «آنچه که پیش از همه ما را نگران می‌کند، تلفات زیاد تیپ گولانی در این جنگ نسبت به سایر تیپ‌های پیاده است؛ در حالی که ارتش اسرائیل تیپ گولانی را خط قرمز خودش می‌داند».

 به این بحران‌ها باید حملات سنگین حزب‌الله با بکارگیری سلاح‌های پیشرفته جدید را نیز افزود که چیرگی محسوسی به موقعیت نظامی مقاومت در روزهای اخیر بخشیده است؛ از جمله حمله پرقدرت ترکیبی موشکی- پهبادی روز یکشنبه به قلب تل‌آویو در فاصله 110 کیلومتری از مرز و هدف قرار دادن مقر یگان 8200  ارتش صهیونیستی که پیام قاطعانه‌ای در گرماگرم مذاکرات آتش‌بس برای میانجی آمریکایی ارسال کرد که علاوه بر قدرت دفاعی رزمندگان مقاومت در برابر هجوم ارتش صهیونیستی، توان تهاجمی نیز با اجرای معادله «حیفا در برابر ضاحیه و تل‌آویو در برابر بیروت» برقرار است و لبنان طرفی نیست که بیشتر به مذاکره نیاز دارد و چه بسا اساساً در این برهه حزب‌الله به مذاکرات وقهی نمی‌نهد و آن را تاکتیک سیاسی دشمن برای ایجاد شکاف در لبنان و سنجیدن اراده مقاومت در جنگ می‌پندارد.