طالبان و رسانه؛ «آیا افغانستان دوباره به کشور بدون صدا و تصویر تبدیل می‌شود؟»

اسلام تایمز - از زمانی که هبت‌الله آخندزاده، رهبر طالبان، متنی را موسوم به «قانون امر به معروف و نهی از منکر» توشیح کرده است، فشار بر رسانه‌های افغانستان وارد مرحله‌ی جدیدی شده است.

در این متن موسوم به قانون، طالبان نشر تصاویر موجودات زنده، از جمله انسان‌ها و نگهداری آن در کامپیوتر و موبایل را ممنوع کرده‌اند.

بر اساس این متن، مأموران امر به معروف و نهی از منکر طالبان مؤظف شده‌اند که از نشر تصاویر زنده‌جان‌ها در رسانه‌های چاپی و تصویری جلوگیری کنند.

طالبان در این متن مجازات‌هایی را که برای نشر تصاویر زنده‌جان‌ها در رسانه‌های تصویری و چاپی مدنظر گرفته‌اند و عملا عکس گرفتن، فیلم‌برداری و نشر آن را «جرم انگاری» کرده‌اند.

این اولین‌بار است که طالبان پس از بازگشت به قدرت در افغانستان، فعالیت رسانه‌ای را جرم انگاری می‌کنند و خبرنگاران و کارمندان رسانه‌ها را به دلیل فعالیت حرفه‌ای شان، مجرم می‌پندارند و مجازات خواهند کرد.

«گام به گام تا خاموشی کامل»
طالبان خاموشی کامل رسانه‌های تصویری افغانستان را به صورت گام به گام و مرحله به مرحله آغاز کرده‌اند و این روند را با جدیت دنبال می‌کنند.

وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان و واحد نظامی آن، مأمور اجرایی مواد و مفاد قانون امر به معروف و نهی از منکر این گروه است، گفته است که ممنوعیت نشر تصویر زنده‌جان را به صورت «تدریجی» اجرا می‌کند.

طالبان در این راستا، ابتدا عکس گرفتن از نشست‌های مقام‌های محلی خود در قندهار را ممنوع کردند و ادارات محلی خواستند که اخبار مربوط به نشست‌های شان را به صورت متن و صدا و بدون عکس نشر کنند.

در گام بعدی، به دلیل ممنوعیت نشر تصویر زنده‌جان، نشرات تلویزیون‌ ملی افغانستان در قندهار متوقف و و دفتر آن مسدود شد.

پس از آن طالبان ممنوعیت نشر تصویر زنده‌جان را در ولایت‌های مختلف دیگر، از جمله تخار، خوست و بادغیس نیز گسترش دادند که در پی آن فعالیت شبکه‌های تلویزیونی محلی این ولایت‌ها و شبعه محلی تلویزیون ملی افغانستان، متوقف شد.

طالبان اکنون یک مرحله‌ی دیگر از این اقدامات را آغاز کرده‌اند و مقام‌های محلی خود را از مصاحبه‌ی تصویری با رسانه‌ها منع می‌کنند.

این گروه تا اکنون مسئولان محلی خود در ولایت‌های ننگرهار، هرات و پکتیا را از مصاحبه‌ی تصویری با رسانه‌ها منع کرده‌اند.

«پیامدها چیست؟»

ممنوعیت نشر تصویر زنده‌جان از سوی طالبان، رسانه‌های افغانستان، به‌ویژه تلویزیون‌ها را در آستانه‌ی تعطیلی دائمی قرار داده است.

هرچند در حال حاضر این ممنوعیت در کابل و اکثر ولایت‌های افغانستان اجرایی نشده است، اما به تدریج در سراسر افغانستان عملی خواهد شد و این کشور برای دومین‌بار در تاریخ معاصر خود به کشور بدون تصویر در جهان تبدیل خواهد شد.

فعالان حقوق‌‌بشر افغانستان به این باور هستند که طالبان با این اقدامات، در تلاش هستند تا تمام راه‌ها و زمینه‌ها برای مستندسازی «جنایت‌ها» و «نقض حقوق‌بشر» را از بین ببرند.

در سه سال اخیر تصاویر و ویدیوهای مستند زیادی از قتل‌های فراقانونی، بازداشت‌های خودسرانه، شکنجه و آزار و اذیت‌ شهروندان افغانستان از سوی طالبان، نشر و پخش شده است و انتقادات از این گروه را گسترش داده است.

در این مدت، حتا در شماری موارد نیروهای طالبان خود از اقدامات جنایی شان از جمله «تجاوز و تعرض جنسی به زندانیان زن» که از سوی گاردین افشا شد، فیلم و ویدیو گرفته‌اند و یا نشر و پخش کرده‌اند و یا قربانیان را با آن تهدید کرده‌اند.

فعالان حقوق‌‌بشر و حقوق زنان در افغانستان می‌گویند که طالبان با ممنوعیت عکس گرفتن، فیلمبرداری و نشر تصاویر زنده‌جان‌ها، در پی این هستند که دیگر هیچ زمینه‌ای برای ثبت «جنایات» شان باقی نماند و با خیال راحت «کشتار» کنند.

آنان نگران هستند که پس از اجرایی شدن ممنوعیت نشر تصاویر زنده‌جان‌ها در سراسر افغانستان، طالبان موج جدیدی از خشونت، قتل، بازداشت و غارت را در افغانستان راه اندازی خواهند کرد.

فعالان می‌‌گویند که با آغاز این موج از خشونت، زنان، اقلیت‌های قومی و مذهبی چون شیعیان هزاره و اقوام غیرپشتون‌ در معرض تهدید و خطر شدید قرار خواهند گرفت و همانند دور اول حاکمیت طالبان در معرض خطر کشتار جمعی قرار خواهند داشت.