دلایل تغییر لحن اروپا درباره جزایر سه‌گانه ایرانی

آخرین دور از نشست‌های مشترک همکاری اروپا و کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس با بیانیه‌ای سراسر ضدایرانی همراه بود و اروپایی‌ها با خوش‌رقصی در برابر ادعاهای پوچ امارات درباره جزایر ایرانی در خلیج همشگی فارس، موجی از واکنش‌های تند مقامات و افکار عمومی مردم در ایران را به راه انداختند.

در این بیانیه اتحادیه اروپا با تغییر لحنی محسوس از واژه «اشغال» درباره وضعیت حاکمیت مسلم و تاریخی ایران بر جزایر سه‌گانه تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی استفاده کردند تا نشان دهد چشم‌آبی‌های وارث استعمارگری شمشیر را از رو بسته‌اند و به بازی همیشگی تفرقه‌بیانداز و حکومت کن بازگشته‌اند.

اینکه اسناد معتبر تاریخی همانند روشنی روز حاکمیت ایران بر این جزایر را ثابت می‌کند موضوعی است که جای بحث ندارد و حتی به پیش از تشکیل امارات و دیگر کشورهای حاشیه خلیج فارس بازمی‌گردد.

برای یک نمونه در اطلس یادبود پنجاهمین سالگرد انقلاب اکتبر که در سال ۱۹۶۷ از طرف شوروی انتشار یافته جزایر ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک، به رنگ قلمروی ایران در نقشه‌ی خلیج‌فارس مشخص شده‌اند و زیر نام هر جزیره، تعلق آن به ایران در پرانتز ذکر شده است. این در حالی است که تشکیل کشور امارات به دسامبر 1971 بازمی‌گردد.

در واقع ایران زمانی حق حاکمیت جزایر سه‌گانه را داشت که شیخ‌نشین‌های عربی و امارات متحده حتی وجود خارجی نداشتند. این سند از سوی دولت وقت ایران در سال 1971 به شورای امنیت ارائه شده بود.

اما فارغ از بحث واقعیات تاریخی مسلم و تجدیدناپذیر حاکمیت ایران بر جزایر سه‌گانه، اهداف اتحادیه اروپایی از این اقدام کاملاً سیاسی و بر مبنای تنگناهای استراتژیکی است که این اتحادیۀ بحران‌زده در دوران کنونی با آنها دست به گریبان است.

مهمترین مسئله و چالش اتحادیه اروپا در حال حاضر مربوط به عواقب جنگ اوکراین برای بروکسل  است جایی که این جنگ آواری از معضلات امنیتی و اقتصادی و انرژی را بر سر اروپا ویران کرده است و چشم‌انداز روشنی برای حل و فصل آنها در آینده نزدیک نیز وجود ندارد.

با شروع جنگ اوکراین در نتیجه تحریم‌های گسترده غرب علیه روسیه، صادرات گاز از این کشور به اتحادیه اروپا نیز متوقف شد و این در حالی بود که بخش عمده‌ای از انرژی صنایع و فعالیت‌های اقتصادی و نیاز مصارف خانگی کشورهای اروپایی از طریق روسیه تأمین می‌شد و برای جبران این خلأ تمهیدات لازم اندیشیده نشده بود. بنابر آمار سازمان بین المللی انرژی تا پیش از جنگ اوکراین ، روسیه 30 الی 40 درصد گاز طبیعی اروپا یعنی حدود 158 میلیارد متر مکعب گاز و 25 درصد از نفت غرب را تامین کرد.

اکنون در سه سالگی جنگ اوکراین در کنار فشار هزینه‌های اقتصادی سنگین جنگ برای مالیات‌دهندگان غربی، همچنان در آغاز فصل سرما انرژی مساله ای چالش‌برانگیر برای بسیاری از کشورهای این اتحادیه محسوب می‌شود به صورتی که این موضوع حتی تأثیرات خود را بر ایجاد اختلافات داخلی میان کشورهای عضو اتحادیه درباره راهبرد ادامه حمایت از جنگ اوکراین برجای گذاشته است.

در این میان کشورهای نفت خیر حاشیه خلیج فارس در مرکزیت توجه غربی‌ها برای جبران کمبود انرژی و از طرفی جلوگیری از افزایش قیمت سوخت در فصل سرما قرار گرفته اند. قطر به برخی کشورهای اروپایی گاز طبیعی مایع صادر می کند اما به موجب قراردادهای امضا شده حق دارد در صورتی که کشورهای دیگر مبالغ بیشتری پرداخت کنند، گاز را به مشتریان دیگر به فروش برساند.

آلمان و قطر در نیمه ماه مارس 2022 بر سر شراکت بلندمدت در حوزه انرژی توافق کردند تا سهم صادرات گاز از خلیج فارس به اروپا به طور چشمگیری تا سال 2028 افزایش یابد.

همچنین به نوشته موسسه ریفینیتیو اروپایی‌ها واردات نفت از ابوظبی را جایگزین نفت روسیه کرده اند.
 
از طرف دیگر در حالی که کشورهای اروپایی به واسطه چالش‌های ژئوپلتیکی- امنیتی فزاینده و کاستی‌های پیمان امنیتی ناتو برای حل تمامی این نگرانی‌ها، در سالهای اخیر به سوی استقلال نظامی و امنیتی از آمریکا خیز برداشته‌اند، بازگشت نقش‌آفرینی نظامی و امنیتی در منطقه ژئواستراتژیک خلیج فارس به عنوان شاهرگ انرژی جهانی را در دستور کار قرار داده اند و طبیعتاً مهمترین زمینه برای پذیرش نقش اروپا از سوی کشورهای عرب منطقه دمیدن به فضای اختلافات مرزی، ژئوپلتیکی، سیاسی و فرقه‌ای است.

غربی‌ها پیشتر با بنیان نهادن رژیم جنایتکار و کودکش صهیونیستی در منطقه غرب اسیا برای سالها و دهه‌های متمادی جای پای مداخلات منطقه‌ای خود را باز گذاشته اند و اکنون نیز به همان راهبرد کهنه بازگشته‌اند.

فرانسوی‌ها که بیش از دیگر کشورهای اروپایی به دنبال بازگشت نظامی به منطقه است در سال 2009 یک پایگاه نظامی شامل سه بخش دريايي در بندر ابوظبي، پايگاه هوايي در پايگاه الظفره و بخش فنی و آموزشی در خاک امارات احداث کردند و در سالهای بعد این نقش‌آفرینی را گسترش دادند به صورتی که در مهرماه 1400 کاخ الیزه اعلام کرد به امارات برای تقویت سامانه دفاعی و تأمین امنیت حریم هوایی این کشور در مقابل حملات پهپادی و موشکی نیروهای یمنی کمک می‌کند. پس از ان نیز فروش‌های نظامی پاریس به ابوظبی روندی فزاینده یافت که از جمله فروش جنگنده‌های رافائل بوده است.

از طرف دیگر اروپا نقش ایران در کاهش فشارهای اقتصادی بر روسیه در شکست سیاست تحریمی علیه مسکو موثر می‌داند زیرا با فعال شدن کریدور شمال- جنوب ایران راه ارتباط زمینی روسیه به آب‌های خلیج فارس و اقیانوس هند را باز خواهد کرد و از همین رو بروکسل هموار هبه بهانه واهی حمایت نظامی ایران از روسیه در جنگ اوکراین به دنبال فشارهای سیاسی بر جمهوری اسلامی بوده است.

این مجمع در حالی از برنامه دفاعی پهپادی و موشکی ایران انتقاد کرده و آن را تهدیدی برای «امنیت منطقه» عنوان کرده است که جمهوری اسلامی با مقابله کردن در برابر جنایات و تجاوزگری‌های روزافزون رژیم صهیونیستی به غزه و لبنان و سوریه، وزنه اصلی حفظ ثبات منطقه و خلیج فارس می‌باشد و این کشورهای اروپایی هستند که با سکوت در برابر وحشی‌گری صهیونیست‌ها و باز گذاشتن قلاده این سگ هار به دنبال بحران‌آفرینی برای ماهی‌گیری از آن هستند.