یوزی آراد در گفتوگو با رویترز گفته است: باید بگویم که برقراری روابط دیپلماتیک عمیق آن هم با یک کشور مسلمان چندان ساده نیست. نهتنها مردم آذربایجان اکثراً مسلمان هستند بلکه این کشور همسایه ایران است. اما جنبه خوب ماجرا این است که مقامات ارشد دولتی آذربایجان به ویژه حیدر و الهام علیاف هیچ دلسوزی و تعصبی نسبت به اسلام ندارند و از همان ابتدا ۱۹۹۲ از روابط دوجانبه با اسرائیل قدردانی میکردند من در یک مأموریت ویژه ششماهه در سفارت اسرائیل در باکو بودم. دختر الهام علیاف، لیلا که من شخصاً میشناسم دوستپسر یهودی داشت، امین آگالاروف که بعداً با او ازدواج کرد، به مادر دوستپسرش گفته شد که بهتر است پسرش علناً اعلام کند که یهودی است. او روابط بسیار خوبی با جرد کوشنر داشته است. صادقانه بگویم اگر خاخامهای ما اجازه میدادند لیلا به یهودیت روی آورد، او این کار را با افتخار انجام میداد. اما برگردیم به سؤال شما، من فکر میکنم ما دقیقاً همان جایی هستیم که میخواهیم باشیم و به اکثر اهداف خود رسیدهایم و بقیه به زودی محقق میشوند.
وی در پاسخ این سؤال که ما از آذربایجان چه میخواستیم؟، اظهار کرد: در طول ۲۴ سال گذشته بیش از ۵٠ فرمانده ارشد اسرائیلی تحت نظارت ناتو و با همکاری نزدیک با ترکیه توانستهاند ساختار نظامی و امنیتی آذربایجان را بازسازی و سازماندهی کنند. فروش تسلیحات نظامی، ساخت کارخانههای تولید پهپادهای پیشرفته، برگزاری بیش ۱۴۶ دوره آموزشی برای فرماندهان ارشد نظامی آذربایجان و برگزاری دهها رزمایش مخفیانه مشترک سالانه در دریای خزر، جنوب آذربایجان و در امتداد مرزهای این کشور با ارمنستان و ایران گوشهای از زمینههای اصلی همکاری تلآویو و باکو است. آیا میتوانید کشوری را نام ببرید که ما با آن چنین روابطی داشتهایم؟
یوزی آراد افزود: استقرار افسران موساد در کنار ماموران سیا و افبیآی در یک طبقه از ساختمان سازمان امنیت آذربایجان در هیچ کشور دیگری بیسابقه است. به خاطر داشته باشید که هیچیک از این مواردی که ذکر کردم دیگر راز نیست. البته مواردی وجود دارد که نمیتوانیم در مورد آنها بحث کنیم (خبرنگار: میشود بیشتر توضیح بدهید؟) خب، بگذارید همه فرض کنند که فقط ۳٠٠٠٠ یهودی در آذربایجان زندگی میکنند.
مشاور نتانیاهو در پاسخ این پرسش که «پس چگونه است اسرائیل تا این حد همکاری گستردهای با دولت آذربایجان دارد، اما جمعیت مسلمان که اکثریت هستند از آن عصبانی نیستند؟»، با وقاحت گفت: مردم آذربایجان مسلمان هستند اما از تحولات خاورمیانه بیخبرند. بنابراین به جز چند نفری که تحت تأثیر ایران قرار گرفتهاند، اکثر مردم آذربایجان هویت مذهبی ندارند و مانند مسلمانان خاورمیانه روحیه تروریستی ندارند. اما در عین حال بیشتر فعالیتهای ما در حوزههای نظامی و امنیتی است، بنابراین مردم عادی معمولاً نمیدانند چه خبر است. برخلاف این انگارسازی، مردم مسلمان جمهوری آذربایجان غیرت دینی بسیار بالایی دارند اما معمولاً اعتراضات ضد صهیونیستی سرکوب میشود.
آراد در ادامه درباره این سؤال خبرنگار که «ما چقدر در تصمیمات سیاسی داخلی آنها تأثیر داریم؟»، اظهار کرد: سفارتخانههای آمریکا، انگلیس و اسرائیل در باکو ائتلافی هستند که در ۲٠ سال گذشته اهداف مشابهی را دنبال میکنند. تسلط ائتلاف بر آذربایجان و تصمیمات سیاسی مقامات باکو، مشابه تسلط اسرائیل بر کرانه باختری است. با این تفاوت که به جای محمود عباس فردی متمدن به نام الهام علیاف مدیریت آذربایجان را برعهده دارد.
خبرنگار: از تجربه خودت بگو وقتی به باکو رفتید چطور بود؟ آیا خاطرهای دارید که بخواهید به اشتراک بگذارید؟
آراد: اولین سفر من به آذربایجان در سال ۱۹۹۴ انجام شد. من آن موقع در موساد بودم. و بعداً با یک هیئت امنیتی و نظامی به عنوان مشاور امنیت ملی نخستوزیر اسرائیل به آذربایجان سفر کردم تا مقدمات سفر شیمون پرز را فراهم کنم. سفر تاریخی شیمون پرز به باکو در نزدیکی تهران، یکی از بزرگترین رویدادهای تاریخی در سیاست خارجی اسرائیل بود. هیجانانگیزترین لحظه با رئیسجمهور آذربایجان، الهام علیاف در ژوئیه ۲٠٠۹ بود. ما در باکو، جایی که برخی از قدیمیترین قبایل یهودی در آنجا زندگی میکردند، صحبت کردیم. از او پرسیدم که آیا میتوانم دعای یهودی بخوانم؟ پرسید یعنی چه، من توضیح دادم و او پاسخ داد: البته. من خواندم، و آمین گفتند آمین. چه لحظه تاریخی است. هیچ کلمهای برای توصیف این احساس ندارم.