به فاصله اندکی از سفر پراهمیت وزیر خارجه ایران به لبنان و سوریه، عباس عراقچی از امروز برای مذاکره با برخی دیگر از کشورهای منطقه و در راس آنها عربستان سعودی راهی ریاض میشود تا همپای میدان، جمهوری اسلامی دیپلماسی پویا و فعال خود را در شرایط بحرانی کنونی منطقه به نمایش بگذارد.
دیدار عراقچی و بن سلمان
مهمترین قسمت سفر عراقچی به عربستان سعودی دیدار با محد بن سلمان ولیعهد این کشور بود که رسانهها جو این دیدار را دوستانه و گرم توصیف کردند و اینکه دوطرف درباره مسائل مختلف دوجانبه و منطقه ای گفتگوهایی انجام دادند.
پس از این دیدار عراقچی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: جغرافیا همواره ما را همسایه نگاه می دارد، و ایمان، همواره ما را برادر قرار می دهد. ایران و عربستان با هم می توانند امنیت و ثبات را برای منطقه به ارمغان آورند و این نیازمند سطح بالاتری از اراده سیاسی است. خوشحالم که امروز اولین گام ها در یک مسیر طولانی را با همتای سعودی خود برداشتیم.
وی ادامه داد: گفتگوهای بسیار مهمی در موضوعات حیاتی که مورد نگرانی مشترک هستند با محمد بن سلمان ولیعهد عربستان داشتم. رژیم اسرائیلی در حال بردن کل منطقه به سمت یک فاجعه است. منطقه نیازمند هوشیاری، خردمندی، شجاعت و همکاری است تا بتواند این زمان پرچالش را بگذراند.
بخش اول پیام عراقچی به این امر مسلم اشاره دارد که اگرچه سایه تحولات منطقهای بویژه تداوم حملات رژیم صهیونیستی به غزه و بحران آفرینی در لبنان و در نتیجه بالا گرفتن تنشها میان ایران و رژیم صهیونیستی بر سر این سفر سایه انداخته و بیشتر رسانهها این سفر را از این زاویه مورد توجه و تحلیل قرار داده اند؛ اما روابط دوجانبه آنهم با روی کار آمدن دولت جدید در ایران و اعلام آمادگی تهران برای عملیاتی کردن موضوعات مورد تأکید دکتر پزشکیان برای حل و فصل تمامی اختلافات با کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس در نشست اخیر همکاریهای آسیایی در دوحه قطر، از اهمیت بالایی در دستورکارهای مذاکرات وزیر خارجه در ریاض برخوردار است.
ایران و عربستان در بهمن ماه سال 1401 با وساطت کشور چین توافقنامه از سرگیری روابط و پایان دادن به 7 سال قطع روابط دیپلماتیک را امضا کردند. اما در طول این مدت با وجود اظهار علاقه و تأکید طرفین برای بازگرداندن و توسعه روابط اقتصادی همسطح روابط سیاسی این مسئله مهم پیشرفت قابل توجهی نداشته و از این رو بررسی راههای سرمایهگذاری و یا مبادلات تجاری و رفع موانع گسترش مناسبات اقتصادی به اهم توجهات دیپلماسی اقتصادی وزارت خارجه تبدیل شده است.
در حالی که عربستان در سال 2023 بالغ بر 211 میلیارد دلار واردت کالا و خدمات داشته است اما بررسی جزئیات دادههای گمرک در سال ۱۴۰۲ ارزش کل تجارت ایران و عربستان را کمتر از ۵۰۰هزار دلار نشان میدهد؛ موضوعی که بیانگر آن است که با وجود بهبود روابط، هنوز راه زیادی برای رسیدن تجارت دو کشور به سطوح قبلی وجود دارد.
بازخوانی خطرات سناریوی صهیونیستی برای منطقه
مطمئناً بخش بسیار مهمی از سفر عراقچی به عربستان سعودی را بررسی اوضاع منطقه تحت تأثیر تحولات لبنان و غزه تشکیل داده است. ایران و عربستان سعودی دو قدرت منطقه ای در غرب آسیا و جهان اسلام هستند که همکاری آنها میتواند به حفظ ثبات منطقه و حل و فصل چالشها و بحرانهای موجود کمک کند.
در یکسالگی بحران جنگ در غزه رژیم صهیونیستی ثابت کرده که به دنبال توسعه و گسترش دامنه بحران به دیگر مناطق از جمله لبنان است و در میان تداوم حمایتهای غرب قصدی برای توقف ماشین کشتار خود ندارد.
ایران هفته گذشته و پس از یک دوره صبر استراتژیک در برابر یک سلسله اقدامات جنایتکارانه رژیم در ترور رهبران مقاومت و مستشار بلندپایه نظامی سپاه پاسداران در خاک لبنان، عملیات وعده صادق 2 را علیه مراکز نظامی و استراتژیک رژیم به انجام رسانید.
در برابر این ضربه کاری و حملات مشابه محور مقاومت، صهیونیستها دم از انجام عملیات انتقامجویانه میزنند و از آنجا که تاریخ نشان داده که مهمترین ابزار و استراتژی رژیم بکارگیری قدرت هوایی است فاصله اراضی اشغالی تا مرزهای جمهوری اسلامی برای بکارگیری هواپیماهای جنگی چالشبرانگیز است زیرا باید آنها از اسمان چندین کشور عبور کنند و سپس برگردند.
در این میان بسیاری از تحلیلگران و رسانه ها اعلام کرده اند که در سفر عراقچی به ریاض، ایران به کشورهای شورای همکاری خلیجفارس اطلاع داده که دادن اجازه استفاده از حریم هوایی خود علیه تهران غیرقابل قبول است.
از طرفی بسیار واضح و قابل پیشبینی است که رژیم صهیونیستی برای هر طرح شرورانهای به حمایت توانمندیهای نظامی آمریکا در کشورهای حاشیه خلیج فارس چشم دوخته است و این احتمال نیز بسیار مطرح است که در صورت اقدامی از سوی رژیم صهیونیستی، جمهوری اسلامی با قدرت حملات جدیدی را تدارک ببیند. در این صورت اگر آمریکا در حمایت نظامی از رژیم صهیونیستی برآید و از پایگاههای آمریکایی در کشورهای منطقه علیه منافع جمهوری اسلامی اقدامی صورت گیرد، تهران کشور مبدأ حملات را نیز مسئول میداند.
ایران بارها اعلام کرده که به دنبال توسعه دامنه بحران نیست و صهیونیستها را تنها منتفعان این قضیه میداند و از این رو عربستان سعودی به عنوان یک کشور پرنفوذ در جهان عرب باید خطرات سیاستهای آتشافروزی کابینه تندرو صهیونیستی را جدیتر بگیرد و حمایت گسترده ملت لبنان از حزبالله پس از شهادت سید حسن نصرالله و حمایت تمام قد ایران و سایر اضلاع محور مقاومت از لبنان نشان داده که سعودیها نباید دچار خطای محاسباتی راهبردی درباره امکان تضعیف و نابودی مقاومت در لبنان شوند و دامنه این جنگ میتواند منافع کل کشورهای منطقه را به خطر بیاندازد.