جبهه متحد منطقه‌ای، کلید مقابله با گروههای تروریستی در پاکستان

پاکستان در چند دهه اخیر با مشکلات جدی ناشی از حملات تروریستی مواجه بوده است. این کشور به دلیل موقعیت جغرافیایی‌اش در کنار افغانستان، درگیر بحران‌های امنیتی گسترده‌ای بوده که بخشی از آن به دلایل داخلی و بخشی دیگر به عوامل منطقه‌ای و بین‌المللی مربوط است. این تهدیدات تروریستی در ماههای اخیر افزایش یافته و استانهای غربی این کشور را به صحنه درگیریهای خونین تبدیل کرده است.

در این رابطه، حمله تعداد زیادی مهاجم ناشناس به خودروی حامل نیروهای پلیس در ایالت خیبرپختونخوا واقع در شمال غرب پاکستان دست کم پنج کشته برجای گذاشت. این حمله مرگبار صبح دوشنبه در منطقه درابن واقع در حومه شهر دیره اسماعیل خان به وقوع پیوست. وزیر کشور پاکستان طی پیامی حمله تروریستی به نیروهای پلیس را به شدت محکوم کرد و گفت در این حادثه چهار نیروی پلیس و یک غیرنظامی کشته شدند.

تاکنون هیچ گروهی مسئولیت حمله به پلیس در ایالت خیبرپختونخوا را برعهده نگرفته است اما گروه تروریستی تحریک طالبان پاکستان در گذشته مسئولیت بسیاری از بمب‌گذاری های مرگبار، عملیات انتحاری و حمله به نیروهای امنیتی در این ایالت را برعهده گرفته است.

این درحالی است که ارتش پاکستان روز شنبه (13 بهمن) اعلام کرد که در پی عملیات ضربتی علیه عناصر تروریستی و مخلان امنیت در ایالت بلوچستان این کشور، دست‌کم ۲۳ تروریست‌ کشته و ۱۸ نفر از نیروهای امنیتی نیز جان خود را از دست دادند. به گزارش روابط عمومی ارتش پاکستان، عملیات نیروهای امنیتی درپی توطئه عناصر تروریستی تجزیه طلب در حوالی منطقه قلات برای مسدود کردن جاده‌های ارتباطی انجام شد.

در بیانیه ارتش پاکستان آمده است:تروریست‌ها با ایجاد رعب و وحشت زندگی روزمره ساکنان محلی را به شدت تحت تاثیر قرار داده و همزمان صلح و امنیت را به چالش کشیده بودند که برای غلبه بر این تهدید عملیات فوری ارتش به اجرا گذاشته شد. ارتش پاکستان تاکید کرد:نیروهای امنیتی در کنار مردم، مصمم به خنثی کردن تلاش‌ها برای تخریب صلح، ثبات و توسعه ایالت بلوچستان هستند و چنین فداکاری‌های سربازان شجاع کشور عزم ما را بیشتر می‌کند.

هر چند در گذشته حملات از سوی گروههای تروریستی علیه نیروهای ارتش و شیعیان پاکستان انجام می‌شد اما این مسئله اخیرا به معضل بزرگ امنیتی تبدیل شده است. مؤسسه مطالعات درگیری و امنیتی پاکستان (PICSS) روز یکشنبه با انتشار گزارشی اعلام کرد که این کشور شاهد افزایش شدید حملات ستیزه جویان در ژانویه ۲۰۲۵ بود که در مقایسه با دسامبر گذشته، ۴۲ درصد افزایش یافته است. این مؤسسه اعلام کرد که در ۷۴ حمله تروریستها در سراسر این کشور ۱۲۰ نفر از جمله ۵۲ پرسنل امنیتی، ۲۰ غیرنظامی و ۴۸ تروریست کشته شدند.

پاکستان چوب اهمال کاری در برابر تروریستها را می‌خورد
مهمترین دلیلی که سبب شده تا گروههای تروریستی در پاکسان با قدرت جولان دهند، اهمال کاری نیروهای امنیتی این کشور به ویژه سازمان اطلاعات (آی اس آی) است که تهدیدات این گروهها را در سالهای اخیر دستکم گرفتند.

اگر پاکستان در دو دهه گذشته عملیات سختی را علیه این گروهها انجام می‌داد، تروریستهای تجزیه‌طلب تا این حد قدرت نمی‌گرفتند که هر روز نیروهای امنیتی  غیرنظامیان را هدف بگیرند. حتی گفته می‌شود که آی اس آی از برخی از این گروهها به عنوان اهرم فشار در برابر ایران حمایت می‌کند.

مقامات ایرانی در دو سال گذشته بارها به مقامات اسلام‌آباد نسبت به خطرات تروریستها هشدار داده بودند اما در پاکستان گوش شنوایی برای این حرفها وجود نداشت. اگر اسلام‌آباد در این زمینه با ایران همکاری می‌کرد، بخش اعظم تهدیدات گروههای تجزیه‌طلب از میان رفته بود و آرامش در مرزهای دو کشور حاکم بود.

ایران به خطرات این گروهها واقف است و به همین دلیل اخیرا نیز سرلشگر باقری، رئیس ستادکل نیروهای مسلح به پاکستان سفر کرد تا درباره مقابله با تهدیدات مشترک گفتگو کند. ایران همواره آمادگی خود را برای از بین بردن تهدیدات تروریستی در مرزها اعلام کرده و الآن ریش و قیچی دست دولتمردان اسلام‌آباد است که تصمیم بگیرند می‌خواهند از شر این گروهها خلاص شوند یا نه.

در صوتی که پاکستان در برابر این گروهها از خود ضعف نشان دهد، حملات تروریستی نه تنها موجب افزایش ناامنی می‌شوند، بلکه به بی‌ثباتی سیاسی و اقتصادی نیز دامن می‌زند. در بسیاری از موارد، این حملات موجب نگرانی‌های داخلی و خارجی در مورد آینده کشور شده است. در برخی مناطق، به ویژه در بلوچستان و برخی استان‌های دیگر، گروه‌هایی که اغلب بر اساس هویت مذهبی و قومی فعالیت دارند، درگیر خشونت‌هایی علیه یکدیگر هستند و این گروه‌ها ممکن است از تنشهای داخلی یا نفوذ خارجی حمایت کنند.

این گروه‌ها علاوه بر تهدیدات امنیتی در داخل پاکستان، می‌توانند بر ثبات منطقه‌ای نیز تأثیرگذار باشند. دولت پاکستان با اینکه در حال مبارزه با این گروه‌هاست اما مشکلاتی از جمله حمایت‌های داخلی و خارجی از تروریستها، کمبود منابع و شرایط جغرافیایی خاص این کشور، مبارزه با تروریسم را پیچیده کرده است.

فقر گسترده و بی‌عدالتی اجتماعی در برخی مناطق، به ویژه در مناطق قبایلی، یکی از عوامل مهمی است که افراد را به پیوستن به گروه‌های تروریستی ترغیب می‌کند. این امر موجب تشدید چرخه خشونت و ناآرامی در کشور می‌شود. دولت پاکستان با چالش‌های زیادی در زمینه مقابله با تروریسم روبه‌روست و این شامل مشکلات در هماهنگی بین نیروهای امنیتی، نقص در اطلاعات و گاهی فقدان اراده سیاسی در مبارزه با گروه‌های تروریستی است.

بنابراین، پاکستان می‌تواند در مقابله با تروریستها روی کمکهای ایران حساب باز کند و از آنجا که نیروهای مقاومت در یک دهه گذشته دستاوردهای زیادی را در برابر تروریستها در سوریه و عراق کسب کرده‌اند لذا، در مقابله با گروههای تجزیه‌طلب در دو سوی مرزها نیز موفق خواهند بود و اگر رهبران اسلام‌آباد اراده سیاسی داشته باشند با کمک دو کشور بساط این گروهها برای همیشه برچیده خواهد شد.

دو کشور مرزهای طولانی و مشترک دارند که می‌تواند برای تبادل اطلاعات امنیتی و عملیات مشترک در مرزها یک مزیت باشد. همکاری در کنترل مرزها و تأمین امنیت در این نواحی می‌تواند تأثیر زیادی در جلوگیری از حرکت گروه‌های تروریستی داشته باشد. ایران و پاکستان می‌توانند با تبادل اطلاعات در زمینه شناسایی و تعقیب اعضای گروه‌های تروریستی، اقدامات پیشگیرانه‌تری انجام دهند.