۰
يکشنبه ۱۶ دی ۱۴۰۳ ساعت ۰۹:۱۶
غلام‌سخی احسانی، استاد دانشگاه و آگاه مسائل سیاسی، در پاسخ به پرسشی درباره دلایل نزاع میان دولت پاکستان و طالبان، گفت: «تردیدی نیست که حامی اصلی طالبان در سه دهه اخیر، پاکستان و آی اس آی بوده است. پاکستان، پس از سقوط دولت کمونیستی و ناامیدی از حزب اسلامی حکمتیار، در اوج جنگ‌های داخلی و کشمکش‌های احزاب جهادی، در دهه سیزده هفتاد خورشیدی گروه طالبان را وارد صحنه منازعه افغانستان کرد.»
وی افزود: «پاکستان در زمان اشغال افغانستان توسط ارتش اتحاد جماهیر شوروی، بیشترین حمایت و نقش واسط برای رساندن پول و امکانات نظامی کشورهای غربی، به ویژه آمریکا، به مجاهدین را داشت. ارتش و سازمان اطلاعات پاکستان در آموزش نیروهای جهادی نقش محوری ایفا کردند. پس از سقوط دولت کمونیستی، پاکستان به دنبال دریافت مزد زحماتش بود و این انتظار را بیشتر از حزب اسلامی حکمتیار داشت.»
نگاه امنیتی پاکستان به افغانستان
احسانی تصریح کرد: «پاکستان به افغانستان به عنوان عمق استراتژیک خود نگاه می‌کند. این کشور به دلیل اختلافات با هند و عدم امضای پیمان صلح با این کشور، نسبت به هر نوع حضور و روابط هند با افغانستان واکنش شدید نشان می‌دهد. علاوه بر این، داعیه عدم مشروعیت خط دیورند و جریان‌های قومی پشتونی که داعیه پشتونستان را دنبال می‌کنند، باعث شده است پاکستان مانع از تشکیل یک دولت قوی با محوریت پشتون‌ها در افغانستان شود.»
وی ادامه داد: «پاکستان یک بازی چندوجهی و مرموز را در افغانستان دنبال می‌کند. از طرفی طالبان با یک معامله بین آمریکا و قدرت‌های منطقه‌ای بر افغانستان مسلط شدند و پاکستان نقش خود را در این روند برجسته می‌داند. در مقابل، طالبان در تلاشند تا تصویر وابسته بودن به پاکستان را کمرنگ جلوه داده و از خود یک چهره ملی نشان دهند.»
رابطه طالبان با گروه‌های افراطی
استاد دانشگاه درباره ارتباط طالبان با گروه‌های افراطی همچون تی تی پی (تحریک طالبان پاکستان) گفت: «رابطه طالبان و پاکستان پیچیدگی‌های بسیاری دارد. به عنوان مثال، تی تی پی و شبکه حقانی روابط عمیق و گسترده‌ای دارند. در گذشته، برای آزادی خلیل الرحمان حقانی، این گروه حاضر شد ۳۰۰ نیروی امنیتی پاکستان را که در اسارت داشت، آزاد کند. این نشان‌دهنده همکاری متقابل آنهاست.»
اهداف پاکستان و طالبان از نزاع
احسانی درباره اهداف پاکستان و طالبان از آغاز نزاع اظهار داشت: «طالبان به شدت در پی کسب مشروعیت داخلی و بین‌المللی هستند و در این راستا نیاز جدی به همراهی کشورهای همسایه، به ویژه پاکستان، دارند. از سوی دیگر، پس از تسلط مجدد طالبان بر افغانستان، فعالیت گروه‌های تروریستی در پاکستان ۷۰ درصد افزایش یافته است.»
وی افزود: «این‌گونه درگیری‌ها، کنترل‌شده و هدفمند هستند؛ زیرا هر دو طرف از این جدال‌های مرزی سود می‌برند. پاکستان در شرایط خاص می‌تواند از نفوذ خود در درون طالبان برای ضربه زدن به این گروه استفاده کند.»
اظهارات زلمی خلیلزاد و نقش قدرت‌های منطقه‌ای
غلام‌سخی احسانی درباره اظهارات زلمی خلیلزاد مبنی بر اینکه طالبان باید جواب پاکستان را بدهند، گفت: «این اظهارات بیشتر به روابط ایالات متحده و پاکستان برمی‌گردد. آمریکا پس از خروج از افغانستان، با طالبان مورد حمایت پاکستان توافقاتی داشت. از سوی دیگر، رفتار ریاکارانه پاکستان در قبال آمریکا، همچون نزدیکی به چین، باعث نارضایتی ایالات متحده شده است.»
چشم‌انداز نزاع طالبان و پاکستان
وی در پاسخ به این سؤال که آیا پاکستان در روابط خود با طالبان بازنگری کرده است، اظهار داشت: «ارتش پاکستان و طالبان بعید است وارد درگیری جدی شوند. طالبان هنوز نتوانسته‌اند اعتماد مردم افغانستان را جلب کنند و همچنان به عنوان نیروهایی وابسته به منافع بیگانگان شناخته می‌شوند. از سوی دیگر، پاکستان همواره با بحران و بی‌ثباتی داخلی دست‌وپنجه نرم کرده و این منازعات را به‌طور مدیریت‌شده ادامه می‌دهد.»
احسانی در پایان گفت: «طالبان از این نزاع به عنوان ابزار تبلیغاتی استفاده می‌کند تا به مشکلات داخلی خود سرپوش بگذارد. آنها تلاش دارند با ایجاد احساس وطن‌خواهی، خود را به عنوان نیروهای ملی و میهن‌پرست مطرح کنند. با این حال، مردم افغانستان همچنان به آنها به‌عنوان اشغالگران نگاه می‌کنند و خواهان خروج‌شان از قدرت هستند.»
وی افزود: «پاکستان در زمان اشغال افغانستان توسط ارتش اتحاد جماهیر شوروی، بیشترین حمایت و نقش واسط برای رساندن پول و امکانات نظامی کشورهای غربی، به ویژه آمریکا، به مجاهدین را داشت. ارتش و سازمان اطلاعات پاکستان در آموزش نیروهای جهادی نقش محوری ایفا کردند. پس از سقوط دولت کمونیستی، پاکستان به دنبال دریافت مزد زحماتش بود و این انتظار را بیشتر از حزب اسلامی حکمتیار داشت.»
نگاه امنیتی پاکستان به افغانستان
احسانی تصریح کرد: «پاکستان به افغانستان به عنوان عمق استراتژیک خود نگاه می‌کند. این کشور به دلیل اختلافات با هند و عدم امضای پیمان صلح با این کشور، نسبت به هر نوع حضور و روابط هند با افغانستان واکنش شدید نشان می‌دهد. علاوه بر این، داعیه عدم مشروعیت خط دیورند و جریان‌های قومی پشتونی که داعیه پشتونستان را دنبال می‌کنند، باعث شده است پاکستان مانع از تشکیل یک دولت قوی با محوریت پشتون‌ها در افغانستان شود.»
وی ادامه داد: «پاکستان یک بازی چندوجهی و مرموز را در افغانستان دنبال می‌کند. از طرفی طالبان با یک معامله بین آمریکا و قدرت‌های منطقه‌ای بر افغانستان مسلط شدند و پاکستان نقش خود را در این روند برجسته می‌داند. در مقابل، طالبان در تلاشند تا تصویر وابسته بودن به پاکستان را کمرنگ جلوه داده و از خود یک چهره ملی نشان دهند.»
رابطه طالبان با گروه‌های افراطی
استاد دانشگاه درباره ارتباط طالبان با گروه‌های افراطی همچون تی تی پی (تحریک طالبان پاکستان) گفت: «رابطه طالبان و پاکستان پیچیدگی‌های بسیاری دارد. به عنوان مثال، تی تی پی و شبکه حقانی روابط عمیق و گسترده‌ای دارند. در گذشته، برای آزادی خلیل الرحمان حقانی، این گروه حاضر شد ۳۰۰ نیروی امنیتی پاکستان را که در اسارت داشت، آزاد کند. این نشان‌دهنده همکاری متقابل آنهاست.»
اهداف پاکستان و طالبان از نزاع
احسانی درباره اهداف پاکستان و طالبان از آغاز نزاع اظهار داشت: «طالبان به شدت در پی کسب مشروعیت داخلی و بین‌المللی هستند و در این راستا نیاز جدی به همراهی کشورهای همسایه، به ویژه پاکستان، دارند. از سوی دیگر، پس از تسلط مجدد طالبان بر افغانستان، فعالیت گروه‌های تروریستی در پاکستان ۷۰ درصد افزایش یافته است.»
وی افزود: «این‌گونه درگیری‌ها، کنترل‌شده و هدفمند هستند؛ زیرا هر دو طرف از این جدال‌های مرزی سود می‌برند. پاکستان در شرایط خاص می‌تواند از نفوذ خود در درون طالبان برای ضربه زدن به این گروه استفاده کند.»
اظهارات زلمی خلیلزاد و نقش قدرت‌های منطقه‌ای
غلام‌سخی احسانی درباره اظهارات زلمی خلیلزاد مبنی بر اینکه طالبان باید جواب پاکستان را بدهند، گفت: «این اظهارات بیشتر به روابط ایالات متحده و پاکستان برمی‌گردد. آمریکا پس از خروج از افغانستان، با طالبان مورد حمایت پاکستان توافقاتی داشت. از سوی دیگر، رفتار ریاکارانه پاکستان در قبال آمریکا، همچون نزدیکی به چین، باعث نارضایتی ایالات متحده شده است.»
چشم‌انداز نزاع طالبان و پاکستان
وی در پاسخ به این سؤال که آیا پاکستان در روابط خود با طالبان بازنگری کرده است، اظهار داشت: «ارتش پاکستان و طالبان بعید است وارد درگیری جدی شوند. طالبان هنوز نتوانسته‌اند اعتماد مردم افغانستان را جلب کنند و همچنان به عنوان نیروهایی وابسته به منافع بیگانگان شناخته می‌شوند. از سوی دیگر، پاکستان همواره با بحران و بی‌ثباتی داخلی دست‌وپنجه نرم کرده و این منازعات را به‌طور مدیریت‌شده ادامه می‌دهد.»
احسانی در پایان گفت: «طالبان از این نزاع به عنوان ابزار تبلیغاتی استفاده می‌کند تا به مشکلات داخلی خود سرپوش بگذارد. آنها تلاش دارند با ایجاد احساس وطن‌خواهی، خود را به عنوان نیروهای ملی و میهن‌پرست مطرح کنند. با این حال، مردم افغانستان همچنان به آنها به‌عنوان اشغالگران نگاه می‌کنند و خواهان خروج‌شان از قدرت هستند.»
مرجع : شفقنا
کد مطلب : ۱۱۸۲۴۸۸
منتخب
۱۲ دی ۱۴۰۳
۸ دی ۱۴۰۳
پیشنهاد ما
