اسلام تایمز - سیاستهای جیمی کارتر در قبال پیامدهای ناگوار گسترده برای این کشور داشته است و ظهور گروههای افراطگرایی چون طالبان ریشه در آن سیاستها دارد.
مردم افغانستان حدود نیم قرن است که بیثباتی، جنگ و خشونت گسترده را تجربه میکنند که بخش عظیم آن به سیاستهای آمریکا در قبال این کشور گره خورده است.
افغانستان به دلیل حضور آمریکا، بیست سال بیوقفه درگیر خشونت، جنگ و تروریسم بود که منجر به کشتهشدن هزاران شهروند بیگناه این کشور شد.
طالبان نیز پس از توافق با آمریکا، بر افغانستان مسلط شدند و اکنون برای تداوم حاکمیت نامشروع خود در هفته ۴۰ میلیون دالر از آمریکا کمک دریافت میکند.
اسناد و روایتهای تاریخی نشان میدهد که بذر اصلی خشونت و افراطگرایی جاری در افغانستان در زمان جیمی کارتر پاشیده شد و او مهندس حدود نیم قرن درگیری و خشونت در افغانستان است.
«حمایت از گروههای جهادی»
اسنادی که در سال ۲۰۲۳ از طبقهبندی محرمانه خارج شدهاند، نشان میدهند جیمی کارتر در سال ۱۹۷۹ میلادی از جنگ مجاهدین افغانستان علیه اتحاد جماهیر شوروی سابق حمایت و از طریق پاکستان، زمینه تأمین مالی و آموزش نظامی آنان را فراهم کرده است.
مطابق این اسناد، «جهاد افغانستان» را کارتر با حمایت مالی سیا در سال ۱۹۷۹ و از طریق پاکستان پایه گذاشت و حدود ۲.۱ میلیارد دالر، برای آن بودجه صرف شد.
مشاهد حسین، سناتور سابق پاکستانی همزمان با افشای این اسناد گفته بود که «این بزرگترین عملیات مخفی سیا پس از جنگ جهانی دوم بود، ۱۰ سال برای صدها مجاهد افغان هزینه کرد، ۴۰ سال پیش، این نوع پول به طور غیررسمی پرداخت شد و کل این هیولا را در منطقه به وجود آورد.»
در دهه ۱۹۷۰ و اوایل دهه ۱۹۸۰ میلادی حمایت از مجاهدین افغانستان چندان مخفی نگه داشته نمیشد و رهبران کشورها علنا با رهبران مجاهدین دیدار و گفتوگو میکردند.
بهعنوان نمونه در اوایل دهه ۱۹۸۰ زبیگنیف برژنیسکی، مشاور امنیت ملی جیمی کارتر به یک کمپ نظامی در گذرگاه خیبر در پاکستان رفت و با شماری از مجاهدین دیدار کرد.
از او در این سفر عکسی ثبت شده است که کلاشینکفی را به سمت افغانستان نشانه گرفته است که بعدها بهعنوان یکی از مشهورترین عکسها از جریان حمایت آمریکا از مجاهدین افغانستان تبدیل شد.
سیاست کارتر در حمایت از مجاهدین افغانستان پس از خروج از کاخ سفید و روی کارآمدن رونالد ریگان نیز دنبال شد.
ریگان در سال ۱۹۸۳ میلادی میزبان شش نفر از رهبران مجاهدین مستقر در پاکستان در کاخ سفید و آنان را «مبارزان آزادی» خطاب کرد.
«پیامدهای سیاستهای کارتر برای افغانستان»
سیاستهای دولت جیمی کارتر و تبدیل کردن این کشور به «ویتنام شوروی»، پیامدهای ویرانگر و جبران ناپذیری برای افغانستان داشته است.
در اولین مورد، جنگ در برابر شوروی، باعث ویرانی گسترده شهرها و روستاهای افغانستان شد و بیش از یک میلیون کشته و پنج میلیون آواره برجای گذاشت.
در این جنگ که آمریکا با حمایت از مجاهدین باعث تشدید و طولانیشدن آن شد، زیرساختهای افغانستان ویران شد و ثبات این کشور برای همیشه از بین رفت.
علاوه بر این، سیاستهای دولت جیمی کارتر باعث شد که تفکر افراطگرایی و تروریسم در افغانستان ریشه بدواند و تقویت شود و در نتیجه گروههای چون طالبان در این کشور ظهور کند.
همچنین تجهیز گروههای جهادی عمدتاً سنی مذهب از سوی آمریکا در پاکستان برای جنگ با شوروی، باعث شد پس از خروج شوروی در افغانستان این تجهیزات و امکانات در جنگ داخلی افغانستان از سوی گروههای جهادی مستقر در پاکستان به کار رود و باعث ویرانی و خشونت بیشتر این کشور شود.
با توجه به آنچه اشاره شد، سیاستهای که جیمی کارتر در دوران ریاست جمهوری خود بنیانگذار بود، ریشه اصلی جنگ و خشونت در افغانستان در حدود نیم قرن اخیر بوده است و صلح و ثبات را برای مردم این کشور بیش از همیشه دستنیافتنی کردهاست.