برای برسی ابعاد و زوایای این موضوع با جعفر قنادباشی، کارشناس مسائل غرب آسیا گفتگویی صورت گرفته است که در زیر تقدیم مخاطبان محترم می گردد:
 
دلایل اصلی شروع اعتراضات در استانهای درعا و به ویژه سویدا در شرایط کنونی چیست. گستردگی آن چه میزان است و آیا احتمال سرایت آن به سایر شهرها وجود دارد؟
شروع اعتراضات در سویدا به یک سری مسائل اقتصادی کنونی و همچنین سوابقی که در گذشته به شروع موج ناامنی‌ها در این منطقه منتهی شد، ارتباط دارد. به عبارتی، هم عوامل امروزی در آن دخیل است و هم اینکه در گذشته این مناطق با دولت مرکزی اختلاف داشتند و شاید گروه دروزی در سویدا که جمعیت کمتری هستند و سه درصد جمعیت را تشکیل می‌دهند حاشیه‌هایی را ایجاد کرده، تا جایی که کشورهای خارجی هم به این اعتراضات مذهبی دامن می‌زنند.

گرانی سوخت و کاهش ارزش لیر سوریه و برخی مشکلات اقتنصادی که ناشی از نوسازی در زیرساختهای نابود شده در دوره بحران و زلزله اخیر است، هزینه‌های زیادی را به دولت تحمیل کرده است و همین مسئله سبب شده تا به معیشت مناطق دیگر از جمله سویدا توجه کمتری شود. همچنین، نفت و گاز سوریه هم توسط آمریکا به سرقت می‌رود و دولت درآمدهایی از این طریق ندارند و لذا تامین نیازهای سوخت به دشواری انجام می‌شود.

از طرفی، با تقویت گروههای تروریستی در بخش‌های مختلف در ماه‌های اخیر هزینه‌های جدیدی را روی دست دولت گذاشته است. بنابراین، علت نارضایتی‌ها اقتصادی است و بخشی هم به زمینه‌های قومی و مذهبی برمی‌گردد و در اینجا عامل خارجی هم دخیل است و سعی دارد از این فرصت برای رسیدن به اهداف خود بهره برداری کند و ناامنی‌هایی که دوازده سال پیش در این مناطق شروع شد آنها را مجددا در قالب سیاسی اجرایی کند.

باتوجه به شرایط فعلی، این تحرکات ضد سوری تغییر کاربری داده‌اند و با صبغه سیاسی خشونت‌ها را فعال می‌کنند و گروههایی هم که وجود دارند الان خیلی آشکارا حضور ندارند و آمریکایی‌ها در آنها نقش دارند. دست اسرائیلی‌ها هم در کار است زیرا به دلیل اینکه کرانه باختری ناامن شده است، صهیونیستها سعی دارند با چنین سناریوهایی کشورهای حامی مقاومت فلسطین را ضعیف کرده و از گردونه خارج کنند.
 
 آیا در پشت پرده این اعتراضات دست کشورهای خارجی دیده می‌شود. آیا اتباطی بین این اعتراضات با بازگشت سوریه به اتحادیه عرب وجود دارد چون آمریکا به شدت از این مسئله اظهار نارضایتی کرده است؟
 آمریکا تلاش می‌کند نقش فعالی در دامن زدن به این ناآرامی‌ها ایفا کنند و علاقه‌مند است که اقدامات سیاسی اعتراضی در سراسر سوریه شروع شودزیرا هر گونه ناامنی می‌تواند دولت سوریه را تضعیف کند و این در حالی است که ادامه تحرکات آمریکا در سوریه و تداوم سرقت نفت و گاز این کشور، به ضعف دولت سوریه بستگی دارد. البته استراتژی کلی آمریکا در منطقه حفظ امنیت رژیم صهیونیستی است و یکی از راه‌های رسیدن به این هدف نیز تضعیف سوریه است.

علاوه براین، جهان عرب ناگزیر سوریه را در اتحادیه عرب پذیرفت و این همان چیزی است که واشنگتن به شدت با آن مخالف است. آمریکایی‌ها در نزدیکی سویدا و التنف حضور دارند و تلاش می‌کنند مرزهای سوریه و عراق را مسدود نگه دارند و اجازه ندهند تا بین دو کشور عضو مقاومت وحدتی ایجاد شود. از اینرو، بروز ناامنی در استانهای سویدا و درعا مورد حمایت واشنگتن است. شاید عناصری هم که مخالف دولت مرکزی هستند، چشم امید به حمایت غرب دارند و می‌دانند که هر گونه اعتراضی علیه دمشق مورد حمایت غربی‌ها و دشمنان مقاومت قرار خواهد گرفت و مسلما در جهان عرب هم کشورهایی هستند که پیشتر از تروریستها پشتیبانی می‌کردند و الآن هم دنبال فرصتی هستند تا بتوانند دوباره از مخالفان دولت به طور غیرمستقیم حمایت کنند.

رژیم صهیونیستی هم نقش زیادی در این عرصه دارد و نگران سوریه قدرتمند است و همانگونه که هر از گاهی حملاتی را به مناطق سوریه انجام می‌دهد در عرصه سیاسی هم مترصد فرصتی است تا تحرکاتی برای تضعیف این کشور انجام دهد و آنچه در سویدا شروع شده، خواسته‌های مردمی را بیان نمی‌کند و با اینکه مردم مشکلات اقتصادی دارند اما دست خارجی آنرا هدایت می‌کند.
 
آیا این اعتراضات به حدی هست که بتواند دور جدید از بحران مانند سال 2011 را کلید بزند ؟
آنچه در شرایط کنونی به شکل اعتراضات مدنی آغاز شده نمی‌تواند همانند 2011 به نقاط دیگر کشیده شود. یکی به این خاطر که آگاهی مردم افزایش یافته است و تجربه دوازده سال گذشته را دارند که چگونه مورد سوء استفاده غربی‌ها و گروه‌های تروریستی قرار گرفتند و خانه و کاشانه خود را از دست دادند.  لذا می‌توان گفت که اعتراضات هدفمند برخی افراد در سویدا در یارگیری و جلب افکارعمومی عقیم خواهد ماند و مثل گذشته نمی‌تواند مردم سایر مناطق را با خود همراه کند.

از طرفی، دولت هم در این مدت تجربه‌های زیادی کسب کرده و ساختارهای اطلاعاتی و سیاسی خود را اصلاح کرده و با تسلط بر اوضاع و شناسایی نقاط قوت و ضعف مناطق مختلف می‌تواند اعتراضات را به سمت و سوی بهتری هدایت کند. البته مداخلات آمریکا در سوریه و سرقت منابع نفت آن و اشغال مناطق شمالی این کشور با کمک ترکیه، مردم سوریه را هم به این جمع بندی خواهد رساند که با این اعتراضات جهت دار همراهی نکنند.

صهیونیست‌ها و آمریکایی‌ها سعی می‌کنند این اعتراضات را بزرگنمایی کنند و شرایط را برای ناامن کردن مجدد سوریه هموار کنند، ولی شرایط با گذشته بسیار متفاوت است و تعمیم اعتراضات مانند گذشته به سراسر کشور دشوار است.
 
موضع دولت سوریه چه بوده و چه کارهایی برای کاهش اعتراضات انجام خواهد داد؟
دولت سوریه از طرق مختلف تلاش کرده با این اعتراضات به درستی برخورد کند. اولا، عرصه اقتصادی و مشکلات سوختی را که وجود دارد تا حدی مدیریت کرده تا اجازه ندهد اینگونه مسائل به بحران تبدیل شود و به نوسازی خرابی‌ها همچنان هزینه‌های زیادی را روی دوش دولت گذاشته است. از این جهت سوریه دارای منابع غنی نفت نیست که بتواند مشکلات را حل کند ولی سعی کرده با انواع فعالیت‌های اقتصادی و جذب سرمایه‌گذاری مشکلات را تا حدودی مرتفع کند.

در عرصه سیاسی و امنیتی هم دولتمردان سوریه،  مدبرانه عمل کرده‌اند. همچنین، با آگاهی دادن به مردم و ترسیم نقشه دشمن و تبلیغات لازم گام‌هایی برداشته شده است و رسانه‌های سوری وظیفه سنگینی برای روشن کردن مقاصد دشمن دارند تا مردم را نسبت به اهداف دشمنان خارجی آگاه کنند تا از همراهی دوباره با اعتراضات در سویدا و درعا خودداری کنند.

سوریه زمانی که عزت و اقتدار داشته باشد می‌تواند در برابر دشمنان خارجی بایستد و التن هم چنین فضایی به وجود آمده است و اگر مردم به این باور برسند، توجهی به شعارهایی که در سویدا با حمایت آمریکا داده می‌شود توجهی نخواهند کرد.
 
برخی قبایل سویدا گفته‌اند که اعتراضاتشان مسالمت آمیز است و قصد ناامن کردن کشور را ندارند و اجازه به خارجی‌ها هم نمی‌دهند تا بحران را تشدید کنند. دلیل نگرانی قبایل محلی چیست؟
قبایل سویدا که اعتراضات خود را مسالمت آمیز اعلام کرده‌اند، نگران این هستند که گروه‌های تروریستی از حرکت آنها سوء استفاده کنند و به همین خاطر تاکید بر صلح آمیز بودن آن دارند. زیرا، به خوبی می‌دانند که رژیم صهیونیستی و هم آمریکا و ارتجاع عرب منطقه مترصد فرصتی هستند تا گروههای مسلح را در سویدا و درعا مستقر کنند و این خطری است که مردم این مناطق را تهدید می‌کند.

آنها در دوره بحران به خوبی دیدند که چگونه تروریست‌ها به نام دین و شریعت ادعایی خود، مردم را به خاک و خون کشیدند و میلوینها نفر را از سرزمین خود آواره کرده و سوریه را نابود کردند. این تجربه تلخ سبب شده تا بر مسالمت آمیز بودن اعتراضات خود تاکید کنند ولی دشمن به این مسئله توجهی ندارد و دنبال بهره برداری از این وضعیت پرآشوب است تا دوباره ناامنی را به سوریه بازگرداند. بازگشت ناامنی به سویدا سبب می‌شود تا نه تنها مردم به خواسته برحق خود نرسند بلکه امنیت نسبی را هم که در سالهای اخیر به دست آورده‌اند به راحتی از دست خواهند داد و مشکلات جدیدی برای آنها ایجاد خواهد شد و سعی دارند مانع از تنشهای جدید شوند و لذا سعی دارند وارد بازیهای سیاسی که مورد سوء استفاده دشمن خواهد شد، نشوند.