پس از همکاری یک ساله موفق محور مقاومت در به شکست کشاندن اغراض رژیم صهیونیستی از حمله به غزه و لبنان، اینبار توطئه مشترک دشمنان برای بحران‌آفرینی در سوریه به کانون توجه کشورهای عضو این ائتلاف منطقه‌ای کشیده شده است.

در همین راستا سیدعباس عراقچی وزیر امور خارجه ایران که در ماه‌های گذشته بارها برای پیشبرد همکاری‌های محور مقاومت علیه تجاوزات رژیم صهیونیستی به سوریه و لبنان و عراق سفر کرده بود، پس از شروع پیشروی‌های مخالفان مسلح در سوریه دورجدیدی از تحرکات دیپلماتیک خود را آغاز کرده است.

عراقچی پس از انکه اواسط هفته گذشته در جهت تقویت موضع سوریه و بررسی همکاری‌های همه‌جانبه با مقامات سوری راهی دمشق شد، روز جمعه نیز عراق را به عنوان مقصد جدید دیپلماسی مقاومت‌محور خود در نظر گرفت.

حضور عراقچی در بغداد به منظور شرکت در نشست سه جانبه با حضور وزرای خارجه سوریه و عراق بود که نشانگر احساس تهدید مشترک سه کشور از دور جدید تحرکات تروریست‌ها و مسلحین در سوریه می‌باشد.

برگزاری این نشست سه جانبه در بغداد، از طرفی هم تداعی‌کننده نگرانی جدی مقامات عراقی از تحولات کشور همسایه است، چنانکه از شروع تحولات دولت السودانی تمهیدات ویژه و وضعیت فوق‌العاده در مرزهای غربی را به اجرا درآورده؛ و هم نقش مهم عراق را در عملیات پشتیبانی از سوریه و مدیریت سیاسی و نظامی این صحنه پیچیده، پرچالش و احتمالاً زمانبر نمایان می‌کند.

عراقی‌ها با عبرت‌گیری از رویدادهای سال 2014 تا 2017 که با ظهور گروه تروریستی داعش و اشغال بخش‌های زیادی از خاک سوریه و عراق انجامید و بحران ناامنی بزرگی را برای این دو کشورو منطقه ایجاد کرد، به درستی سریعاً در قبال تهاجم مسلحین سوری موضع‌گیری و برای حمایت از دولت و ارتش سوریه اعلام آمادگی کردند.

در همین ارتباط نخست وزیر عراق در دیدار با عراقچی مجدداً بر موضع حمایتی بغداد از دمشق تأکید نمود و گفت: موضع رسمی و ثابت عراق، حمایت از یکپارچگی، امنیت و ثبات سوریه است و ما بر اهمیت احترام به حاکمیت سوریه تاکید می کنیم. تلاش‌های دیپلماتیک گسترده‌ای را برای مهار بحران در سوریه به سبب تاثیرگذاری آشکار آن بر امنیت عراق ادامه می‌دهیم.

السودانی روز شنبه گذشته نیز در تماس تلفنی با بشار اسد، آمادگی کشور خود را برای ارائه هرگونه حمایت لازم به سوریه برای رویارویی با تروریسم و تمامی گروه‌های تروریستی اعلام کرده بود.

در این رابطه العربی الجدید به نقل از سه منبع عراقی که یکی از آنها یک مسئول در وزارت خارجه عراق است، اذعان داشت که بشار اسد از عراق درخواست حمایت نظامی مستقیم کرده است. 

یک منبع دیگر که عضوی در کمیسیون امنیت و دفاع پارلمان عراق است، در مصاحبه با العربی الجدید ادعا کرد که اختلافاتی میان رهبران سیاسی عراق در خصوص حمایت از نظام سوریه وجود دارد، چرا که مخالفان با این امر می‌گویند که ارائه سلاح‌های ویژه ممکن است تحریم‌هایی را علیه عراق به دنبال داشته باشد. 

این منبع ادعا کرد که دولت و گروه‌های حاکم در عراق این تصمیم را به گروه‌هایی واگذار کردند که تمایل به رفتن به سوریه و مقابله با تروریست‌ها را دارند.

در این میان سایت ارم نیوز، نزدیک به امارات متحده، نیز به نقل از یکی از افسران فرماندهی کل نیروهای مسلح عراق مدعی شد که رهبری نظامی به اتفاق آرا موافقت کرده است که مستقیماً در سوریه مداخله نظامی نکند و آن را به تامین امنیت مرز در عمق 25 کیلومتری محدود کند.

به نوشته این سایت عربی به نقل از منابع عراقی، ارزیابی‌های همه رهبران نظامی، چه در وزارت دفاع و چه در داخل کشور، لزوم هل ندادن واحدهای نظامی عراقی به عمق سوریه و رسیدن به حلب، ادلب یا هر شهری در شمال یا جاهای دیگر بوده است. به خصوص از آنجایی که این مرحله به ماه‌ها زمان برای بررسی‌های زمینی و فعال‌سازی «کار اطلاعاتی در عمق نبردها و همچنین پوشش هوایی سنگین» نیاز دارد.

با این حال برخلاف این اخبار که به نقل از منابع ناشناس گفته می‌شود، السودانی هفته گذشته در تماس تلفنی با رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، که نقش اصلی را در پشتیبانی تسلیحاتی و لجستیکی از مخالفان مسلح و گروه‌های تروریستی ادلب برعهده دارد، صراحتاً تاکید کرده بود که عراق صرفاً نظاره‌گر رخدادهای خطرناک در سوریه نخواهد بود.
 
نقش تعیین کننده عراق در تحولات سوریه
اتصال سرزمینی عراق به سوریه و جایگاه پل ارتباطی این کشور در کمربند امنیتی تهران تا دمشق، به پیوستگی امنیتی و نقش بسیار تعیین کننده آن در مواجهه موثر محور مقاومت با چالش جدید پیش‌ روی سوریه انجامیده است.

از طرفی ارتش و نیروهای مسلح عراق بویژه قوای حشدالشعبی با توان رزم بالا، مجهز به پیشرفته‌ترین سلاح‌ها و طیف گسترده‌ای از نیروهای آشنا به جنگ‌های شهری و چریکی در مقابل گروه‌های ترویستی - تکفیری با تجربه ارزنده‌ای که از مبارزه با داعش آموخته‌اند، بخش دیگری از دلایل اهمیت حضور و مشارکت عراق در جبهه حمایت از سوریه می‌باشند.

آگاهی و تأکید بر این نقش بالقوه تعیین‌کننده عراق در روند تحولات آینده جنگ جدید سوریه صرفاً به قوای متحد مقاومت محدود نشده و فرمانده تروریست‌های تحریر الشام نیز در پی نگرانی از موضع‌گیری‌های حمایتی مقامات عراقی از سوریه، درصدد بازداشتن عراق از پشتیبانی نظامی از ارتش سوریه برآمد.

 ابومحمد الجولانی، رهبر سازمان حیات تحریر الشام، روز پنجشنبه طی پیامی ویدئویی به محمد شیاع السودانی، از بغداد خواست از مداخله نیروهای حشد شعبی در سوریه جلوگیری کند.

او با غیرواقعبینانه خواندن نگرانی مقامات عراقی مدعی شد: «ما توهمات زیادی را از برخی سیاستمداران عراقی دیدیم که فکر می‌کنند آنچه در سوریه در جریان است، به عراق هم کشیده خواهد شد. من قاطعانه می گویم که این امر صددرصد اشتباه است».

کاملاً آشکار است که جولانی از حمایت احتمالی نظامی عراقی‌ها از سوریه و ورود قوای حشدالشعبی به جبهه‌های نبرد نگران است و از این رو با این پیام به دنبال اختلاف‌افکنی در میان مقامات عراقی و سست کردن اراده عراقی‌ها دفع تهدید بزرگی است که مطمئناً در جغرافیای سوریه محدود نخواهد ماند و هدف بعدی تروریست‌ها بازسازی خلافت فروپاشیده داعش با چهره و عنوان جدید است.

در این میان باید به این واقعیت اشاره کرد که طی سالیان اخیر با فروپاشی خلافت داعش بسیاری از عناصر این گروه تروریستی از عراق به سوریه گریختند و یا جذب ده‌ها گروه‌ مسلح در ادلب شدند و یا دستگیر شدند و در زندان‌های تحت مدیریت «نیروهای دموکراتیک سوریه» مورد حمایت آمریکا به سر می‌برند که احتمال آزادی و پیوستن آنها و خوانواده‌های داعشی در اردوگاه‌ها به صف شورشیان بسیار محتمل است.

تا هم‌اکنون نیز به موازات حملات تروریست‌ها، آمریکا و رژیم صهیونیستی کوشیده‌اند که از ورود قوای پشتیبان مقاومت از لبنان به خاک سوریه جلوگیری کنند و گذرگاه‌های مرزهای میان لبنان و سوریه بارها بمباران شده است تا مسلحین با دشواری کمتری به پیشروی‌های خود ادامه دهند.

البته تیر الجولانی بلافاصله به سنگ خورد و جعفر الحسینی، سخنگوی نظامی گردان های «حزب الله» در واکنش به این پیام بر حمایت از سوریه تأکید کرد و گفت: قدرت ما شما ، مزدوران و حامیان خارجی شما را بشدت هدف قرار می‌دهد.

وی همچنین تصریح کرد: «ما آگاه هستیم که این گروه تروریستی با رژیم صهیونیستی علیه مردم سوریه و محور مقاومت به توافق رسیده‌اند».

همچنین عراقی‌ها باید این خطر را درک کنند که توطئه مشترک آمریکایی – ترکی و صهیونیستی برای تجزیه سوریه اکنون بسیار جدی است و هر کدام از قبل تجزیه سوریه منافع خود را دنبال می‌کند و جالب توجه آنکه منافع شوم این مثلث عیناً در مورد عراق هم صدق می‌کند.

اولاً آمریکا و رژیم صهیونیستی تجزیه سوریه را در راستای طرح خاورمیانه جدید، که اکنون مجدداً به عرصه راهبرد منطقه‌ای امریکا بازگشته است دنبال می‌کنند که در این طرح تجزیه عراق هم بخشی از این طرح کلان است.

ثانیاً ترکیه اردوغانی بر اساس دیدگاه نوعثمانی‌گرایانه رهبران این کشور همواره رویای بازگرداندن بخش‌های جدا شده از سرزمین امپراتوری عثمانی در خاک کشورهای همسایه بویژه حلب در سوریه و کرکوک و موصل در عراق را در سر می‌پرورند.

تا هم اکنون نیز دولت ترکیه با ساخت بیش از 130 پایگاه نظامی در مناطق مختلف شمال عراق بخش‌های قابل توجهی از خاک این کشور را تصرف کرده و با وجود شکایت‌های مختلف بغداد به مراجع‌ بین‌المللی حاضر به تخلیه این مناطق نیست.

بنابراین دولتمردان عراقی باید خطر نقشه‌های شومی که مثلث مذکور برای سوریه کشیده‌اند را در بالاترین حد ممکن در نظر بگیرند و به ایستادن در پشت دروازه‌های سوریه برای فرارسیدن تهدید اکتفا نکنند. عراقی‌ها حتی می‌توانند با قطع صادرات نفت به ترکیه و اعمال تحریم‌های سنگین علیه واردات کالای ترکیه‌ای به اردوغان نشان دهند که باید هزینه سنگینی را بخاطر پشتیبانی از تهدید امنیتی علیه منافع حیاتی بغداد بپردازد.