تبعات مناظره بایدن رئیس‌جمهور کنونی و ترامپ رئیس‌جمهور سابق آمریکا همچنان ادامه دارد. مشکلات آمریکا و حتی شخص ترامپ در سایه ناتوانی و فرتوتی بایدن رنگ باخته‌اند. همه از خود می‌پرسند آمریکا با ابعاد بزرگ خود و سیستم دموکراسی‌اش در میانه نبردی عظیم برای حفظ آقایی خود در جهان، چگونه با رهبری پیر فعالیت می‌کند؟

با توجه به بازخوانی‌های مکرر رقابت‌های جنگ سرد، نخبگان و بخش بزرگی از افکار عمومی آمریکا با آنچه بر سر شوروی آمد، آشنا هستند. رهبران سالخورده و بیمار شوروی یکی از بزرگ‌ترین امپراتوری‌های جهان با 22 میلیون کیلومتر مربع را به فروپاشی رسانده و ساکنانش را به خاک سیاه نشاندند. اگر این اتفاق برای روس‌ها رخ داده چرا به دلایل مشابهی برای آمریکایی‌ها رخ ندهد؟

هراس از فروپاشی آمریکا مدت‌هاست وجود دارد اما برخلاف آنچه توسط دیدگاه‌های چپ‌گرایانه با شور و حرارت تبلیغ شده، این کشور قادر به حفظ خود شده است، حتی اگر آمریکا قابل فروپاشی نباشد، بازخوانی گسترده تاریخ فروپاشی شوروی برای افکار عمومی به‌عنوان خاطره‌ای مثبت از پیروزی واشنگتن بر دشمن، به احساسات ناخوشایند در این کشور دامن می‌زند. 

بایدن برای بسیاری شبیه یوری آندروپوف و کنستانتین چرنینکو از آخرین رهبران شوروی است که «روبه موت» به رهبری این کشور رسیده و تنها دو یا سه سال حکومت کردند. شاید آمریکا به‌طور کامل به سرنوشت شوروی دچار نشود اما غباری از این امپراتوری مضمحل‌شده می‌تواند بر تاریخ این کشور بنشیند. در پایان فروپاشی شوروی نیز روسیه با 17 میلیون کیلومتر مربع وسعت، در میادین بزرگ انرژی و هزاران سلاح هسته‌ای باقی ماند اما آنچه به این بزرگی باقی ماند، اندکی از چیزی بود که شوروی در اختیار داشت. آمریکایی‌ها نیز می‌ترسند با رهبران فرتوت خود همانند روس‌ها جایگاه جهانی خود و مواهبش را از دست بدهند. 

نگرانی از تکرار شوروی چندان بیراه نیست. بایدن همانند رهبران شوروی با وجود ناتوانی قائل به کنار رفتن از مصدر امور نیست. همزمان اعضای تیم وی نیز می‌دانند با کنار رفتن بایدن جایگاه خود را می‌دهند و با درک این موضوع درصدد تبدیل بایدن به عروسک خیمه‌شب‌بازی و کشاندن وی به برنامه‌های تلویزیونی مختلف و مراسم‌های تبلیغات انتخاباتی هستند. در ادامه تلاش شده به بررسی مواردی درباره ناتوانی وی پرداخته شود. 

نکات
ضعف و ناتوانی بایدن پیچیدگی‌هایی را بر دیگر مشکلات آمریکا تحمیل کرده است. این اتفاق به معنای لاینحل شدن این معضلات هستند. در این بخش به نکاتی درباره بحرانی که ناتوانی رئیس‌جمهور آمریکا در این کشور ایجاد کرده، پرداخته شده است. 

1. تازه‌ترین نظرسنجی‌ها نشان می‌دهند اکثر رای‌دهندگان دموکرات آمریکایی معتقدند بایدن به دلیل عملکردش در مناظره باید تغییر کند. در نظرسنجی مورنینگ کانسالت (Morning Consult) که اکسیوس آن را منتشر کرده، حدود ۶۰ درصد رای‌دهندگان خواهان تغییر بایدن بوده‌اند. آنها می‌گویند بایدن به دلیل عملکرد ضعیفش «قطعا» یا «احتمالا» باید تغییر کند. 21 درصد رای‌دهندگان دموکرات نیز گفته‌اند بایدن «قطعا» نباید تغییر کند و ۲۰ درصد هم درباره احتمال تغییر وی پاسخ منفی داده‌اند. علی‌رغم نظرات منفی درباره بایدن به دلیل عملکرد ضعیفش در مناظره، آرای وی تغییر خاصی نداشته‌اند. براساس این نظرسنجی در یک نظرخواهی عمومی 45 درصد بایدن و 44 درصد ترامپ را انتخاب کرده‌اند. این پدیده نشان می‌دهد هرچند رای‌دهندگان ترامپ را در مناظره موفق دانسته و نسبت به ناتوانی بایدن شوکه شده‌اند اما این به معنای آن نیست که برای ریاست‌جمهوری ترامپ را ترجیح بدهند. به نظر می‌رسد بایدن و تیمش با اتکا به این پدیده، خواهان باقی ماندن در رقابت با وجود ناتوانی رئیس‌جمهور هستند. آنها می‌دانند ترامپ در نگاه بسیاری از مردم آمریکا خطرناک تلقی می‌شود. با این وجود عملکرد ضعیف بایدن تاثیرات منفی خود بر فضای عمومی را گذاشته است؛ به‌ویژه اینکه آرای خاکستری که تمایل حزبی به دموکرات‌ها و جمهوریخواهان نداشته و شناور رای می‌دهند، براساس مناظره به سمت ترامپ متمایل شده‌اند. علاوه‌بر ۱۹ درصد از دموکرات‌ها و 93 درصد از جمهوریخواهان که ترامپ را بهتر از بایدن در مناظره دانسته‌اند، 60 درصد از مستقل‌ها نیز نظر مشابهی را ابراز کرده‌اند. 

2. بایدن در مناظرات سال 2020 پیروز شد، زیرا «سالم» بود. دلیل شکست او در مناظره جمعه گذشته ضعف کارنامه او نبود، بلکه ناتوانی ذهنی وی بود. او در مناظره با گیجی، تلاش‌های ناکام برای تمام کردن جملات، قاطعی کردن کلمات و بلعیدن آنها ناخوشاید ظاهر شد. در مقاله اعضای هیات‌تحریریه نیویورک‌تایمز که به بایدن توصیه کرده انصراف دهد، در همین راستا آمده است: «دیگر دلیل کافی برای اینکه بایدن نامزد دموکرات‌ها باشد، وجود ندارد. نمی‌توان انتظار داشت رای‌دهندگان آنچه را که آشکار بود نادیده بگیرند.» آنها نوشته‌اند: «بایدن مردی نیست که چهار سال پیش بود.» اعضای هیات تحریریه نیویورک‌تایمز بر این اساس پیشنهاد کرده‌اند: «در میان دموکرات‌ها رهبرانی هستند که جایگزین‌ قانع‌کننده و پرانرژی‌تری برای رویارویی با ترامپ هستند.» آنها تاکید دارند: «اینکه امیدوار باشیم آمریکایی‌ها که سن و ناتوانی بایدن را با چشمان خود می‌بینند نادیده بگیرند، یک قمار بزرگ است.»

3. بایدن پس از افتضاح مناظره دیگر مورد اعتماد توده حزب نیست و اعضای کادر حزب دموکرات نیز از وی رویگردان شده‌اند اما سران عالی‌رتبه همچنان از وی حمایت می‌کنند. بایدن از حمایت باراک اوباما و بیل کلینتون دو تن از رئیس‌جمهوران پیشین دموکرات برخوردار است. این پدیده نشان می‌دهد سایه رهبران حزبی بر بدنه سنگینی کرده و خواست‌شان بر نظر تمام اعضا می‌چربد. آنها در سال 2016 نیز مانع از راهیابی سناتور برنی سندرز به رقابت‌های نهایی شده و به نفع هیلاری کلینتون در مجمع ملی حزب دموکرات تقلب کردند. این تقلب افشا شد اما تاثیری نداشت به همین دلیل رهبران سوار بر حزب فشاری برای خودداری از اقدامات تمامیت‌خواهانه خود احساس نکرده و به آن ادامه می‌دهند. 

4. انتقام‌گیری سیاسی در همه جهان معمول است. مواردی از آن در تاریخ آمریکا نیز دیده می‌شود. با این حال وجود نمونه‌های مشابه به این معنی نیست که باید با آن عادی برخورد کرد. همین زدوخوردها هستند که گاهی به شکل بسیار شگفت‌آوری تعیین‌کننده شده و تغییرات بزرگی می‌آفرینند. به همین دلیل نباید از یاد برد هنگامی که دموکرات‌ها دو بار دست به استیضاح ترامپ زده و حتی خواهان استفاده از متمم 25 قانون اساسی توسط دولتش برای برکناری وی بودند، جمهوریخواهان رقیب خود را به انتقام‌جویی تهدید کردند. جمهوریخواهان که در دوران ترامپ شاهد طعنه دموکرات‌ها درباره استفاده از متمم 25 بودند، حالا خواهان استفاده این حزب از آن شده‌اند. 

مایک جانسون رئیس جمهوریخواه مجلس نمایندگان آمریکا گفته کابینه بایدن باید به بررسی برکناری او از سمت خود به دلیل ناتوانی در اداره امور کشور فکر کند. جانسون می‌گوید: «افراد زیادی درمورد متمم ۲۵ می‌پرسند و همین الان به متمم ۲۵ استناد می‌کنند زیرا این یک وضعیت هشدار‌دهنده است.»

طبق متمم بیست‌وپنجم قانون اساسی ایالات متحده، اگر رئیس‌جمهور نتواند وظایف خود را انجام دهد، معاون رئیس‌جمهور، زمام امور را به دست می‌گیرد. این متمم همچنین روند جایگزینی رئیس‌جمهور را شرح می‌دهد. رئیس مجلس نمایندگان آمریکا ادامه داد: «من از اعضای کابینه می‌خواهم که این وضعیت را بررسی کنند. این مساله فقط سیاسی نیست این مساله فقط حزب دموکرات نیست. موضوع برای کل کشور است. ما در اینجا مشکل جدی داریم، زیرا رئیس‌جمهوری داریم که به ظاهر در حد و اندازه وظایفش نیست.»

5. بخش بزرگی از مردم و نخبگان آمریکایی مشکلات کشور را رها کرده‌اند. آنها می‌دانند بایدن فرتوت و سیستمی که او را به رهبری رسانده است، قادر به اصلاح اوضاع نیست. آنها از خود می‌پرسند آیا متولی امور در آمریکا وجود دارد؟ این پدیده دستمایه افراد ذی‌نفع و ذی‌نفوذ در سیستم و جامعه آمریکا نیز شده است. 

ایلان ماسک در شبکه اجتماعی «ایکس» (توییتر سابق) زیر پست «ویوک راماسوامی» که سابقا نامزد ریاست‌جمهوری آمریکا بود، به سوال او که نوشته بود «بایدن در حقیقت و در عمل این کشور را اداره و رهبری نمی‌کند و بعد این سوال ناراحت‌کننده پیش می‌آید که خب چه کسی مسئول (کشور) است؟» نوشت: «شاید هیچ کس.»

6. بایدن در سراشیبی خطرناکی است. او یک هفته به تعطیلات رفته بود تا مشاورانش وی را برای مناظره آماده کنند. به همین دلیل ترامپ به طعنه گفته بایدن یک هفته برای مناظره با وی درس خوانده است. مشخص است که مناظره‌ای 90 دقیقه‌ای نیاز به یک هفته آمادگی اختصاصی ندارد مگر آنکه فرد مناظره‌کننده بیش از اندازه از اوضاع پرت باشد. 

7. هرچند بایدن به این دلیل که در رقابت‌های درون حزبی رای آورده قابل برکناری نیست- جز اینکه خود بخواهد-اما اگر براساس متمم 25 قانون اساسی برکنار شود، مجبور می‌شود از نامزدی حزب نیز کناره‌گیری کند. 

8. بایدن همانند بسیاری از حاکمان، جاه‌طلب است. او مدت‌ها در آرزوی ریاست‌جمهوری بوده و در بالاترین سن به آن دست یافته است. اگر پیشینیان درباره افزایش حرص و آز در سن پیری درست گفته باشند، سن بالای بایدن و دیر رسیدن وی به آرزویش باعث چنان آز و حرصی در او شده که راضی شدنش به انصراف دور از ذهن است. 

او پیش از انتخابات 2020 دو بار نامزد انتخابات شده بود و مشکلات مغزی، اتهامات مختلف، مرگ‌های رخ‌داده در خانواده‌اش یا رسوایی‌ها مانع از جاه‌طلبی‌هایش نشدند. او این روحیه خود را یک روز پس از مناظره با ترامپ نشان داد. بایدن که در یک رویداد تبلیغاتی در کارولینای شمالی مشت خود را تکان می‌داد، گفت: «وقتی زمین خوردی، دوباره بلند می‌شوی.» این مسائل نشان می‌دهد او بسیار جاه‌طلب است. 

9. اگر بایدن به هر شکل راضی به کناره‌گیری شود، دو مسیر برای جایگزینی وی وجود دارد. اگر او پیش از برگزاری کنوانسیون  حزب در اواسط آگوست کناره‌گیری کند، حزب می‌تواند درباره جایگزین وی رای‌گیری کند. اگر رئیس‌جمهور آمریکا پس از کنوانسیون سراسری کناره‌گیری کند، جایگزین وی باید در نشست ویژه اعضای کمیته ملی دموکرات‌ها تعیین شود. تعداد این اعضا از شرکت‌کنندگان در کنوانسیون ملی حزب کمتر بوده و به جمعیتی در حدود 500 نفر محدود می‌شوند. این افراد عضو اصلی حزب از تمام ایالت‌ها و مناطق آمریکا هستند. کارشناسان معتقدند تیم بایدن باید از خود بپرسد کدام سناریو برای خروج وی بهتر خواهد بود.