انتخابات شورا و شهرداری‌های ترکیه در 31مارس برگزار شد و با پیروزی مخالفان اردوغان همراه بود. بعد از 23 سال برای اولین‌بار حزب عدالت و توسعه حزب دوم ترکیه شد. حزب جمهوری خلق توانست بعد از 50 سال رتبه اول برای خود کسب کند. برای بررسی این نتایج که به شکست تاریخی اردوغان معروف شده؛ باید اول از همه اوضاع اقتصادی و سیاسی ترکیه را مورد بررسی قرار دهیم. بعد از انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری ترکیه که با پیروزی اردوغان و حزب عدالت و توسعه و متفق آن حزب حرکت ملی‌گرایی ترکیه در پارلمان همراه بود، اردوغان وعده‌های اقتصادی متفاوت و زیادی را برای پیروزی در انتخابات به مردم ترکیه داده بود. بعد از انتخابات نتوانست این وعده‌ها را جامه عمل بپوشاند و حتی وعده انتقال مهاجرین سوریه‌ای را که به مردم داده بود به علت کج‌فهمی‌ها از سیاست منطقه و داخل کردن قوای فرامنطقه‌ای در مناسبات منطقه‌ای، نتوانست به نتیجه‌ای برساند. دولت سوریه و آقای بشار اسد حاضر به دیدار با اردوغان و مذاکره با دولت ترکیه نشدند، به همین خاطر این بحران مهاجرین سوریه‌ای در ترکیه به این راحتی‌ها حل نخواهد شد.
اوضاع اقتصادی ترکیه هم در سطح کلان و خرد جای بحث زیادی دارد. دولت اردوغان برای پیروزی در شهرهای استراتژیک استانبول و آنکارا هزینه‌های زیادی متقبل شده بود و قصد داشت با به دست گرفتن شهرداری استانبول پروژه عظیم کانال استانبول و جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی به‌ویژه سرمایه‌گذاران عربی در حوزه خلیج‌فارس را پیاده کند و بتواند با جذب این سرمایه‌ها بخش بزرگی از وعده‌ها و اهداف اقتصادی خود را به نتیجه برساند. ولی چون از لحاظ اجتماعی فاصله زیادی بین حزب عدالت و توسعه و مردم ترکیه به‌وجود آمده و مردم دیندار ترکیه با دیدن زندگی اشرافی و خارج از عرف حاکمان حزب عدالت و توسعه، دیگر قرابتی بین خود و آنها ندیده و از حمایت از این حزب دست کشیدند و به وسیله این انتخابات هشداری به حاکمان حزب عدالت و توسعه دادند.
یکی دیگر از علل این اتفاق به غیر از عامل اقتصادی حزب تازه تاسیس «بار دیگر رفاه» به رهبریت محمدعلی فاتح اربکان پسر مرحوم نجم‌الدین اربکان است. بخشی از قشر دیندار ترکیه با قهر از حزب عدالت و توسعه رای خود را به این حزب که دیدگاه اسلامی و ملی دارد، دادند. یکی دیگر از علل افول اردوغان که می‌توان گفت بیشتر از همه در این اتفاق تاثیر داشت رویکرد دولت و خود اردوغان در قبال اتفاقات و جنایات رژیم اشغالگر قدس در غزه می‌باشد؛ که مردم ترکیه شاهد سیاست دوگانه دولت اردوغان بودند. ارسال غذا و آب به ارتش رژیم اشغالگر، تامین سوخت هواپیماها و تانک‌ها و لباس نظامیان این رژیم توسط دولت ترکیه و تجارت 22 میلیارد دلاری اخیر بین ترکیه و رژیم اشغالگر توسط دولت حاکم ترکیه باعث ایجاد فاصله بیشتر بین حاکمان حزب حاکم و مردم ترکیه شد. با این وجود چندین بار مردم دیندار ترکیه با راهپیمایی‌ها اعتراض خود را به عملکرد دولت خود در قبال فلسطین نشان دادند.
شکست تاریخی اردوغان در این انتخابات یک دلیل اقتصادی نداشت بلکه چندین علت هر کدام در جای خود باعث بروز این اتفاق شدند. می‌توان گفت که بایستی منتظر تغییر سیاست حزب حاکم یا تغییر حزب حاکم در ترکیه باشیم. آینده سیاسی ترکیه شاهد اتفاقات غیرمنتظره زیادی خواهد بود. شاید تغییر مدیریتی در حاکمیت ترکیه و اتکا به مذاکره و همکاری با کشورهای منطقه به جای تکیه بر قدرت‌های فرا منطقه‌ای بزرگ‌ترین رویداد آینده ترکیه باشد.
بهمن جوادپور
دریافت لینک صفحه با کد QR