اسلام تایمز: آمریکایی‌ها و اسرائیلی‌ها از سال‌ها قبل به خاطر آن‌چه که ادعا می‌کنند روابط نزدیک فیدان با ایران و از جمله شخص حاج قاسم سلیمانی، است وزیر خارجه جدید ترکیه را زیر ذره‌بین گرفته‌اند.
به گزارش اسلام تایمز، رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، پس از پیروزی در انتخابات اخیر ریاست‌جمهوری این کشور، «هاکان فیدان» را به عنوان وزیر خارجه‌ی جدید دولت خود معرفی کرد. در گزارش پیش رو به صورت مختصر به معرفی فیدان پرداخته‌ایم.
سپس، ماه اکتبر سال ۲۰۱۳، روزنامه‌های آمریکایی وال‌استریت‌ژورنال و واشینگتن‌پست در دو گزارش مجزا از برقراری روابط نزدیک میان میت تحت مدیریت فیدان با دستگاه‌های اطلاعاتی ایران خبر دادند. وال‌استریت‌ژورنال در گزارش خود نوشته بود مقامات آمریکایی تصور می‌کنند فیدان اطلاعات محرمانه‌ی آمریکا و اسرائیل را با همتایان ایرانی‌اش در میان گذاشته است
[۷].
یک هفته بعد، واشینگتن‌پست افشا کرد که فیدان اطلاعات مربوط به یک حلقه‌ی جاسوسی اسرائیلی، متشکل از ایرانی‌ها، را در اختیار اطلاعات ایران قرار داده است
[۸]. به گفته‌ی واشینگتن‌پست، این اطلاعات منجر به شناسایی و دستگیری ۱۰ ایرانی شده که در ترکیه با گردانندگان خود در موساد دیدار می‌کرده‌اند. بنا به ارزیابی «مقامات مطلع» مورداستناد این روزنامه‌ی آمریکایی، این اقدام میت، مصداق «تلاش برای سیلی زدن به اسرائیلی‌ها» بوده و موجب یک شکست «چشم‌گیر» اطلاعاتی برای رژیم صهیونیستی شده است.
دوران ریاست «هاکان فیدان» بر «سازمان ملی اطلاعات» ترکیه را دوران نزدیک‌تر شدن روابط اطلاعاتی میان «میت» و نهادهای اطلاعاتی ایران توصیف می‌کنند. از جمله‌ی این روابط، افشای جزئیات و هویت اعضای یک حلقه‌ی جاسوسی اسرائیلی برای مقامات اطلاعاتی ایران بود که موجب شد تهران ۱۰ عضو این حلقه را دستگیر کند. این افراد، که خودشان ایرانی بودند، در ترکیه با گردانندگان عضو موسادشان دیدار می‌کردند. (+)
اگرچه «احمد داووداغلو» وزیر خارجه‌ی وقت ترکیه، و مقامات دیگر این کشور
[۹]، محتوای این گزارش‌های رسانه‌ای را رد کردند، اما پایگاه خبری «اشپیگل» آلمان بعدها طی گزارشی نوشت هاکان فیدان حتی با شخص قاسم سلیمانی، فرمانده‌ی وقت نیروی قدس سپاه پاسداران ایران، نیز «روابط نزدیک» داشته است
[۱۰].
مقامات آمریکایی هرگز به قطعیت نرسیدند که آیا اقدام فیدان، میت، و دولت ترکیه در سال ۲۰۱۳، برای انتقام‌جویی از حمله‌ی کماندوهای اسرائیلی به کشتی «ماوی مرمره» و قتل فعالان ترکیه‌ای بوده، یا در راستای چرخش کلی‌تر ترکیه به سوی ایران
[۱۱]، اما آن‌چه مسلم است این‌که اسرائیلی‌ها، و به طور خاص موساد، از همان زمان انتصاب فیدان
[۱۲] به عنوان رئیس میت، درباره‌ی سردی روابط میان خودشان با ترکیه و گرمی روابط میان ترکیه با ایران احساس خطر کردند
[۱۳].
روابط میان تل‌آویو و آنکارا تا حدی تیره‌وتار شد که هفته‌نامه‌ی یهودی آمریکایی «جوییش‌پرس»، فردای انتشار گزارش واشینگتن‌پست، چنین نوشت: «اگر حقِ یک نفر باشد که یک روز صبح در خودرویش یک غافلگیری ویژه پیدا کند، آن یک نفر فیدان است؛ رئیس دستگاه جاسوسی ترکیه
[۱۴].»
آیا اردوغان با فیدان به سوی ایران می‌چرخد؟
مقامات اطلاعاتی اسرائیل آن‌قدر از دست فیدان دل‌خور هستند
[۱۵] که به گفته‌ی واشینگتن‌پست، در گفت‌وگو با همتایان خود در سی‌آی‌ای، رئیس میت را «رئیس دفتر وزارت اطلاعات ایران در آنکارا» توصیف کرده‌اند. در عین حال، فیدان که پدرش کُردتبار است و خودش سال‌ها به نیابت از دولت ترکیه تلاش کرد با کردهای مخالف آنکارا، و به‌ویژه پ‌ک‌ک، صلح برقرار کند، در گذشته بارها نشان داده که اعتماد بی‌چون‌وچرای اردوغان را پشت سرش دارد، تا جایی که رئیس‌جمهور ترکیه او را «محرم راز» خودش و ترکیه توصیف کرده است
[۱۶].
اکنون این سؤال باقی می‌ماند که آیا اردوغان
[۱۷] با انتخاب فیدان به عنوان دیپلمات ارشد دولتش
[۱۸] قصد برقراری روابط نزدیک‌تر با ایران، محور مقاومت، و روسیه را دارد یا خیر. اگرچه برای پیدا کردن پاسخ قطعی این سؤال باید صبر کرد، اما پیشاپیش نشانه‌هایی وجود دارد که می‌تواند به پیدا کردن این جواب کمک کند.
کابینه‌ی جدید «رجب طیب اردوغان» (وسط) رئیس‌جمهور ترکیه، از جمله «هاکان فیدان» (هفتم از راست) که در این دوره‌ی ریاست‌جمهوری اردوغان نقش وزیر خارجه‌ی ترکیه را ایفا خواهد کرد. (+)
روابط ترکیه با آمریکا طی سال‌های اخیر بر سر مسائلی مانند سیاست‌های آمریکا در سوریه و پشتیبانی این کشور از کُردها، حمایت واشینگتن از معارضان ضداردوغان، از جمله «فتح‌الله گولن
[۱۹]»، و تصمیم آنکارا به خرید سامانه‌ی پدافند هوایی اس-۴۰۰ از روسیه به سردی گرایید
[۲۰]. سپس، اوایل سال ۲۰۲۰، با میانجیگری روسیه، اتفاقی افتاد که کم‌تر کسی تصورش را می‌کرد: هاکان فیدان، رئیس وقت میت، در مسکو، برای اولین بار از آغاز جنگ در سوریه سال ۲۰۱۱، با همتای سوری خود چهره‌به‌چهره دیدار کرد که تصور می‌شد آغاز راه آشتی میان آنکارا و دمشق باشد
[۲۱].
پیشاپیش انتظار می‌رود فیدان در نقش جدید خود به دنبال بهبود روابط ترکیه با کشورهای عربی باشد
[۲۲]. علاوه بر همه‌ی این‌ها، تحولات اخیر در خاورمیانه، از جمله آشتی ایران و عربستان، و عقب‌نشینی آمریکا از منطقه، این احتمال را افزایش می‌دهد که ترکیه بخواهد خود را با واقعیت‌های جدید تطبیق دهد. حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه‌ی ایران، بلافاصله پس از انتصاب فیدان در رأس وزارت خارجه ترکیه، طی تماسی تلفنی با وی، ضمن تبریک به فیدان، درباره‌ی تداوم روابط خوب میان دو کشور ابراز امیدواری کرد
[۲۳].
«هاکان فیدان» رئیس وقت «سازمان ملی اطلاعات» ترکیه، موسوم به «میت»، سال ۲۰۱۸ در کاخ کرملین در مسکو منتظر گفت‌وگو با «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه، است. انتظار می‌رود سیاست خارجی ترکیه در دوران تصدی فیدان بر وزارت خارجه‌ی این کشور، بیش‌تر به سوی شرق متمایل شود. (+)
«هاکان فیدان» (راست) رئیس وقت «سازمان ملی اطلاعات» ترکیه، در کنار «مولود چاووش‌اوغلو» (دوم از چپ) وزیر خارجه‌ی وقت، و «خلوصی آکار» (دوم از راست) وزیر دفاع وقت این کشور، اواخر ماه آگوست سال ۲۰۱۸ در کاخ کرملین مسکو با «ولادیمیر پوتین» (چپ) رئیس‌جمهور روسیه، دیدار می‌کنند، در حالی که «سرگئی شویگو» وزیر دفاع روسیه (وسط، پس‌زمینه‌ی تصویر) تماشا می‌کند. فیدان از سال‌ها قبل در سفرهای مهم به کشورهای دیگر، از روسیه گرفته تا آمریکا، حضور داشته و با مقامات عالی‌رتبه‌ی کشورهای دوست و دشمن ترکیه دیدار ملاقات و گفت‌وگو کرده است. (+)
دریافت لینک صفحه با کد QR
