به گفته امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه احیای به اصطلاح توافقنامه جامع اتحادیه اروپا و چین در سرمایه گذاری (CAI) حداقل فوریت را دارد و عملی نیست.

در همین حال، اولاف شولتز صدراعظم آلمان طرفدار فعال کردن مجدد این توافق است؛ توافقی که بلافاصله پس از اعلام آن در اواخر سال ۲۰۲۰ پس از اعمال تحریم‌های پکن علیه چندین عضو پارلمان اروپا به دلیل انتقاد از نقض حقوق بشر، متوقف شد.

مکرون در گفت‌ وگو با پولیتیکو در هواپیمای خود در مسیر سفر به چین در اوایل ماه جاری میلادی، اذعان داشت او و شی جین‌پینگ رئیس جمهور چین درباره CAI گفت‌ وگو کردند؛ اما فقط کمی.
رئیس جمهور فرانسه گفت: من با شی بسیار صریح و صادق بودم. این یک روند اروپایی است. همه نهادها باید درگیر شوند اما اکنون بختی برای صورت دادن پیشرفتی در این توافق وجود ندارد. مکرون به پولیتیکو یادآور شد: پارلمان اروپا توسط چین تحریم شد.

پولیتیکو در ادامه نوشت: پکن با استفاده از تهدیدهایی از ممنوعیت احتمالی نوشیدنی‌های فرانسوی و اسپانیایی گرفته تا هشدارهایی مبنی بر اینکه چین به جای هواپیماهای ایرباس فرانسوی، بوئینگ آمریکایی را خریداری خواهد کرد، در ممانعت از توسعه سیاست یکپارچه چین در رابطه با اتحادیه اروپا مهارت نشان داده است.

اختلاف نظر بر سر CAI تنها نمونه جدیدی از واگرایی در مورد سیاست چین در اروپا محسوب می‌شود؛ جایی که پکن ماهرانه کشورهای مختلف را درگیر کرده و در دهه گذشته آنها را در بازی‌های تفرقه بینداز و حکومت کن علیه یکدیگر بازی داده است.

قرارداد CAI پس از هفت سال مذاکرات پر پیچ و خم توسط آنگلا مرکل صدراعظم سابق آلمان در پایان دوره ۶ ماهه ریاست دوره‌ای آلمان بر شورای اتحادیه اروپا در اواخر سال ۲۰۲۰ به سرعت تصویب شد.

مرکل به دنبال آن بود که پیش از آنکه واشنگتن بتواند برای جلوگیری از آن فشار وارد کند، این توافق را امضا کرده و با پکن وارد روابط حسنه شود؛ امری که باعث تنش آلمان با دولت جو بایدن رئیس جمهور آمریکا شد.

آلمان به دلیل مقیاس سرمایه‌گذاری‌های تولیدی در چین به‌ ویژه در بخش خودروسازی و مواد شیمیایی، مدت‌هاست که سرسخت‌ترین حامی CAI بوده است.

توافق CAI سرمایه گذاری در چین و حفاظت از مالکیت معنوی آنها را برای شرکت‌های اروپایی بسیار آسان‌تر می کرد اما منتقدان، حمایت ضعیف این توافق از کارگران را محکوم و این پرسش را مطرح می‌کنند که تا چه حد می‌توان آن را اجرا کرد.

بلافاصله پس از اعلام این توافق، پکن به تلافی انتقادات اروپا از نقض حقوق بشر در منطقه سین کیانگ، تعدادی از نمایندگان پارلمان اروپا را تحریم کرد.

پس از آن، این توافق که نیاز به تصویب در پارلمان اروپا دارد، در انجماد عمیق سیاسی قرار گرفت.

پولیتیکو ادامه می‌دهد: کشورهای اتحادیه اروپا نه تنها در مورد نحوه برخورد با CAI به گروه‌های مختلف تقسیم شده‌اند، بلکه بین مؤسسات اروپایی مستقر در بروکسل نیز در این خصوص شکاف‌هایی عمیق وجود دارد. پارلمان اروپا که همچنان با تحریم اعضای خود مواجه است، مطمئناً هرگونه تلاش جدیدی برای تصویب CAI را رد خواهد کرد.

اما چارلز میشل رئیس شورای اروپا نیز مانند شولتز امیدوار است که این توافق را احیا کند. به گفته یک مقام ارشد اتحادیه اروپا که نخواست نامش فاش شود، میشل این موضوع را در برهه‌های مختلف از جمله در سفر خود در اواخر سال گذشته به پکن با اعضای عالی رتبه حزب حاکم چین در میان گذاشته است.

با این حال، اورسولا فون در لاین رئیس کمیسیون اروپا تلاش‌های میشل برای قرار دادن مجدد توافق را در دستور کار بروکسل متوقف کرده است. فون در لاین نسبت به تعامل با چین بسیار بدبین است و به افزایش فعالیت‌های این ابرقدرت شرقی در خارج از کشور و سرکوب در داخل اشاره می‌کند.

فون در لاین اوایل ماه جاری میلادی مکرون را در بخشی از سفرش به چین همراهی کرد، اما درباره دیدار کوتاهش با شی جین پینگ و دیگر مقامات چینی گفت که موضوع CAI به میان نیامد. او علناً بیان کرده است که با توجه به وخامت روابط بین پکن و غرب، این توافق باید بازنگری شود.

در همین حال، مقامات چینی به میشل و دیگر رهبران اروپایی پیشنهاد داده‌اند چین می‌تواند به‌طور یک‌جانبه تحریم‌های خود را علیه اعضای پارلمان اروپا لغو کند؛ اما تنها با این تضمین که CAI در نهایت به تصویب می‌رسد.

سخنگوی میشل خبر داد نشست غیررسمی وزرای خارجه اتحادیه اروپا در مورد روابط اتحادیه اروپا و چین در ۲۲ اردیبهشت به بحث و بررسی در این باره خواهد پرداخت.