به گزارش اسلام تایمز، نخست وزیر عراق در دومین سفر خارجی خود راهی ایران می‌شود، سفری دو روزه که یه نطر می‌رسد بیشتر با هدف حل مسائل امنیتی انجام می‌شود که در هفته‌های اخیر بزرگترین معظل در روابط دو کشور بوده است. حملات سپاه پاسداران به مقر گروههای تروریستی کرد در اقلیم کردستان در هفته‌های اخیر و درخواست مقامات ایرانی برای کنترل فعالیت این گروهک‌هاف نگرانیهای امنیتی را در بین دولترمدان عراقی هم ایجاد کرده است و رهبران دو کشور سعی دارند تا این مشکل را حل و فصل کنند تا امنیت مرزهای مشترک بیش از پیش تضمین شود و به احتمال زیاد این موضوع در سفر السودانی بررسی خواهد شد.

برای بررسی ابعاد سفر نخست وزیر عراق به تهران پایگاه خبری-تحلیلی الوقت با جعفر قنادباشی، کارشناس مسائل غرب آسیا گفتگو کرده است.
 
محمد شیاع السودانی، نخست وزیر عراق در دومین سفر خارجی خود قرار است به تهران سفر کرده و با مقامات ارشد ایرانی گفتگو کند، در شرایط کنونی این سفر با چه اهدافی انجام می‌شود و در این دیدارها بر سر چه موضوعاتی گفتگو خواهد شد؟

السودانی به تازگی قدرت را به دست گرفته است و می‌توان گفت در این سفر دنبال پایه گذاری یک سیاست دائمی با ایران است. دولتهای قبلی عراق هم سعی داشتند چنین روابط پایداری را برقرار کنند ولی در شرایط کنونی که تا حدی ثبات در عراق برقرار شده و پارلمان در ابتدای راه خود است و سفرهای مقامات جدید این کشور به ایران با هدف ایجاد روابط طولانی مدت انجام می‌شود. زیرا، دو کشور دیدگاههای مشترکی نسبت به وضعیت منطقه دارند و توسعه مناسبات می‌تواند به افزایش همکاریها منجر شود. السودانی مسئولیت بزرگی در پیش دارد زیرا عراق در یکسال گذشته دچار مشکلات زیادی بود و نتوانست سیاست خارجی درست و اصولی را تدوین و اجرا کند.

بنابراین، آمدن السودانی به ایران برای تدوین راهبرد بلندمدت برای ادامه همکاری‌های گسترده است. ایران بیشترین همکاری را با عراق دارد و الان این کشور در تلاقی سیاستهایی قرار گرفته که در منطقه وجود دارد. هم آمریکاییها در عراق حضور دارد، ارتجاع عربی هم به عراق چشم دوخته است و ایران هم که در تقابل با رژیم صهیونیستی و آمریکا است تمایلی برای بهبود روابط با عراق دارد.

تدوین برنامه راهبردی بغداد با تهران درحالی است که دو کشور اشتراکات زیادی در زمینه‌های فرهنگی، تاریخی دارند و سطح همکاریها بسیار بالاست و الان بیشترین صادرات ایران به عراق انجام می‌شود و این کشور از نظر اقتصادی و تجاری برای ایران اهمیت به سزایی دارد و به هیمن خاطر به خاطر نیازهایی که دو کشور به همدیگر دارند السودانی این سفر را انجام می‌دهد.
 
باتوجه به اینکه در هفته‌های اخیر ایران بارها حملاتی را به گروههای تروریستی کرد در اقلیم کردستان انجام داده و از دولت عراق هم درخواست کمک کرده است تا این گروهکها را کنترل کند، بنابراین السودانی چگونه و به چه روشهایی می‌تواند میزان نگرانی ایران را کاهش دهد؟ آیا السودانی و دولتش تمایلی برای مقابله با گروههای تروریستی در اقلیم دارند؟

یکی از مسائل بسیار مهم و مسئولیتهای دشوار السودانی حفظ مرزهایی است که از آن سوء استفاده می‌شود. عراق سالها محل فعالیت داعش و محل سوء استفاده آمریکاییها بوده و همچنین گروههای چریکی فراوانی هم در آن حضور داشتند. عراق مرزهای طولانی با ایران دارد و حفظ این مرزها از طریق مرزبانی عراق کار دشواری است و نیاز به برنامه ریزی اطلاعاتی و نظامی دارد تا ارتش این کشور بتواند ماموریت حفظ مرزها را انجام دهد و اجرای بخشی از این برنامه‌ها به دولت السودانی مربوط می‌شود که باید اینها را مدیریت کند.

تحقق بخشی از این فعالیتها هم به همکاری و توافقات بغداد با اقلیم کردستان مربوط می‌شود که از طریق تفاهمات سیاسی و راهبردهای مشترک بین اربیل و بغداد باید انجام شود. این که قرار است نیروهای امنیتی عراق در مرزها مستقر شوند این اقدام برای بستن مرزها نیست بلکه برای حراست و دفاع از آن است و رفت و آمدهایی که برای مبادلات تجاری در گذشته وجود داشت کماکان ادامه خواهد یافت و در واقع یک راه حل چند بعدی است که صرفا کوششی برای جلوگیری از سوء استفاده گروهک‌هایی است که برعلیه ایران و عراق فعالیت می‌کنند و خشکاندن مقرهای این گروهک‌ها بهترین راه برای تامین امنیت مرزهای دو کشور است. همچنین از سوء استفاده‌هایی که اسرائیل و آمریکا در آوردن سلاح به عراق و ایران انجام می‌دهند باید کنترل شود و السودانی باید تدابیر زیادی را بکار بگیرد تا با این گروهها مقابله کند و همزمان همکاری خود با اقلیم را هم حفظ کند تا عراق همچنان ثبات داشته باشد.   
 
به نظر می‌رسد دولت السودانی تمایل دارد تا با ایران برای مقابله با گروهک‌ها همکاری کند اما این یک طرف قضیه است اما آیا دولت السودانی توان لازم برای مقابله با این گروهکها را دارد. چون آمریکا و اقلیم به شدت با حملات موشکی ایران به گروههای تروریستی مخالف هستند و ممکن است در این مسیر کارشکنی کنند. دولت عراق چگونه می‌تواند این موانع را از سر راه بردارد و آیا می‌تواند در این زمینه موفق عمل کند؟

الآن می‌توان گفت که دولت کنونی عراق، نسبت به دولتهای قبلی و حتی از خود رژیم بعثی صدام حسین هم قدرتمندتر است. اما در ارتباط با موفقیت دولت در اجرای برنامه‌های امنیتی خود، باید گفت که این مسئله موکول به خروج نیروهای آمریکایی در عراق است. الان عراق به نوعی تحت اشغال است و بر اساس مصوبه پارلمان باید آمریکاییها خاک عراق را ترک کنند ولی آمریکا قصد دارد همچنان به اشغالگری‌های خود ادامه دهد و خود به خود یکی از موانع عمده در اجرای برنامه‎‌ها حضور نظامیان آمریکایی و رفت و آمدهای مکرری است که مقامات واشنگتن به بغداد دارند.

لذا حل و فصل مشکلات مرزی ایران و عراق همسو با خروج نیروهای آمریکایی و از بین بردن تحرکات اسرائیل در این کشور است. بنابراین، السودانی هر گامی که در راستای مقابله با تحرکات معاندان و در اقلیم کردستان و هم‌مرز با ایران بردارد در راستای تامین منافع ملی عراق است و این مسائل جدای از هم نیستند و در یک راستا قرار دارند و طبیعتا برنامه‌ تامین امنیت مرزی از سوی بسیاری از احزاب عراقی هم حمایت خواهد شد.

اینکه در این مسیر مانع تراشی خواهد شد بله این احتمال وجود دارد، الان ترکیه تحرکات کردها در عراق را تهدیدی برای امنیت ملی خود می‌داند و بارها برای مقابله با این گروهها وارد خاک عراق شده و حملات زیادی را به مقرهای این گروهها انجام داده است. از آنجا که ترکیه عضو ناتو است و این گروهک‌ها تهدیدی برای این کشور هستند، لذا ناتو هم ناگزیر است با تحرکات این گروهها مقابله کند، زیرا در غیر این صورت منافع غربیها نیز به خطر خواهد افتاد. از اینرو، السودانی هم می‌تواند از حضور ترکیه برای مقابله با این گروهها استفاده کند تا امنیت مرزها تامین شود.
 
باتوجه به اینکه ایران همواره از دولت عراق حمایت کرده و خواستار تقویت مناسبات اقتصادی بوده است، در دولت السودانی سطح همکاری‌های اقتصادی و تجاری بین دو کشور چگونه خواهد بود؟
هر دولتی در عراق پایگاه مردمی بیشتری داشته باشد و بیشتر در مسیر تامین منافع ملی این کشور گام بردارد به این نتیجه خواهد رسید که باید روابط خود با ایران را گسترش دهد؛ چرا که ایران هم در عرصه عمل ثابت کرده که دوستی با آن به نفع عراقیها است و هم در عرصه اشتراکات اقتصادی، سیاسی و فرهنگی همکاری‌های زیادی با همسایه خود داشته است. از سوی دیگر، دو کشور مواضع مشترکی در برابر استعمارگران و صهیونیستها دارند و نسبت به زیاده خواهی‌های ارتجاع منطقه و تحرکات ناتو حساسیت بیشتری دارند.

اینها مسائلی است که دو کشور را به هم نزدیکتر می‌کند و السودانی هم با رای اکثریت عراقیها روی کار آمده و دنبال تحقق منافع ملی است و هیچ وابستگی به آمریکا و اعراب ندارد و می‌تواند در این راستا کارهای زیادی انجام دهد. باتوجه به سطح روابط گسترده اقتصادی که بین دو کشور برقرار است و با نگاه به درآمدهای عراق و ایران از این تجارت خود به خود دولت بغداد را به سمت همکاری با ایران سوق دهد.

از طرفی، فرهنگ مشترک عراق و ایران هم می‌تواند در توسعه مناسبات تجاری دو طرف موثر باشد، به دلیل اماکن مقدسی که در دو کشور وجود دارد سفرهای زیادی بین شهروندان دو طرف انجام می‌شود و این مسئله در توسعه گردشگری هم تاثیرگذار است. لذا، السودانی هم باید به این ظرفیتهای بسیار زیادی که در این حوزه ایجاد شده است توجه کند تا سطح مناسبات تجاری بین دو کشور تقویت شود.  
 
 

اسلام تايمز